Lugaid VI MacConn

Lugaid VI MacConn, znany częściej jako MacCon – legendarny król Munsteru jako Lugaid III MacConn, na wpół legendarny zwierzchni król Irlandii z dynastii Milezjan (linia Itha) w latach 250-253, syn MacNiada mac Lugdach i jego żony Sadb, córki Conna Stu Bitew, zwierzchniego króla Irlandii. Używał przydomka na cześć swego dziadka macierzystego Conna. Według bardziej znanej wersji, przydomek „MacCon” pochodził stąd, że za młodych lat miał zwyczaj karmić brodawką piersiową swego ulubionego charta.

Ojciec MacNiad („Potężny Człowiek” lub „Zwycięzca”), według średniowiecznej irlandzkiej legendy i historycznej tradycji, był wnukiem Daire’a, jednego z dwóch eponimów ludu Dáirine. Ten zaś wywodził się z Corcu Loígde. Lugaid MacConn należał do bocznej linii Itha oraz był w dwudziestym czwartym stopniu potomkiem Itha mac Breogan, należącego do rodu Milezjan. Po śmierci ojca MacNiada, matka ponownie wyszła za mąż. Poślubiła Oiliolla (Aililla) I Oluma, króla Munsteru. Ten zaś stał się od tej pory przybranym ojcem Lugaida.

W dwudziestym pierwszym roku panowania arcykróla Arta III Aonfera („Samotnika”), wuja Lugaida, doszło do bitwy pod Cennfebrat z synami króla Munsteru Oiliolla I i trzech synów arcykróla Conaire’a II Caema (Cairbre Musc, Cairbre Riada i Cairbre Bascainn) przeciwko druidowi Daderze. W tej bitwie padł Neimid, syn Sroibcinna, król Ernai z Munsteru, Dadera, druid Dáirine. Ten zginął z ręki Eogana, syna Oiliolla. Neimid zaś został zabity przez Cairbre’a Riadę w zemście za śmierć swego ojca. W tej bitwie Lugaid MacConn został raniony w udo przez Cairbre’a Musca. Później wygnano go z Irlandii do Brytanii. Lugaid przebywając na wygnaniu, zawarł przymierze z tutejszym królem, Beinnem Britem.

W trzydziestym roku panowania Arta, Lugaid powrócił do Irlandii z armią cudzoziemców. Następnie wydał bitwę swemu wujowi pod Magh Mucruimhe na terenie Connachtu. W tej bitwie, wraz z arcykrólem Artem III, polegli także jego siostrzeńcy, którzy przybyli z nim przeciwko MacConowi, ich bratu przyrodniemu z tej samej matki. Byli to Eogan Mor (właściwie syn Aine), Dubmerchon, Mugcorb, Lugaid, Eochaid, Diochorb i Tadg; Beinne Brit, król Brytów, był tym, który pokonał ich. Z tego powodu Lugaid Laga, widząc śmierć swych bratanków, zabił Beinne’a. Liogairne Lagnech („o Długich Policzkach”), syn Aengusa Balba, syna Eochaida Finnfotharta, był tym, który własnoręcznie zabił arcykróla Arta III, po tym, jak dołączył do wojsk MacCona.

Lugaid objął opróźniony zwierzchni tron irlandzki. Są rozbieżności w źródłach, co do czasu jego rządów. Roczniki Czterech Mistrzów i Księga najazdów Irlandii („Lebor Gabála Érenn”) podały trzydzieści, Roczniki z Clonmacnoise osiemnaście, zaś O′Flacherty skrócił ten okres do trzech lat rządów. Po trzech latach MacCon został wygnany z Tary przez Cormaca, syna arcykróla Arta, po tym, jak dał fałszywy wyrok na Bennaid, szpitalniczki, której owca nielegalnie pasła się na farbownikach królowej. Lugaid uciekł do rodzinnego Munsteru, by szukać pomocy swych krewnych. Próbował się pojednać ze swym ojczymem Oiliollem I Olumem, ale bez skutku, z powodu zabójstwa Eogana Mora. Oilioll wówczas wysłał poetę Feircisa (Ferchesa), syna Comana Ecesa, po Lugaida, by zemścił za śmierć syna. Feircis, po znalezieniu Lugaida, zabił go włócznią, zwaną rincne. Działo się to przy Gort-an-oir, koło Dearg-rath, w Magh Feimhean. To miejsce jest bliżej wskazane koło fortu Dearg-rath, około sześciu kilometrów na północny wschód od Cahiru w Tipperary. Cormac Ulfada będąc niezdolny do objęcia władzy nad Irlandią, był zmuszony uciec do Connachtu przez króla Ulsteru, Fergusa III Duibdedacha („Czarnozębego”). Ten trzymał tylko przez rok zwierzchni tron irlandzki.

