Krasiczyn

Zobacz też: Krasiczyn w innych znaczeniach tej nazwy.

Krasiczyn

wieś

Państwo

Polska

Województwo

podkarpackie

Powiat

przemyski

Gmina

Krasiczyn

Liczba ludności (2019)

609^[2]

Strefa numeracyjna

Kod pocztowy

37-741^[3]

Tablice rejestracyjne

RPR

SIMC

0604784^[4]

Położenie na mapie gminy Krasiczyn

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa podkarpackiego

Położenie na mapie powiatu przemyskiego

49°46′37″N 22°39′09″E/49,776944 22,652500^[1]

Multimedia w Wikimedia Commons

Informacje w Wikipodróżach

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Krasiczyn

Krasiczyn – wieś (dawniej miasteczko) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, siedziba gminy Krasiczyn^[5]^[4], nad Sanem 10 km na zachód od Przemyśla, u podnóża Pogórza Przemyskiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Krasiczyn^[5]^[4]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0604790	Browar	część wsi
0604809	Komara	część wsi
0604815	Rządcówka	część wsi
0604821	Zamek	część wsi

Historia

Zobacz też kategorię: Ludzie związani z Krasiczynem.

W XV w. wioska nosiła nazwę Śliwnica. W 1525 r. właścicielem wsi został Jakub z Siecina, który istniejący dwór obronny zaczął przekształcać w zamek. W tym czasie zabudowania składały się z budynku bramnego, dworu i zabudowań gospodarczych. Całość otaczały wał i fosa.

Nazwisko Krasicki zostało przyjęte przez potomków Jakuba. Stryj biskupa przemyskiego Stanisława Jakub Siecieński zwany Trąbą osiedlił się w województwie ruskim, a następnie ożenił z Barbarą Orzechowską herbu Oksza, właścicielką Śliwnicy. Jego synowie zaczęli się pisać następnie Krasickimi z Siecina, od nazwy pobliskiej wsi Krasice.

W dalszym etapie zamek i pobliską wieś nazwano od nazwiska właściciela – Krasiczyn (ok. 1602), natomiast miano Śliwnicy zaczęła nosić oddzielna część wsi, obecnie sąsiednia wioska.

Założycielem miasteczka Krasiczyn, które powstawało w latach 1615–1620, był kasztelan przemyski Stanisław Krasicki, syn Jakuba.

Miasto wraz z dobrami Krasiczyn, leżące w ziemi przemyskiej należało do wojewody sandomierskiego i lubelskiego Jana Tarły od 1724 roku^[6].

Była dawną rezydencją magnaterii polskiej.

Krasiczyn uzyskał lokację miejską około 1620 roku, zdegradowany przed 1919 rokiem^[7].

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie przemyskim w województwie lwowskim.

W latach 1943–1947 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 65 Polaków, w tym kilkunastu żołnierzy Wojska Polskiego i milicjantów. Spalili też większość gospodarstw^[8].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krasiczyn, następnie gminy Krasiczyn. W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie przemyskim.

Zamek w Krasiczynie

Osobny artykuł: Zamek w Krasiczynie.

Od końca XVI w. Stanisław Krasicki i kolejny właściciel, Marcin Krasicki, rozbudowali i przekształcili surową warowną siedzibę w obronny zespół pałacowy na planie prostokąta, otoczony murem obronnym z czterema narożnymi basztami. Wzdłuż muru, po wschodniej stronie, pobudowano nowe skrzydło mieszkalne.

Charakterystyczne dla zamku są 4 odmienne wieże narożne: Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka. Miały one odzwierciedlać wieczny porządek oraz role Kościoła, króla, papieża i szlachty. Baszta Boska z kopułą na szczycie mieściła kaplicę. Basztę Papieską wieńczy attyka. Znajdowały się w niej pokoje gościnne przeznaczone dla wysokich dostojników kościelnych. W Baszcie Królewskiej mieściły się apartamenty królewskie. Baszta Szlachecka jest zwieńczona koroną.

W 1940 na terenie zamku filmowcy radzieccy kręcili antypolski film pt. „Wiatr ze wschodu”, uzasadniający inwazję ZSRR na Polskę 17 września 1939.

Obecnie w zamku znajdują się hotel i restauracja. Niektóre części zamku są udostępnione do zwiedzania w grupach z przewodnikiem.

Na zamku w Krasiczynie urodził się arcybiskup krakowski, kardynał Adam Stefan Sapieha.

Pozostałe zabytki

kościół parafialny św. Marcina z XVII w.;
cmentarz żydowski.

Zasłużeni dla Krasiczyna

Wojciech Mroczko – długoletni naczelnik gminy Krasiczyn.
Stanisław Bartmiński – duchowny rzymskokatolicki, prałat, proboszcz parafii Krasiczyn w latach 1970-2007.
Florian Zając – kapelan AK, działacz państwa podziemnego, więzień Wronek.
Józef Zwoliński – długoletni naczelnik i wójt gminy Krasiczyn.

Komunikacja

Przez Krasiczyn przebiega droga krajowa nr 28 Zator – Wadowice – Nowy Sącz – Gorlice – Biecz – Jasło – Krosno – Sanok – Medyka.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61306
↑ Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2019 str. 7 [dostęp 2022-01-22]
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 613 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ ^a ^b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Wiesław Bondyra, Dobra ziemskie Tarłów w Małopolsce w czasach saskich, w: Tarłowie. Z dziejów kulturalnych, gospodarczych i politycznych rodu, Janowiec 2009, s. 52.
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 42-43.
↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 710-711, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .

Linki zewnętrzne

Krasiczyn – Zespół Zamkowo-Parkowy
Krasiczyn, miasteczko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 612 .
Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona

Gmina Krasiczyn

Wsie	Brylińce Chołowice Cisowa Dybawka Korytniki Krasice Krasiczyn Krzeczkowa Mielnów Olszany Prałkowce Rokszyce Śliwnica Tarnawce Zalesie
Integralne części wsi	Browar Długie Dolny Młyn Dybawka Dolna Dybawka Górna Feniki Garb Górny Młyn Góry Komara Kopiwnica Łany Łapajówka Łysa Góra Nagórczany Pod Garbem Podmazury Poręba Rządcówka Tartak Wesołówka Wygoda Zagrabiec Zamek

Powiat przemyski (1920–39 i 1941–75) (► II RP) (► GG)

Siedziba powiatu – Przemyśl

Przynależność wojewódzka

woj. lwowskie (1920–39 →)
dystrykt krakowski (GG) (← 1941–44 →/→)
woj. rzeszowskie (1945–75)

Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)

Dubiecko (do 1934)
Przemyśl

Miasteczka (1920–34)

Babice nad Sanem
Fredropol
Krasiczyn
Krzywcza
Niżankowice

Gminy miejskie (1920–39 i 1945–75)

Niżankowice (do 1934)
Przemyśl^[A](do 1951 →)

Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–39, 1944–54 i 1973–75)

Bircza (← 1941^[B]–54)
Bircza (od 1973)
Dubiecko^[A]
Fredropol (od 1944)
Hermanowice (do 1939^[C])
Krasiczyn (od 1944)
Krzywcza^[A]
Kuńkowce (do 1939 i 1944–54)
Kuźmina (← 1941^[B]–54)
Medyka (do 1944 → i ←^[D]od 1948)
Miżyniec (do 1944 →)
Niżankowice (do 1944 →)
Olszany (do 1944)
Orły (od 1973)
Orzechowce (do 1954)
Popowice (do 1944 →^[D])
Prałkowce (do 1939)
Przemyśl (od 1942)
Rybotycze (← 1941^[B]–54)
Stubno (do 1939 i od 1944^[C])
Wojtkowa (← 1941^[B]–51 →)
Żohatyn (← 1941^[B]–54)
Żurawica (do 1939^[A]i od 1944)

Gromady
(1954–72)

Babice (1954–72)
Bachorzec (1954–72)
Bircza (1954–72)
Bolestraszyce (1954–59)
Buszkowice (1954–59)
Drohobyczka (1954–61)
Dubiecko (1954–72)
Fredropol (1954–72)
Grochowce (1954–59)
Hermanowice (1954–72)
Huwniki (1969–72)
Kalników (1954 → i ← 1961–72)
~~Kaszyce~~(←~~1961~~)
Krasiczyn (1954–72)
Krówniki (1954–72)
Krzywcza (1954–72)
Kuńkowce (1954–72)
Kuźmina (1954–59)
Leszczawa Dolna (1954–72)
Lipa (1954–61)
Maćkowice (1954–72)
Medyka (1954–72)
Nienadowa (1954–72)
Nowosiółki Dydyńskie (1954–68)
Olszany (1957–72)
Orły (1954 → i ← 1961–72)
Orzechowce (1954–68)
Piątkowa (1954–61)
Pikulice (1954–72)
Poździacz (1954–61)
Prałkowce (1954–59)
Przekopana (1954–61)
Rokszyce (1954–57)
Rybotycze (1954–68)
Sielnica (1954–60)
Stubno (1954 → i ← 1961–72)
Sufczyna (1954–72)
Trójczyce (1954 → i ← 1961–72)
Walawa (1954 → (i ←~~1961~~))
Wyszatyce (1954–72)
Żohatyn (1961–72)
Żurawica (1954–72)

Gminy (1941–44)

Miejskie^[B]

Chyrów (← 1941–44 →)
Dobromil (← 1941–44 →)
Przemyśl ^[A] (←← 1941–44 →→)

Wiejskie^[E]^[B]

Bircza (← 1941–44 →)
Chyrów (← 1941–44 →)
Dubiecko^[A] (← 1941–44 →)
Hujsko (← 1941–44 →)
Krościenko (← 1941–44 →)
Krzywcza^[A] (← 1941–44 →)
Kuźmina (← 1941–44 →)
Medyka (← 1941–44 → ^[D])
Miżyniec (← 1941–44 →)
Niżankowice (← 1941–44 →)
Nowe Miasto (← 1941–44 →)
Olszany (← 1941–44 →)
Orzechowce (← 1941–44 →)
Popowice (← 1941–44 → ^[D])
Przemyśl (od 1942 →)
Rybotycze (← 1941–44 →)
Wojtkowa (← 1941–44 →)
Wyszatyce (← 1941–44 →)
Żohatyn (← 1941–44 →)

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g obszar częściowo przecięty granicą GG–ZSRR 1939–41
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g strzałki wsteczne dotyczą stanu z 1 września 1939
↑ ^a ^b obszar gminy w granicach z 1939, zniesionej podczas wojny, częściowo przecięty granicą PRL–ZSRR 1944
↑ ^a ^b ^c ^d obszar częściowo przecięty granicą PRL–ZSRR 1944
↑ kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie

Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) ^OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.

Kontrola autorytatywna (wieś w Polsce):