Kwas kromoglikanowy

Ogólne informacje

Wzór sumaryczny

C₂₃H₁₆O₁₁

Masa molowa

468,37 g/mol

Identyfikacja

Numer CAS

16110-51-3

PubChem

27686

DrugBank

DB01003

SMILES
C1=CC2=C(C(=C1)OCC(COC3=CC4=C(C=C3)OC(=CC4=O)C(=O)O)O)C(=O)C=C(O2)C(=O)O

Klasyfikacja medyczna

ATC

A07EB01, D11AH03, R01AC01, R03BC01, S01GX01, R01AC51, S01GX51

Farmakokinetyka

Biodostępność	1%
Okres półtrwania	1,3 godz.

Multimedia w Wikimedia Commons

Kwas kromoglikanowy (także kromoglikan, w postaci soli sodu – kromoglikan dwusodowy) – wprowadzony do użytku w 1965 roku lek z grupy kromonów o działaniu zapobiegawczym przeciwalergicznym.

Mechanizm działania

Hamuje wyzwalanie histaminy oraz innych mediatorów zapalnych (leukotrienów) uwalnianych podczas degranulacji mastocytów w wyniku reakcji antygen-przeciwciało. U podłoża tego działania leży blokada kanałów wapniowych, przez które wnikają jony Ca²⁺ do wnętrza mastocytu, doprowadzając do inicjacji kaskady biochemicznej, wywołującej uwolnienie histaminy i innych mediatorów anafilaksji. Dodatkowo kromoglikan uszczelnia drobne naczynia krwionośne oraz hamuje chemotaksję neutrofili.

Farmakokinetyka i farmakodynamika

Podawany miejscowo na błony śluzowe oskrzeli, nosa, do worka spojówkowego oraz doustnie. Wydalany w formie niezmienionej z moczem i żółcią. Okres półtrwania wynosi 1,5 godziny.

Zastosowanie

Lek ze względu na specyfikę działania musi być podawany przed zetknięciem z alergenem. W przypadku wystąpienia reakcji uczuleniowej, podanie leku jest nieskuteczne. Stosowany w alergiach dróg oddechowych, astmie (nie przerywa napadu astmy, może być stosowany tylko zapobiegawczo), alergicznym zapaleniu spojówek, alergiach pokarmowych (jako lek wspomagający leczenie podstawowe). Nie stosuje się w chorobach skóry (brak skuteczności).

Sposób podawania

Miejscowo – na błony śluzowe nosa, do worka spojówkowego, do drzewa oskrzelowego, do przewodu pokarmowego.

Działania niepożądane

Lek nie wykazuje ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Miejscowo mogą wystąpić ograniczone podrażnienia błon śluzowych, możliwy kaszel przy podawaniu.

Preparaty

Allergo-Comod – krople do oczu.
Ditec – aerozol.
Kromoglikan – tabletki do sporządzania zawiesiny.
Polcrom 2% – aerozol do nosa, roztwór 20 mg/l
Cusicrom – krople do oczu.

Inne nazwy handlowe: Cromosol, Intal, Cromogen, Cropoz, Opticrom.

Zobacz też: nedokromil.

Bibliografia

Farmakologia – Podstawy farmakoterapii, podręcznik dla studentów i lekarzy pod red. Wojciecha Kostowskiego, wyd. II poprawione, PZWL, W-wa 2001

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Substancja lecznicza w klasyfikacji anatomiczno-terapeutyczno-chemicznej (ATC)

A07: Leki przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe stosowane w chorobach przewodu pokarmowego

A07A – Leki przeciwdrobnoustrojowe stosowane
w chorobach przewodu pokarmowego

A07AA – Antybiotyki	neomycyna nystatyna natamycyna streptomycyna polimyksyna B paromomycyna amfoterycyna B kanamycyna wankomycyna kolistyna ryfaksymina fidaksomycyna ryfamycyna
A07AB – Sulfonamidy	ftalilosulfatiazol sulfaguanidyna sukcynylosulfatiazol
A07AC – Pochodne imidazolu	mikonazol
A07AD – Inne leki przeciwdrobnoustrojowe stosowane w chorobach przewodu pokarmowego	broksychinolina acetarsol nifuroksazyd nifurzyd