Rodzina

Lugaid miał siostrę Indecht, pierwszą żonę Cruinda (Cronda) Badrui, króla Dál nAraidi (Ulsteru). Lugaid pozostawił po sobie pięciu synów:

  • Aengus Gaifuilech („Krwawe Żądło”), miał dwóch synów:
    • Fergus, przodek rodów O’Reithe (zang. Ram), O’Cobhthaigh (zanglizowane O’Coffey, O’Cowhig, Coffey, Coffy i Coffee), MacNicaill (zapisywane inaczej: MacNiocoil i MacNioclais; zang. MacNichol, MacNicol, Nicholls, Nicholas, MacNicholas, Nicholson, Nicolson, Nicols, Nicson i Nixon); jego potomkiem był św. Beoardh z Ardcarn (wspominany 8 marca)
    • Nathi, przodek rodu O’Edersceoil (zang. O’Driscoll); O’Driscoll Bearra; o”Gasgoine (zang. Gasgoine i Gascoine); jego potomkami byli św. Colum (wspominany 27 lutego), św. Eltin (wspominany 11 grudnia) i św. Mochumna (wspominany 7 czerwca), synowie jego prawnuka Forannana
  • Fothad I Cairpthech, przyszły zwierzchni król Irlandii razem z bratem
  • Fothad II Airgthech, przyszły zwierzchni król Irlandii, przodek ródów O’Niadh lub O’Neidhe (nazwisko na cześć dziadka MacNiada) w hrabstwie Tipperary (zang. Needham, Neville i Macnie), O’Uaithne (zang. Anthony, Antony, Green i Antonie)
  • Duach, przodek rodów Conell, O’Hennessy, McEirc i in.
  • Fothad Canaan, przodek rodów O’Laeghaire (zang. O’Leary i Leary); O’Ruis (zang. Rossi Rush); O’Tuaima (zang. Toomey, Tuomey i Twomey); MacAlim lub MacCalum, earlów Argyle; O’Baire (zang. Barry, Barie, Barrie; znormalizowane De Barrie i Du Barri)
  • p
  • d
  • e
Mityczni
królowie
Irlandii
Dynastia Partholona
(1980-1710 p.n.e.)
  • Partholon
  • Slainge
  • Laiglinne
  • Rudraige
  • Potomkowie
Dynastia Nemedian
(1710-1300 p.n.e.)
  • Nemed
  • Stairn
  • Iarbonel Wróżbita
  • Annind
  • Fergus Czerwonoboki
  • Semul
  • Erglan
Dynastia Fomorian
(przed 1300 p.n.e.)
  • Gann
  • Sengann
  • Nieznani władcy
Dynastia Fir Bolgów
(1293-1213 p.n.e.)
Dynastia Tuatha Dé Danann
(1213-1016 p.n.e.)
Legendarni
królowie
Irlandii
Celtycka
dynastia Milezjan
(1016 p.n.e.-405 n.e.)
Okres heroiczny
Okres Antecotti
(Aitheach-Tuatha)
Półlegendarni
arcykrólowie
Irlandii
Okres osjanicki
Historyczni
arcykrólowie
Irlandii
Dynastia O’Neillów
  • Niall I Noígíallach (od Dziewięciu Zakładników) (379-405)
Okres św. Patryka
  • Nath ĺ mac Fiachrach (405-428/9; król Connachtu)
  • Lóegaire II mac Néill (428/29-458/63; król Connachtu)
  • Cairbre III mac Néill (463-?)
  • Ailill (Oilioll) IV Molt (?-482; król Connachtu)
  • Lugaid VII mac Lóegairi (483-507)
  • Muirchertach I mac Muiredaig (507-534; król Ailechu)
  • Túathal II Máelgarb mac Cormaic (534-544)
  • Diarmait I mac Cerbaill (544-565; król Meath)
Okres św. Kolumby
  • Fergus III mac Muirchertaig (565-566; król Ailechu)
  • Domnall I Ilchelgach (od Wielu Oszustw) (koregent 565-566)
  • Ainmuire mac Sétnai (566-569)
  • Báetán I mac Muirchertaig (569-572; król Ailechu)
  • Eochaid XIII mac Domnaill (koregent 569-572; król Ailechu)
