Adapalen

Adapalen

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) kwas 6-[3-(1-adamantylo)-4-metoksyfenylo]-naftaleno-2-karboksylowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C28H28O3
Masa molowa	412,52 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	106685-40-9
PubChem	60164
DrugBank	DB00210
SMILES COC1=C(C=C(C=C1)C1=CC2=C(C=C1)C=C(C=C2)C(O)=O)C12CC3CC(CC(C3)C1)C2
InChI InChI=1S/C28H28O3/c1-31-26-7-6-23(21-2-3-22-12-24(27(29)30)5-4-20(22)11-21)13-25(26)28-14-17-8-18(15-28)10-19(9-17)16-28/h2-7,11-13,17-19H,8-10,14-16H2,1H3,(H,29,30) InChIKey LZCDAPDGXCYOEH-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie praktycznie nierozpuszczalny[2] Temperatura topnienia 314 °C[3] logP 7,127[1] 8,6[2]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2021-10-27] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[1] Uwaga Zwroty H H361d Zwroty P P201, P202, P280, P308+P313, P405, P501
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	D10AD03, D10AD53
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka Biodostępność bardzo niska Metabolizm wątrobowy Wydalanie z kałem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania miejscowo
Multimedia w Wikimedia Commons

Adapalen – organiczny związek chemiczny, wielopierścieniowy aromatyczny kwas karboksylowy. Stosowany jako lek przeciwtrądzikowy.

Jest retinoidem trzeciej generacji. Działa silniej przeciwzapalnie niż poprzednie generacje retinoidów, a pośrednio także przeciwbakteryjnie i przeciwłojotokowo. Wykazuje większą skuteczność i jest lepiej tolerowany. Stosowany w leczeniu trądziku w monoterapii i w skojarzeniu z innymi lekami zewnętrznymi: antybiotykami, a także, w cięższych postaciach trądziku, z antybiotykami podawanymi ogólnie^[4].

Mechanizm działania

Działa selektywnie na receptory naskórka (ang. retinoid acid receptor) RAR-beta i częściowo RAR-gamma, nie ulega zniszczeniu pod wpływem światła, hamuje aktywności cyklooksygenazy. Przywraca prawidłowe różnicowania komórek naskórka, zapobiega rogowaceniu ujścia mieszka włosowego, dzięki czemu chroni przed powstawaniem mikrozaskórników, zaskórników i zmian zapalnych^[5].

Stosowanie

Stosowany zewnętrznie (w postaci maści lub żelu), zazwyczaj raz dziennie, na skórę zmienioną chorobowo w przebiegu trądziku – zwłaszcza pospolitego. Leczenie powinno trwać przynajmniej kilka tygodni. Lek ten charakteryzuje się niską biodostępnością.

W Polsce adapalen jest dostępny w stężeniu 0,1% pod nazwą handlową Acnelec lub Differin, w postaci bezbarwnego żelu i kremu.

Możliwe skutki uboczne

Zaczerwienienie, wysuszenie skóry twarzy, przemijające podrażnienie i pieczenie skóry. Nie należy stosować preparatu na uszkodzoną skórę. Adapalen nie wywołuje reakcji fototoksycznych ani fotoalergicznych, ale na skutek ścienienia warstwy rogowej naskórka dochodzi do uwrażliwienia skóry na działanie promieni UV, więc podczas kuracji należy unikać nadmiernej ekspozycji na słońce^[6].

Przypisy

Bibliografia

• S.S. Piskin S.S., E.E. Uzunali E.E., A review of the use of adapalene for the treatment of acne vulgaris., „Therapeutics and Clinical Risk Management”, 3 (4), 2007, s. 621–624, PMID: 18472984 .
• WiolettaW. Barańska-Rybak WiolettaW., RomanR. Nowicki RomanR., Nowe metody leczenia trądziku pospolitego, „Służba Zdrowia”, 88–89, 2001 .brak strony (czasopismo)