Linia kolejowa nr 12

Linia nr 12

Skierniewice – Łuków
Dane podstawowe
Zarządca	PKP PLK
Numer linii	12
Tabela SRJP	604
Długość	161,567[1] km
Rozstaw szyn	1435 mm
Sieć trakcyjna	3000 V DC
Prędkość maksymalna	100[2] km/h
Historia
Lata budowy	1949–1954
Rok elektryfikacji	1971
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   ↑ 1 11 ↑ -0,407 Skierniewice R63 11 ↙ Skierniewice R55 0,000 Skierniewice Sk-ce 705 70 558 ↙ Skierniewice R402 529 ↓ Skierniewice R3 1 → W-wa Zachodnia Sk-ce ul. Bohaterów Westerplatte Sk-ce ul. św. M. Kolbe rzeka Rawka Bolimowski Park Krajobrazowy ↑ ↓ 9,989 Długokąty 13,732 Puszcza Mariańska P. Mar. 719 struga Korabiewka P. Mar. ul. Króla J. Sobieskiego Bolimowski Park Krajobrazowy 19,813 Grabce ← 4 → Lub-ów ul. Skierniewicka 575 ↖ Szeligi 24,650 podg. Marków S8 E67 Mszcz. ul. Rawska Mszcz. ul. Piekarska rzeka Okrzesza 26,199 Mszczonów 26,619 bsz. Mszczonów Mostva Mszcz. ul. Grójecka bocznica FM Logistic bocznica Fiege Sp. z o.o. 50 bocznica Mostva rzeka Pisia 34,656 Grzegorzewice Piotr-ce 876 rzeka Pisia Tuczna Piotr-ce ul. Sosnowa 41,599 Jeżewice Such-ga ul. Szkolna Jeż-ce ul. Kolejowa Jeż-ce ul. Wspólna struga Tarczynka Św-ów ul. Warszawska Mar-ka ul. Spacerowa 47,963 Tarczyn Tarczyn 7 E77 Aleja Krakowska Ko-ki ul. Leśna Piaseczyńska Kolej Wąskotorowa Gąski ul. Południowa 52,570 Gąski Gł-ów ul. Parkowa P. Duże ul. Główna rzeka Jeziorka N. Pr-ów 722 ul. Główna N. Pr-ów ul. Leśna 58,342 Prażmów Kam-ka ul. Ogrodowa Kam-ka ul. Główna struga Zielona Uw-ny 683 Uw-ny 683 64,340 podg. Czachówek Zachodni ↙ 528 526 ↘ ← 8 → 65,264 Czachówek Środkowy rzeka Czarna ↖ 525 527 ↗ 66,525 Czachówek Wschodni Si-ów ul. Szkolna rzeka Mała 79 Obw. Góry Kalwarii bocznica Brenntag Polska przejazd w Górze Kalwarii 73,563 Góra Kalwaria Zmiana liczby torów na 1 G. Kalw. ul. Pijarska G. Kalw. ul. Kard. S. Wyszyńskiego G. Kalw. ul. Lipkowska most Glinki-Góra Kalwaria, rzeka Wisła Zmiana liczby torów na 2 76,500 podg. Kępa Gliniecka 50 801 81,665 Warszówka droga w Warszówce Mazowiecki Park Krajobrazowy 862 89,024 Osieck droga w Osiecku droga w Jaźwinach 95,657 Jaźwiny 96,4000 podg. Jaźwiny 524 ↘ Żołnierka 7 → W-wa Wschodnia 13 524 → droga w Pilawie Pilawa 805 al. Wyzwolenia 13 ↗ Krusze 99,285 Pilawa 7 ← Dorohusk S17 104,620 Huta Czechy Trąbki ul. Stacyjna 110,620 Parysów 805 Borowie ul. W. Nużyńskiego 118,231 Chromin droga w Chrominku strumień Rydnia droga w Chrominie 124,188 Iwowe ↑ ↓ droga w Starej Prawdzie St. Łuk 76 ul. Partyzanów 130,136 Stoczek Łukowski St. Łuk ul. Gen. Dwernickiego St. Łuk ul. Wiejska rzeka Świder przejazd w Stoczku Łukowskim droga w Jamielniku-Kolonii 136,232 Kobiałki rzeka Świder 76 141,825 Jedlanka H+H Silikaty Sp. z o. o. droga w Jedlance 148,016 Żdżary Szlak Powstańców Styczniowych Ks. Brzóski 153,783 Krzna rzeka Krzna Południowa Łuków ul. Wiatraczna 523 ↘ Łuków R3 26 ← Radom Łuków 63 ul. Siedlecka 2 523 → Łuków ul. Jana Pawła II 160,108 Łuków Łuków 806 ul. Międzyrzecka 2 ↗ W-wa Zachodnia 161,160 Łuków R64 30 ← Lublin Północny 2 ↓ Terespol
Multimedia w Wikimedia Commons