A07B – Leki adsorbujące

A07BA – Węgiel aktywowany	węgiel aktywowany
A07BC – Inne leki adsorbujące	pektyny kaolin krospowidon attapulgit diosmektyt

A07C – Preparaty złożone zawierające
elektrolity i węglowodany

A07CA – Preparaty rehydratacyjne do podawania doustnego	doustny płyn nawadniający

A07D – Leki hamujące perystaltykę
przewodu pokarmowego

A07DA – Leki hamujące perystaltykę przewodu pokarmowego	difenoksylat opium loperamid difenoksyna tlenek loperamidu eluksadolin morfina w połączeniach

A07E – Leki przeciwzapalne stosowane
w chorobach przewodu pokarmowego

A07EA – Kortykosteroidy do stosowania miejscowego	prednizolon kortyzol prednizon betametazon tiksokortol budezonid beklometazon
A07EB – Leki przeciwalergiczne z wyłączeniem kortykosteroidów	kwas kromoglikanowy
A07EC – Kwas aminosalicylowy i inne podobne leki	sulfasalazyna mesalazyna olsalazyna balsalazyd

A07F – Preparaty przywracające prawidłową florę
jelitową, hamujące biegunkę

A07FA – Preparaty przywracające prawidłową florę jelitową, hamujące biegunkę	bakterie wytwarzające kwas mlekowy Saccharomyces boulardii Escherichia coli

A07X – Różne leki przeciwbiegunkowe

A07XA – Inne leki przeciwbiegunkowe	białczan taniny ceratonia związki wapnia racekadotril krofelemer

D11: Inne leki dermatologiczne

D11A – Inne preparaty dermatologiczne

D11AA – Preparaty przeciwpotne	bromek glikopironiowy
D11AC – Szampony lecznicze	cetrymid preparaty kadmu preparaty selenu jodopowidon preparaty siarki ksenysalat
D11AE – Androgeny do stosowania zewnętrznego	metandienon
D11AH – Środki przeciw zapaleniu skóry, z wyłączeniem kortykosteroidów	takrolimus pimekrolimus kwas kromoglikanowy alitretynoina dupilumab krysaborol tralokinumab abrocytynib ruksolitynib lebrykizumab delgocytynib nemolizumab
D11AX – Różne	minoksydyl kwas gamolenowy glukonian wapnia bursztynian litu siarczan magnezu mechinol tyratrikol oksaceprol finasteryd hydrochinon pirytonian cynku monobenzon eflornityna diklofenak brymonidyna iwermektyna aminobenzoesan sodu kwas deoksycholowy nadtlenek wodoru kolagen kofeina oksymetazolina

R03: Leki stosowane w chorobach obturacyjnych dróg oddechowych

R03A – Leki adrenergiczne
podawane drogą wziewną

R03AA – Agonisty receptorów α- i β-adrenergicznych	epinefryna
R03AB – Nieselektywne agonisty receptora β-adrenergicznego	izoprenalina orcyprenalina
R03AC – Selektywne agonisty receptora β₂-adrenergicznego	salbutamol terbutalina fenoterol rymiterol heksoprenalina izoetaryna pirbuterol tretochinol karbuterol tulobuterol salmeterol formoterol klenbuterol reproterol prokaterol bitolterol indakaterol olodaterol
R03AK – Leki adrenergiczne w połączeniu z glikokortykoidami lub innymi lekami z wyjątkiem leków przeciwcholinergicznych	adrenalina izoprenalina salbutamol reproterol salmeterol formoterol wilanterol indakaterol kwas kromoglikanowy flutykazon budezonid beklometazon mometazon furoinian flutykazonu
R03AL – Leki adrenergiczne w połączeniu z lekami przeciwcholinergicznymi oraz leki trójskładnikowe z glikokortykoidami	fenoterol salbutamol wilanterol indakaterol olodaterol bromek ipratropiowy bromek umeklidyniowy bromek glikopironiowy bromek aklidyny bromek tiotropiowy beklometazon furoinian flutykazonu mometazon

