Alemtuzumab

Alemtuzumab
Alemtuzumab
Identyfikacja
Inne nazwy i oznaczenia

MabCampath, Campath, Campath-1H, Lemtrada

numer CAS

216503-57-0

DrugBank

DB00087

Klasyfikacja medyczna
ATC

L01XC04 L04AG06

Farmakokinetyka
Okres półtrwania

ok. 288 h

Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania

dożylnie

Objętość dystrybucji

0,18 l/kg

Alemtuzumab – humanizowane przeciwciało monoklonalne wytwarzane metodą rekombinacji DNA i skierowane przeciw glikoproteinie błony komórkowej CD52 o masie 21–28 kD. Alemtuzumab to przeciwciało IgG1 kappa zawierające regiony zmienne oraz stałe ludzkiego przeciwciała, a także regiony determinujące dopasowanie z mysiego (szczurzego) przeciwciała monoklonalnego. Przybliżona masa cząsteczkowa przeciwciała to 150 kD.

Wskazania

Alemtuzumab jest wskazany do stosowania u dorosłych pacjentów z aktywną rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego (RRMS) potwierdzoną przez objawy kliniczne lub wyniki diagnostyki obrazowej[1]. Alemtuzumab – początkowo pod nazwą Campath, później MabCampath – został zarejestrowany przez FDA i EMA w 2001 roku i był stosowany w leczeniu pacjentów z przewlekłą białaczką limfocytową B-komórkową[2].

Alemtuzumab jest kwalifikowany jako lek pierwszego rzutu przez Europejską Agencję Leków do leczenia aktywnej, rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego i w praktyce stosowany zarówno jako lek pierwszego i drugiego rzutu. Jako lek trzeciego rzutu jest zarejestrowany przez amerykańską Agencję Żywności i Leków. Alemtuzumab w terapii RRMS stosuje się w modelu leczenia eskalacyjnego lub leczenia indukcyjnego W schemacie eskalacyjnym uwzględniane są wskazania i zalecana kolejność podawania leków. Leki stosowane w leczeniu modyfikującym przebieg choroby zostały podzielone na leki pierwszego, drugiego i trzeciego rzutu. Leczenie eskalacyjne rozpoczyna się od leku pierwszego rzutu (mniej skutecznego o lepszym profilu bezpieczeństwa). W razie niewystarczającej odpowiedzi pacjenta na leczenie przechodzi się na leki o silniejszym działaniu. W terapii indukcyjnej leczenie rozpoczyna się od leku immunosupresyjnego o wysokiej skuteczności, który ma wcześnie i radykalnie zahamować postęp choroby, a dopiero później wprowadza się leczenie podtrzymujące oparte na bardziej bezpiecznym leku[3].

Mechanizm działania

Alemtuzumab wiąże się z antygenem CD52 obecnym w dużych ilościach na powierzchni limfocytów T (CD3+) oraz limfocytów B (CD19+), a także, w mniejszych ilościach, na powierzchni komórek NK, monocytów i makrofagów. Ilość antygenu CD52 na powierzchni neutrofilów, komórek plazmatycznych i komórek macierzystych szpiku kostnego jest niewielka lub niewykrywalna. Alemtuzumab działa przez lizę zależną od przeciwciał oraz lizę zależną od dopełniacza następujące po związaniu z powierzchnią limfocytów T oraz B. Alemtuzumab podaje się dożylnie w dawce 12 mg na dobę przez 5 dni, a następnie po 12 miesiącach w tej samej dawce przez 3 doby. Ze względu na sposób dawkowania co 12 miesięcy jest to typowe leczenie indukcyjne i jego skuteczność w leczeniu rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego potwierdzono, wykazując zmniejszenie rocznego wskaźnika rzutów oraz redukcję ryzyka narastania niesprawności.

Częste działania niepożądane

Dalsze badania kliniczne

Trwają intensywne badania kliniczne alemtuzumab w stwardnieniu rozsianym[5], transplantacji (płuca[6], nerki[7], szpiku[8]). Lek zalecany był również jako element leczenia uogólnionego chłoniaka skóry z limfocytów T (ziarniniak grzybiasty, zespół Sézary’ego)[9].