  • Báetán II mac Ninnedo (572-586)
  • Áed II mac Ainmuirech (586-598)
Okres scholastyczny
  • Áed III Sláine (598-604)
  • Colmán Rímid (koregent 598-604; król Ailechu)
  • Áed IV Uaridnach (604-612; król Ailechu)
  • Máel Coba mac Áedo (612-615)
  • Suibne Menn mac Fiachna (615-628; król Ailechu)
  • Domnall II mac Áedo (628-642)
  • Conall II Cóel (642-654)
  • Cellach mac Máele Coba (koregent 642-658)
  • Diarmaid II Ruadnaig (658-665; król Bregi)
  • Blathmac mac Áedo Sláine (koregent 658-665; król Bregi)
  • Sechnassach (665-671; król Bregi)
  • Cenn Fáelad (671-675; król Bregi)
  • Finnachta II Fledach (Uroczysty) mac Dunchad (675-695; król Bregi)
  • Loignsech mac Óengusso (695-704)
  • Congal II Cennmagair mac Fergus (704-710)
  • Fergal mac Máele Dúin (710-722; król Ailechu)
  • Fogartach mac Néill (722-724; król Bregi) prawnuk Diarmaida II
  • Cináed mac Írgalaig (724-728; król Bregi)
  • Flaithbertach mac Loingsig (728-734; usunięty, zmarł 765)
  • Áed V Allán (Przystojny) (734-743; król Ailechu)
  • Domnall III Midi (743-763; król Meath)
  • Niall II Frossach (od Deszczów) (763-770; abdykował, zmarł 778; król Ailechu)
  • Donnchad I Midi (770-797; król Meath)
Okres skandynawski
  • Áed VI Oirdnide (Dostojny) (797-819; król Ailechu)
  • Conchobar II mac Donnchada (819-833; król Meath)
  • Niall III Caille (833-846; król Ailechu)
    • Fedlimid mac Crimthainn (rywal 838-841; król Munsteru)
  • Máel Sechnaill I mac Máele Ruanaid (846-862; król Meath)
  • Áed VII Findliath (Białowłosy) (862-879; król Ailechu)
  • Flann Sinna (Lis) (879-916; król Meath)
  • Niall IV Glúndub (Czarne Kolano) (916-919; król Ailechu)
  • Donnchad II Donn (Brązowy) (919-944; król Meath)
  • Congalach Cnogba mac Máel Mithig (944-956)
    • Ruaidri Ua Canannain (rywal 944-950)
  • Domnall IV ua Néill (956-980; król Ailechu)
Okres dalkasiański
(980-1022)
  • Máel Sechnaill II Mór mac Domnaill (980-1002; usunięty; król Meath)
  • Brian I Bóruma (od Trybutów) mac Cennetig (1002-1014; król Munsteru)
  • Máel Sechnaill II (2. panowanie 1014-1022)
  • Flaithbertach II (1022-1036; król Ailechu)
  • Donnchad III mac Briain (rywal 1022-1036; arcykról 1036-1066; usunięty, zmarł 1064; król Munsteru)
  • Diarmait III mac Mail na mBó (1063-1072; król Leinsteru)
  • Toirdelbach I Ua Briain mac Tadg (1072-1086; król Munsteru)
  • Muirchertach II Ua Briain (1086-1119; król Munsteru)
  • Domnall V Ua Lochlainn mac Ardgar Ua Lochlainn (rywal 1090-1119; arcykról 1119-1121; król Ailechu)
  • Toirdelbach II Ua Conchobair (rywal 1120-1121; arcykról 1121-1156; król Connachtu)
  • Muirchertach III Mac Lochlainn (rywal 1149-1156; arcykról 1156-1166; król Ailechu)
  • Ruaidri II Ua Conchobair (1166-1186; wasal angielski od 1175; usunięty, zmarł 1198; król Connachtu)
  • Conchobar III Máenmaige (1186-1189)
  • Cathal Crobderg (1189-1200; usunięty, zmarł 1224)
  • Brian II Ua Neill (1258-1260)

Bibliografia

  • Annala Rioghachta Éireann. Annals of the Kingdom of Ireland by the Four Masters, Vol. I, ed. with translation J. O’Donovan, Second Edition, Dublin 1856, s. 108-111.
  • Lebor Gabála Érenn. The Book of the Taking of Ireland, Part V, ed. and transl. with notes etc. by R. A. Stewart Macalister, Irish Texts Society, Dublin 1956, s. 336-337.
  • O’Hart J., Irish Pedigress. The Origin and Stem of The Irish Nation, vol. I, Fifth Edition, Dublin 1892, s. 274-298 i 664-665.
  • Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and Their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Part 1: Antiquity Worldwide, München 2000, s. 374, ISBN 3-598-21543-6.
  • p
  • d
  • e
Legendarni królowie Mumu (Munsteru)
Historyczni królowie Munsteru
  • Conall Corc mac Luigthig (ok.379–431)
  • Nad Froích (ok.431–453)
  • Óengus mac Nad Froích (453–489)
  • Dauí Iarlaithe mac Maithni
  • Feidlimid I mac Óengusa (ok.489–493)
  • Eochaid II mac Óengusa (ok.493–523)
  • Dub I Gilcach (ok.523–527)
  • Crimthann II Srem (EG) (ok.527–547)
  • Coirpre Cromm (Krzywy) (ok.547–569)
  • Fergus Scannal (ok.569–580)
  • Feidlimid II mac Coirpri Chruimm (580–586)
  • Feidlimid III mac Tigernaig (586–590/592)
  • Amalgaid mac Éndai (ok. 593)
  • Garbán mac Éndai (przed 600)
  • Fíngen mac Áedo Duib (przed 610–619)
  • Áed Bennán mac Crimthainn (619/621)
  • Cathal I mac Áedo Flaind Chathrach (621–628)
  • Faílbe Flann (Krwawo-czerwony) (628–637/639)
  • Cuán mac Amalgado (637–641/645)
  • Máenach mac Fíngin (641–662)
  • Cathal II Cú-cen-máthair (662–665/666)
  • Colgú mac Faílbe Flaind (666–678)
  • Finguine I mac Cathail (678–695/696)
  • Ailill III mac Cathail (koregent (678–698)/701)
  • Cormac II mac Ailello (698/701–713)
  • Eterscél mac Máel Umai (713–721)
  • Cathussach mac Eterscélai (721)
  • Cathal III mac Finguine (721–742)
  • Máel Duin mac Áedo (742–786)
  • Ólchobar I mac Duib Indrecht (786–793)
  • Ólchobar II mac Flainn (793–796/797)
  • Airtrí mac Cathail (797–820)
  • Tuathal mac Artroig (820)
  • Tnúthgal mac Donngaile (820)
  • Feidlimid IV mac Crimthainn (820–847)
  • Ólchobar III mac Cináeda (847–851)
  • Áilgenán mac Donngaile (851–853)
  • Máel Gualae (853–859)
  • Cenn Fáelad ua Mugthigirn (859–872)
  • Donnchad I mac Duib-dá-Bairenn (872–888)
  • Dub II Lachtna (EC) (888–895)
  • Finguine II Cenn nGécán mac Lóegairi (895–902)
  • Cormac III mac Cuilennáin (902–908)
  • Flaithbertach mac Inmainén (908–944)
  • Lorcán mac Coinlígáin (944)
  • Cellachán Caisil mac Buadacháin (944–954)
  • Máel Fathardaig mac Flainn (954–957)
  • Dub III Dá Bairenn mac Domnaill (957–959)
  • Fer Gráid mac Clérig (959–961)
  • Donnchad II mac Cellacháin (961–963)
  • Mathgamain mac Cennétig (963–976)
  • Máel Muad mac Briain (976–978)
  • Brian I Bóruma (od Trybutów) (978–1014)
  • Dúngal mac Máelfothartaig Hua Donnchada (1014–1025)
  • Donnchad III mac Briain (1014–1063)
  • Murchad mac Donnchada (1063–1068)
  • Toirdelbach I Ua Briain (1063–1086)
  • Muirchertach Ua Briain (1086–1114)
  • Diarmait Ua Briain (Dermot) I (1086)
  • Tadg (1086)
  • Diarmait (1114–1115)
  • Muirchertach (1115–1116)
  • Diarmait (1116–1118)
  • Brian II Ua Briain (1118)
  • Muirchertach (1118–1119)