Pałac książąt oleśnickich we Wrocławiu

Pałac książąt oleśnickich

Pałac książąt oleśnickich z 1736 (pierwszy po lewej stronie). Z prawej strony widoczny jest pałac Franza von Hatzfeld
Państwo	Polska
Miejscowość	Wrocław
Adres	ul. Wita Stwosza 32
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	barok
Kondygnacje	cztery
Rozpoczęcie budowy	pocz. XVII w.
Ważniejsze przebudowy	pocz. XVII w, 1686
Zniszczono	1760
Pierwszy właściciel	Podiebradowie
Kolejni właściciele	Karol II Podiebradowicz, Elżbieta Maria (1672-1686), Sylwiusz Wirtemberski (1686-1688), ks. Julianne Sibylle Charlote (1724-1735), ks. Hedwig Friderike zu Anhalt-Zerbst (1735-1739), Christianie Dorothei von Hochberg (1739-1743), Ernst Friedrich von Kittlitz (1743-1751), Karoline Elisabeth von Sierstorpff, Franz von Hatzfeld
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac książąt oleśnickich (Dom książąt oleśnickich) – dawny, pałac znajdujący się przy ul. Wita Stwosza we Wrocławiu. Rozebrany w 1760, a w jego miejsce wzniesiono Pałac Hatzfeldów.

Historia

Pałac książąt oleśnickich został wzniesiony na działce, gdzie wcześniej już w średniowieczu, do końca XIV wieku, znajdował się książęcy browar Księcia brzeskiego Ludwika I. Pod koniec XV wieku działka należała do Podiebradów ziębicko-oleśnickich. W połowie XVI wieku na działce został wzniesiony murowany, trójkondygnacyjny, o pięciu osiach okiennych dom. Budynek został umieszczony na planie Wrocławia Barthela Weihnera z 1562 roku^[2] jako Fürstenhauss v. der Oelssen^[3].

Na początku XVII wieku z inicjatywy księcia Karola II lub jego synów Henryka Wacława i Karola Fryderyka budynek został gruntownie przebudowany w stylu renesansowym. Wejście ozdabiał bogaty portal, okna piano nobile były wykończone na przemian trójkątnymi i odcinkowymi naczółkami^[2]. Największe zmiany dokonano w górnej części pałacu zmieniając je w dekoracyjne piętro attykowe ze szczytowymi facjatami. Od strony ulicy Krowiej do pałacu dobudowane zostało skrzydło a za nim znajdowała się brama umożliwiająca wjazd na tylny dziedziniec^[2][4].

W 1672 roku właścicielem pałacu była księżna Elżbieta Maria a po jej śmierci w 1686 trafił do rąk, w drodze podziałów spadkowych, księcia Sylwiusza Fryderyka oleśnickiego^[a][5]. Z jego zlecenia wykonano wówczas przebudowę budynku na okazałą rezydencje^[b]. Attykowe piętro zostało przebudowane na czwartą kondygnację i zaopatrzono ją w galerię widokową zamkniętą od frontu balustradą. Na elewacji, na wysokości drugiej i trzeciej kondygnacji, pomiędzy oknami wykonano dekorację stiukową w formie pęków kwiatowo-owocowych^[2]. Ponad trzecią kondygnacją biegła tralkowa balustrada a na jej postumentach umieszczone zostały wazy i popiersia^[5]. Nad czwartą kondygnacją, w osi środkowej, znajdowała się facjata z godłem rodowym^[2]. Pałac został uwieczniony na rysunku Johanna Stridbecka młodszego z 1691 roku^[5].

W 1688 roku Sylwiusz Fryderyk podarował pałac swojej żonie Eleonorze Karolinie von Württemberg-Mömpelgard. W 1724 budynek kupiła jej kuzynka księżna Julianne Sibylle Charlotte, żona Karola Fryderyka Wirtemberskiego. W 1735 roku pałac odziedziczyła jej siostra księżna Hedwig Friderike zu Anhalt-Zerbst. Kolejnymi właścicielami pałacu był hrabina Christianie Dorothei von Hochberg (1739-1743), baron Ernst Friedrich von Kittlitz (1743-1751), baronowa Karoline Elisabeth von Sierstorpff. Od baronowej pałac odkupił hrabia Franz Philipp Adrian von Hatzfeld^[5].

Budynek został rozebrany w 1760 roku po pożarze sąsiedniego pierwszego domu Hatzfeldów a w jego miejsce, w latach 1765-1774 wzniesiono Pałac Hatzfeldów^[2][5].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
• Jan Harasimowicza (red.): Atlas architektury Wrocławia t.II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998.
• Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
• Wojciech Brzezowski: Dom mieszkalny we Wrocławiu w okresie baroku. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005.