Przypisy

  1. Leczenie stwardnienia rozsianego. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. [dostęp 2017-01-25].
  2. S.R. Mohan, M.J. Clemente, M. Afable, H.N. Cazzolli i inni. Therapeutic implications of variable expression of CD52 on clonal cytotoxic T cells in CD8+ large granular lymphocyte leukemia. „Haematologica”. 94 (10), s. 1407–1414, październik 2009. DOI: 10.3324/haematol.2009.009191. PMID: 19794084. 
  3. Katarzyna Gernand, Halina Bartosik-Psujek: Strategia leczenia stwardnienia rozsianego. [dostęp 2017-01-25].
  4. a b FDA warns about rare but serious risks of stroke and blood vessel wall tears with multiple sclerosis drug Lemtrada (alemtuzumab). FDA, 2018-11-29. [dostęp 2018-12-17]. (ang.).
  5. Multiple sclerosis, a treatable disease. [dostęp 2017-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-30)]. (ang.).
  6. K.C. van Loenhout, S.C. Groves, M. Galazka, B. Sherman i inni. Early outcomes using alemtuzumab induction in lung transplantation. „Interact Cardiovasc Thorac Surg”. 10 (2), s. 190–194, luty 2010. DOI: 10.1510/icvts.2009.213892. PMID: 19939852. 
  7. P.T. Pham, G.S. Lipshutz, P.T. Pham, J. Kawahji i inni. The evolving role of alemtuzumab (Campath-1H) in renal transplantation. „Drug Des Devel Ther”. 3, s. 41–49, 2009. PMID: 19920920. 
  8. Alemtuzumab Use (MabCampath®) in Hematopoietic Transplant of Unrelated Donor With Reduced Intensity Conditioning, [w:] ClinicalTrials.gov, National Institutes of Health, NCT00781781  (ang.).
  9. Postępowanie w chłoniaku T-komórkowym skóry. „Medycyna po Dyplomie”. 21 (09(198)), s. 33, wrzesień 2012.  [za:] Trautinger F, Knobler R, Willemze R, et al. EORTC consensus recommendations for the treatment of mycosis fungoides/Sézary syndrome. „Eur J Cancer”. 42, s. 1014–1030, 2006. 

Bibliografia

  • T.H. Brannagan, S.K. Patterson. Alemtuzumab: the future of chronic inflammatory demyelinating polyradiculoneuropathy treatment?. „Expert Rev Clin Immunol”. 6 (3), s. 319–321, maj 2010. DOI: 10.1586/eci.10.23. PMID: 20441416. 
  • B. Bielekova, B.L. Becker. Monoclonal antibodies in MS: mechanisms of action. „Neurology”. 74 Suppl 1, s. S31–S40, styczeń 2010. DOI: 10.1212/WNL.0b013e3181c97ed3. PMID: 20038761. 
  • F. Di Pauli, T. Berger, M. Reindl. Monoclonal antibodies in the treatment of multiple sclerosis. „Curr Med Chem”. 16 (36), s. 4858–4868, 2009. PMID: 19929782. 
  • P.S. Rommer, O. Stüve, R. Goertsches, E. Mix i inni. Monoclonal antibodies in the therapy of multiple sclerosis: an overview. „J Neurol”. 255 Suppl 6, s. 28–35, grudzień 2008. DOI: 10.1007/s00415-008-6006-x. PMID: 19300957. 