R03B – Inne leki stosowane w chorobach
obturacyjnych dróg oddechowych
podawane drogą wziewną

R03BA – Glikokortykoidy	beklometazon budezonid flunizolid betametazon flutikazon triamcynolon mometazon cyklezonid furoinian flutykazonu
R03BB – Preparaty przeciwcholinergiczne	bromek ipratropiowy bromek oksytropiowy preparaty bielunia dziędzierzawy bromek tiotropiowy bromek aklidyny bromek glikopironiowy bromek umeklidyniowy rewefenacyna
R03BC – Preparaty przeciwalergiczne (z wyłączeniem kortykosteroidów)	kwas kromoglikanowy nedokromil
R03BX – Inne	fenspiryd

R03C – Leki adrenergiczne
do stosowania wewnętrznego

R03CA – Agonisty receptorów α- i β-adrenergicznych	efedryna
R03CB – Nieselektywne agonisty receptora β-adrenergicznego	izoprenalina metoksyfenamina orcyprenalina
R03CC – Selektywne agonisty receptora β₂-adrenergicznego	salbutamol terbutalina fenoterol heksoprenalina izoetaryna pirbuterol prokaterol tretochinol karbuterol tulobuterol bambuterol klenbuterol reproterol formoterol ambroksol

R03D – Inne leki stosowane w chorobach
obturacyjnych dróg oddechowych
do stosowania wewnętrznego

R03DA – Pochodne puryny	diprofilina teofilinian choliny proksyfilina teofilina aminofilina etamifilina teobromina bamifilina acefilina w połączeniu z piperazyną bufilina doksofilina mepyfilina
R03DB – Puryny w połączeniach z lekami adrenergicznymi	diprofilina teofilinian choliny proksyfilina teofilina aminofilina etamifilina
R03DC – Antagonisty receptora leukotrienowego	zafirlukast pranlukast montelukast ibudilast
R03DX – Inne	amleksanoks eprozynol fenspiryd omalizumab seratrodast roflumilast reslizumab mepolizumab benralizumab tezepelumab

S01: Leki oftalmologiczne

S01A – Leki stosowane w zakażeniach oczu

S01AA – Antybiotyki	chloramfenikol chlorotetracyklina neomycyna oksytetracyklina tyrotrycyna framycetyna tetracyklina natamycyna gentamycyna tobramycyna kwas fusydynowy benzylopenicylina dihydrostreptomycyna ryfamycyna erytromycyna polimyksyna B ampicylina amikacyna mikronomycyna netylmycyna kanamycyna azydamfenikol azytromycyna cefuroksym wankomycyna dibekacyna cefmenoksym bacytracyna
S01AB – Sulfonamidy	sulfametizol sulfafurazol sulfadikramid sulfacetamid sulfafenazol
S01AD – Preparaty przeciwwirusowe	idoksyrudyna triflurydyna acyklowir interferon widarabina famcyklowir fomiwirsen gancyklowir
S01AE – Fluorochinolony	ofloksacyna norfloksacyna cyprofloksacyna lomefloksacyna lewofloksacyna gatyfloksacyna moksyfloksacyna bezyfloksacyna tosufloksacyna
S01AX – Inne	preparaty rtęci preparaty srebra preparaty cynku nitrofural bibrokatol rezorcyna tetraboran sodu heksamidyna chloroheksydyna propionian sodu dibromopropamidyna propamidyna pikloksydyna powidon-jod poliheksanid