Linia kolejowa nr 12 Skierniewice – Łuków, Towarowa Obwodnica Warszawy – zelektryfikowana, prawie w całości dwutorowa^[a][3] linia kolejowa w środkowo-wschodniej Polsce o długości 161,567 km, łącząca stację Skierniewice ze stacją Łuków pośrodku wschodniej części kraju^[4][1]. Linia, popularnie zwana „S-Ł” lub „esełka”^[5], przebiega przez obszar województwa łódzkiego, województwa mazowieckiego i województwa lubelskiego; jest linią zaliczoną do linii o znaczeniu państwowym^[6] i międzynarodowym, należącą do sieci międzynarodowych linii transportu kombinowanego AGTC jako korytarz transportowy linii C-E 20. Wykorzystywana obecnie praktycznie wyłącznie do ruchu towarowego jako południowa obwodnica Warszawskiego Węzła Kolejowego. Linia stanowi kolej obwodową Warszawy przeznaczoną dla kolejowego transportu towarowego.

Plany budowy linii w celu odciążenia Warszawskiego Węzła Kolejowego powstawały w różnych wariantach już w okresie międzywojennym, lecz zrealizowano je dopiero po II wojnie światowej. Linia miała zaspokajać przede wszystkim potrzeby wojskowe, będąc elementem podstawowego ciągu transportowego wschód-zachód, na wypadek wojny z państwami zachodnimi^[7]. Prace przygotowawcze ruszyły jesienią 1949, kiedy przystąpiono do budowy mostu w Górze Kalwarii^[8]. Budowa linii trwała od 1950 roku, a pierwszy odcinek z Pilawy do Łukowa oddano do użytku 23 maja 1953 roku^[9]. Otwarcia całej linii dokonano 1 października 1954^[9]. W latach 1955–1965 dobudowano stopniowo na całej linii drugi tor^[a], co zwiększyło przepustowość^[10]. Przewozy pasażerskie prowadzono wagonami motorowymi SN52 i następnie SN61^[10]. W latach 60. linia S-Ł stała się jedną z najbardziej obciążonych linii kolejowych w kraju^[10]. Do końca 1971 roku linię zelektryfikowano^[11]. W latach 70. wraz z budową nowych łącznic stworzono Towarową Obwodnicę Warszawy^[10]. Ruch pasażerski przejęły od 1972 zespoły EN57^[12]. Linią tą prowadzono m.in. pociągi tranzytowe NRD – ZSRR, głównie na potrzeby żołnierzy radzieckich, do czasu wycofania wojsk rosyjskich z Niemiec w połowie lat 90^[12]. Od lat 80., w związku z kryzysem gospodarczym, a następnie przemianami politycznymi i gospodarczymi, liczba przewozów na linii zaczęła spadać, a stan infrastruktury zaczął się pogarszać^[13].

Przewozy pasażerskie zawieszono najpierw między Pilawą i Skierniewicami (w 2001), a potem na odcinku Pilawa – Łuków (w 2004, przywrócone na krótko w latach 2007–2008 wagonami motorowymi SA134)^[13]. Jedynymi pociągami osobowymi są wznowione od 1 czerwca 2009 kursy pociągów osobowych Kolei Mazowieckich relacji Warszawa Wschodnia – Góra Kalwaria przez Czachówek Południowy^[13]. 1 czerwca 2010 r. Koleje Mazowieckie zawiesiły ruch lokalny na odcinku Góra Kalwaria – Pilawa. Przed zawieszeniem w relacji Pilawa – Warszawa Wschodnia przez Górę Kalwarię kursowały dwie pary pociągów, a w soboty, niedziele i święta trzy pary pociągów.

Historia

Decyzję o budowie linii S-Ł podjął Sejm II RP V kadencji przed II wojną światową w formie ustawy z dnia 23 lutego 1939 r. o budowie normalnotorowej kolei Skierniewice – Łuków (Dz.U. z 1939 r. nr 17, poz. 98)^[14].

Wykaz maksymalnych prędkości

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• PiotrP. Gzowski PiotrP., Skierniewice – Łuków. Zarys dziejów wojskowej linii, „Świat Kolei”, 12/2010 .
• Linia Skierniewice - Łuków w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
• Linia Skierniewice - Łuków w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl