| Ten artykuł od 2008-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Mannitol
|
Nazewnictwo | | Nomenklatura systematyczna (IUPAC) | (2R,3R,4R,5R)-heksano-1,2,3,4,5,6-heksaol | |
Ogólne informacje |
Wzór sumaryczny | C6H8(OH)6 |
Masa molowa | 182,17 g/mol |
Identyfikacja |
Numer CAS | 69-65-8 |
PubChem | 453 |
DrugBank | DB00742 |
SMILES | C(C(C(C(C(CO)O)O)O)O)O | |
Właściwości | | Temperatura topnienia | 168 °C | |
Podobne związki |
Podobne związki | inozytol |
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
|
Klasyfikacja medyczna |
ATC | A06AD16, B05BC01, B05CX04, V04CX04 |
Stosowanie w ciąży | kategoria C |
Farmakokinetyka | | Biodostępność | ~7% | Okres półtrwania | 100 minut | Wydalanie | nerki (90%) | |
Uwagi terapeutyczne | | Drogi podawania | doustnie, dożylnie | |
| Multimedia w Wikimedia Commons | |
| Hasło w Wikisłowniku | |
Mannitol, mannit – organiczny związek chemiczny, polihydroksylowy alkohol cukrowy. Występuje w formie dwóch enancjomerów, oznaczanych zwyczajowo jako D i L. Stanowi bogate źródło przyswajalnego węgla i dlatego jest dodawany do podłoży hodowlanych (np. podłoże Chapmana służące izolacji i identyfikacji bakterii z rodzaju Staphylococcus).
W lecznictwie znalazł zastosowanie jako środek moczopędny. Może być używany:
- w zapobieganiu nieodwracalnemu uszkodzeniu nerek w skąpomoczu (oligurii),
- do zmniejszenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego,
- do zwiększania wydalania moczu (i zarazem trucizn) przy zatruciach,
- eksperymentalnie do czasowego otwarcia bariery krew-mózg, w ramach BBBD (Blood-Brain Barrier Disruption) celem podniesienia skuteczności chemioterapii w leczeniu nowotworów mózgu.
Działanie
Sam mannitol podany dożylnie zwiększa ciśnienie osmotyczne płynu pozakomórkowego (co skutkuje przedostaniem się wody z komórek do osocza). Mechanizm ten jest odpowiedzialny za zmniejszanie ciśnienia wewnątrzczaszkowego i wewnątrzgałkowego oraz ogólnie za zmniejszanie obrzęków różnego pochodzenia. Mannitol jest zaliczany do diuretyków osmotycznie czynnych. W Polsce w medycynie stosowane są roztwory do wlewu dożylnego.
Wskazania
Przeciwwskazania
Działania niepożądane
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
A06: Leki przeczyszczające
A06AA – Leki zmiękczające masy kałowe | |
---|
A06AB – Kontaktowe leki przeczyszczające | |
---|
A06AC – Leki zwiększające objętość mas kałowych | |
---|
A06AD – Leki przeczyszczające działające osmotycznie | |
---|
A06AG – Wlewki doodbytnicze | |
---|
A06AH – Antagonisty opioidowe o wybiórczym działaniu obwodowym | - metylnaltrekson
- alwimopan
- naloksegol
- nalokson
- naldemedina
|
---|
A06AX – Inne leki przeczyszczające | - glicerol
- lubiproston
- linaklotyd
- prukalopryd
- tegaserod
- plekanatyd
- tenapanor
- elobiksybat
|
---|
B05: Preparaty krwiozastępcze i roztwory do wlewów
B05A – Krew i preparaty krwiopochodne | B05AA – Preparaty krwiozastępcze i frakcje białkowe osocza | |
---|
B05AX – Inne preparaty krwiopochodne | |
---|
|
---|
B05B – Roztwory do wlewów dożylnych | B05BA – Roztwory do żywienia pozajelitowego | |
---|
B05BB – Roztwory wpływające na równowagę elektrolitową | |
---|
B05BC – Roztwory wywołujące diurezę osmotyczną | |
---|
|
---|
B05C – Roztwory do płukania | B05CA – Środki przeciwinfekcyjne | |
---|
B05CB – Roztwory soli | |
---|
B05CX – Inne roztwory do płukania | |
---|
|
---|
B05X – Dożylne roztwory uzupełniające | B05XA – Roztwory elektrolitowe | |
---|
B05XB – Aminokwasy | |
---|
B05XX – Inne uzupełniające roztwory dożylne | |
---|
|
---|
R05: Leki stosowane w kaszlu i przeziębieniu
R05C – Leki wykrztuśne | |
---|
R05D – Leki przeciwkaszlowe | R05DA – Alkaloidy opium i ich pochodne | |
---|
R05DB – Inne | - benzonatat
- benproperyna
- klobutynol
- izoaminil
- pentoksyweryna
- oksolamina
- okseladyna
- klofedanol
- pipazetat
- bromek bibenzonium
- butamirat
- fedrylat
- zipeprol
- dibunat
- droksypropina
- prenoksdiazyna
- dropropizyna
- kloperastyna
- meprotyksol
- piperydion
- morklofon
- typepidyna
- nepinalon
- lewodropropizyna
- dimetoksanat
- gefapiksant
|
---|
|
---|
V04: Środki diagnostyczne
V04C – Inne preparaty diagnostyczne | V04CA – Testy stosowane w cukrzycy | |
---|
V04CB – Testy do badania wchłaniania tłuszczów | |
---|
V04CC – Testy drożności dróg żółciowych | |
---|
V04CD – Testy czynnościowe przysadki | |
---|
V04CE – Testy czynnościowe wątroby | - galaktoza
- sulfobromoftaleina
- metacetyna (13C)
|
---|
V04CF – Preparaty stosowane w diagnostyce gruźlicy | |
---|
V04CG – Testy wydzielania żołądkowego | |
---|
V04CH – Testy czynności nerek | |
---|
V04CJ – Testy czynności tarczycy | |
---|
V04CK – Testy czynności trzustki | |
---|
V04CM – Testy stosowane w zaburzeniach płodności | |
---|
V04CX – Inne preparaty diagnostyczne | |
---|
|
---|