S01B – Leki przeciwzapalne

S01BA – Kortykosteroidy	deksametazon hydrokortyzon kortyzon prednizolon triamcynolon betametazon fluorometolon medryzon klobetazon alklometazon dezonid formokortal rymeksolon loteprednol acetonid fluocynolonu difluprednat
S01BB – Kortykosteroidy w połączeniach z lekami rozszerzającymi źrenice	hydrokortyzon prednizolon fluorometolon betametazon
S01BC – Niesteroidowe leki przeciwzapalne	indometacyna oksyfenbutazon diklofenak flurbiprofen ketorolak piroksykam bendazak kwas salicylowy pranoprofen nepafenak bromfenak

S01C – Połączenia leków
przeciwzapalnych z przeciwinfekcyjnymi

S01CA – Połączenia kortykosteroidów z lekami przeciwinfekcyjnymi	deksametazon prednizolon hydrokortyzon fluokortolon betametazon fludrokortyzon fluorometolon metyloprednizolon chloroprednizolon acetonid fluocynolonu klobetazon loteprednol
S01CB – Połączenia kortykosteroidów, leków przeciwinfekcyjnych i leków rozszerzających źrenice	deksametazon prednizolon hydrokortyzon betametazon fluorometolon
S01CC – Niesteroidowe leki przeciwzapalne w połączeniach z lekami przeciwinfekcyjnymi	diklofenak indometacyna

S01E – Leki stosowane
w jaskrze i zwężające źrenicę

S01EA – Sympatykomimetyki stosowane w jaskrze	adrenalina dipiwefryna apraklonidyna klonidyna brymonidyna
S01EB – Parasympatykomimetyki	pilokarpina karbachol ekotiopat demekarium fizostygmina neostygmina fluostygmina aceklidyna acetylocholina paraokson
S01EC – Inhibitory anhydrazy węglanowej	acetazolamid diklofenamid dorzolamid brynzolamid metazolamid
S01ED – Leki β-adrenolityczne	tymolol betaksolol lewobunolol metypranolol karteolol befunolol
S01EE – Analogi prostaglandyn	latanoprost unoproston bimatoprost trawoprost tafluprost latanoprost bunod netarsudyl
S01EX – Inne	guanetydyna dapiprazol netarsudyl omidenepag rypasudyl

S01F – Leki rozszerzające źrenicę

S01FA – Preparaty przeciwcholinergiczne	atropina skopolamina metyloskopolamina cyklopentolat homatropina tropikamid
S01FB – Preparaty sympatykomimetyczne (bez preparatów stosowanych w jaskrze)	fenylefryna efedryna ibopamina ketorolak

S01G – Leki zmniejszające
przekrwienie oraz przeciwalergiczne

S01GA – Sympatykomimetyki stosowane jako leki zmniejszające przekrwienie	nafazolina tetryzolina ksylometazolina oksymetazolina fenylefryna oksedryna brymonidyna
S01GX – Inne	kwas kromoglikanowy lewokabastyna kwas spaglumowy nedokromil lodoksamid emedastyna azelastyna ketotifen olopatadyna epinastyna alkaftadyna cetyryzyna bilastyna

S01H – Środki znieczulające miejscowo

S01HA – Środki znieczulające miejscowo	kokaina oksybuprokaina tetrakaina proksymetakaina prokaina cynchokaina lidokaina chloroprokaina

S01J – Preparaty diagnostyczne

S01JA – Środki barwiące	fluoresceina róż bengalski sodu

S01K – Preparaty pomocnicze w chirurgii oka

S01KA – Substancje wiskoelastyczne	kwas hialuronowy hypromeloza
S01KX – Inne	chymotrypsyna błękit trypanu

S01L – Leki stosowane w leczeniu
zaburzeń naczyniowych oka

S01LA – Leki przeciwneowaskularyzacyjne	werteporfina anekortaw pegaptanib ranibizumab aflibercept brolucyzumab abicypar pegol bewacyzumab farycymab