Pałac w Dobrocinie

Pałac w Dobrocinie

(niem.) Schloss Güttmannsdorf

nr rej. pałac A/4057/799/WŁ z 14.05.1981, park A/4058/836/WŁ z 18.09.1981[1]
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Dobrocin
Typ budynku	Pałac
Ukończenie budowy	koniec XVIII w.
Ważniejsze przebudowy	1898-1899 oraz 1909 r.
Położenie na mapie gminy wiejskiej Dzierżoniów Pałac w Dobrocinie
Położenie na mapie Polski Pałac w Dobrocinie
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Pałac w Dobrocinie
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego Pałac w Dobrocinie
50°43′44,77″N 16°41′48,24″E/50,729103 16,696733
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac w Dobrocinie – zabytkowy pałac^[2] wzniesiony pod koniec XVIII wieku, przebudowany w latach 1898-1899 i w 1909 roku. Obecnie własność prywatna, jednak pałac nie jest użytkowany.

Położenie

Pałac położony jest w Dobrocinie – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów, na skraju Kotliny Dzierżoniowskiej, u podnóży Wzgórz Gumińskich^[3].

Historia

Pałac w Dobrocinie został wzniesiony pod koniec XVIII wieku^[4]. W XVIII w. majątek należał do rodziny baronów von Seherr–Thoss. W 1830 r. właścicielem stał się starszy radca górniczy von Milecky, a od 1845 r. rodzina Moriz–Eichborn. Następnie majątek na krótko wrócił do rodziny von Seherr–Thoss, lecz już w lipcu 1897 r. były starosta i tajny radca stanu Stanislaus baron von Seherr–Thoss z Wawrzeńczyc sprzedał go, wraz z pałacem, Kuno von Portatiusowi, który był cesarskim radcą poselstwa w Szwecji. On to właśnie gruntownie przebudował pałac w latach 1898–1899 i najprawdopodobniej wtedy wzniesiono północno-wschodnie skrzydło^[3]. Ostatnia przebudowa miała miejsce w 1909 roku, kiedy to w skrzydle północno-wschodnim dorobiono dwuosiowy ryzalit^[3].

Po 1945 roku w zabytku mieściły się biura, sklep, przedszkole, a część pomieszczeń wykorzystywano jako lokale mieszkalne^[4]. W roku 2015 miał miejsce pożar, który zniszczył niektóre wnętrza^[4]. Obecnie (w 2019 roku) pałac jest własnością prywatną osoby fizycznej, ale nie jest użytkowany i niszczeje^[4]. Pałac jest wystawiony na sprzedaż^[5].

Architektura

Pałac w Dobrocinie został wzniesiony na planie zbliżonym do podkowy, z otwartym dziedzińcem od północnego zachodu^[3]. Jest to budowla dwu i trzykondygnacyjna, nakryta dachami czterospadowymi ze ściętymi wierzchołkami, z niewielkimi lukarnami i szczytami^[3]. Główny korpus frontowej fasady jest siedmioosiowy, z trójosiowym pseudoryzalitem zwieńczony schodkowym szczytem, z pięcioma pilastrami^[3]. W pseudoryzalicie znajduje się główne wejście, prowadzące przez ostrołukowy portal, flankowany dwoma wąskimi oknami^[3]. Wieża od strony stawu obecnie jest już pozbawiona stożkowego zwieńczenia. W neogotyckim oknie z maswerkiem, w ryzalicie elewacji południowo-zachodniej, od strony stawów, znajduje się kartusz herbowy rodziny von Portatius.
Pałac jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzą jeszcze:

• park z końca XIX wieku
• pochodząca z przełomu XIX/XX wieku kaplica pałacowa w parku (zdewastowana w latach 80. XX wieku)
• cmentarz rodowy w parku

• 
  Herb rodziny von Portatius

Przypisy

Bibliografia

• Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.
• Słownik geografii turystycznej Sudetów, Masyw Ślęży, Równina Świdnicka, Kotlina Dzierżoniowska, t. 20, pod red. Marka Staffy, Wrocław: "I-Bis", 2005, ISBN 83-85773-78-9, s. 142-143