Linki zewnętrzne

  • Charakterystyka produktu leczniczego
  • Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
L01A – Leki alkilujące
L01AA – Analogi iperytu azotowego
L01AB – Estry kwasu sulfonowego
L01AC – Iminy etylenowe
L01AD – Pochodne nitrozomocznika
L01AG – Epitlenki
  • etoglucid
L01AX – Inne
L01B – Antymetabolity
L01BA – Analogi kwasu foliowego
L01BB – Analogi puryn
L01BC – Analogi pirymidyn
L01C – Alkaloidy roślinne i inne
związki pochodzenia naturalnego
L01CA – Alkaloidy Vinca i ich analogi
L01CB – Pochodne podofilotoksyny
L01CC – Pochodne kolchicyny
  • demekolcyna
L01CD – Taksany
L01CE – Inhibitory topoizomerazy 1
L01CX – Inne
L01D – Antybiotyki cytotoksyczne i
związki pochodne
L01DA – Aktynomycyny
L01DB – Antracykliny i
związki pochodne
L01DC – Inne
L01E – Inhibitory kinazy białkowej
L01EA – Inhibitory kinazy
tyrozynowej BCR-Abl
L01EB – Inhibitory kinazy
tyrozynowej receptora nabłonkowego
czynnika wzrostu (EGFR)
L01EC – Inhibitory kinazy
seroninowo-treoninowej B-Raf (BRAF)
L01ED – Inhibitory kinazy
chłoniaka anaplastycznego (ALK)
  • kryzotynib
  • cerytynib
  • alektynib
  • brygatynib
  • lorlatynib
L01EE – Inhibitory kinazy
aktywowanej mitogenami (MEK)
  • trametynib
  • kobimetynib
  • binimetynib
  • solumetynib
L01EF – Inhibitory kinaz
cyklino-zależnych (CDK)
L01EG – Inhibitory kinazy mTOR
L01EH – Inhibitory kinazy
receptora ludzkiego czynnika
wzrostu naskórka 2 (HER2)
L01EJ – Inhibitory kinazy
janusowej (JAK)
  • ruksolitynib
  • fedratynib
  • pakrytynib
  • momelotynib
L01EK – Inhibitory kinazy
receptora czynnika wzrostu
śródbłonka naczyniowego (VEGFR)
L01EL – Inhibitory kinazy
tyrozynowej Brutona (BTK)
  • ibrutynib
  • acalabrutynib
  • zanubrutynib
  • orelabrutynib
  • pirtobrutynib
L01EM – Inhibitory kinazy
3-fosfatydyloinozytolu (Pi3K)
  • idelalizyb
  • kopanlisyb
  • alpelisyb
  • duwelisyb
  • parsaklisyb
L01EN – Inhibitory kinazy tyrozynowej
receptora czynnika wzrostu fibroblastów (FGFR)
  • erdafitynib
  • pemigatynib
  • infigratynib
  • futibatynib
L01EX – Inne inhibitory
kinazy proteinowej
  • sunitynib
  • sorafenib
  • pazopanib
  • wandetanib
  • regorafenib
  • masytynib
  • kabozantynib
  • lenwatynib
  • nintedanib
  • midostauryna
  • kwizartynib
  • larotrektynib
  • gilterytynib
  • entrektynib
  • peksydartynib
  • erdafitynib
  • kapmatynib
  • awaprytynib
  • ripretynib
  • tepotynib
  • selperkatynib
  • pralsetynib
  • surufatynib
  • umbralisib
  • sitwatynib
  • kapiwasertyb
L01F – Przeciwciała monoklonalne
oraz przeciwciała
skoniugowane z cytostatykami
L01FA – Inhibitory CD20
L01FB – Inhibitory CD22
  • inotuzumab ozogamycyny
  • moksetumomab pasudotoksu
L01FC – Inhibitory CD38
  • daratumumab
  • izatuksymab
L01FD – Inhibitory HER2
  • trastuzumab
  • pertuzumab
  • trastuzumab emtanzyny
  • trastuzumab mafodotyny
  • trastuzumab duokarmazyny
  • margetuksimab
L01FE – Inhibitory EGFR
L01FF – Inhibitory PD–1/PD–L1
L01FG – Inhibitory PD–1/PD–L1
L01FX – Inne przeciwciała monoklonalne
oraz przeciwciała
skoniugowane z cytostatykami
  • edrekolomab
  • gemtuzumab ozogamycyny
  • katumaksomab
  • ipilimumab
  • brentuksymab wedotyny
  • dinutuksymab beta
  • blinatumomab
  • elotuzumab
  • mogamulizumab
  • olaratumab
  • bermekimab
  • tafasitamab
  • enfortumab wedotyny
  • polatuzumab wedotyny
  • belantamab mafodotyny
  • oportuzumab monatoksu
  • sacytuzumab gowitekanu
  • amiwantamab
  • sabatolimab
  • tremelimumab
  • naksitamab
  • lonkastuksymab tezyryny
  • tisotumab wedotin
  • teklistamab
  • mosunetuzumab
  • mirwetuksymab sorawtanzyny
  • epkorytamab
  • glofitamab
  • talkwetamab
L01FY – Połączenia przeciwciał monoklonalnych
oraz przeciwciał
skoniugowanych z cytostatykami
L01X – Pozostałe
leki przeciwnowotworowe
L01XA – Związki platyny
L01XB – Metylohydrazyny
L01XD – Środki stosowane w
terapii fotodynamicznej
L01XF – Retinoidy stosowane w
terapii przeciwnowotworowej
L01XG – Inhibitory proteasomu
L01XH – Inhibitory deacetylaz
histonów (HDAC)
L01XJ – Inhibitory szlaku Hedgehog
  • wismodegib
  • sonidegib
  • glasdegib
L01XK – Inhibitory polimeraz
poli-ADP-rybozy (PARP)
L01XL – Przeciwnowotworowa terapia
komórkowa lub genowa
  • sitimagene ceradenovec
  • talimogen laherparepwek
  • aksykabtagen cyloleucel
  • tisagenlecleucel
  • ciltakabtagen autoleucel
  • breksukabtagen autoleucel
  • idekabtagen wikleucel
  • lizokabtagen maraleucel
  • tabelekleucel
  • nadofaragen firadenowek
  • lifileucel
L01XX – Inne
L01XY – Połączenia leków
przeciwnowotworowych
  • p
  • d
  • e
L04: Leki immunosupresyjne
L04A – Leki immunosupresyjne
L04AA – Selektywne leki immunosupresyjne
L04AB – Inhibitory TNF-α
L04AC – Inhibitory interleukin
L04AD – Inhibitory kalcyneuryny
L 04 AE – Modulatory receptorów
sfingozyno-1-fosforanu (S1P)
L 04 AF – Inhibitory kinazy janusowej (JAK)
  • tofacytynib
  • barycytynib
  • upadacytynib
  • filgotynib
  • itacytynib
  • peficytynib
  • deukrawacytynib
  • ritlecytynib
L 04 AG – Przeciwciała monoklonalne
L 04 AH – Inhibitory kinazy mTOR
L 04 AJ – Inhibitory dopełniacza
  • ekulizumab
  • rawulizumab
  • pegcetakoplan
  • sutymlimab
  • awakopan
  • zilukoplan
  • krowalimab
  • iptakopan
  • danikopan
L 04 AK – Inhibitory dehydrogenazy
dihydroorotanowej (DHODH)
L04AX – Inne
Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • NKC: ph370231