Isamu Akasaki

Isamu Akasaki
赤崎勇
Isamu Akasaki (2014)
Państwo działania	Japonia
Data i miejsce urodzenia	30 stycznia 1929 Chiran
Data i miejsce śmierci	1 kwietnia 2021 Nagoja
Specjalność: fizyka

Odznaczenia

Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki Nagroda Kioto Nagroda Asahi

Isamu Akasaki (jap. 赤崎勇 Akasaki Isamu; ur. 30 stycznia 1929 w Chiran, w prefekturze Kagoshima, zm. 1 kwietnia 2021 w Nagoi^[1]) – japoński fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2014 roku^[2].

Życiorys

Laureat Nagrody Asahi za 2000 rok^[3]. W 2009 otrzymał Nagrodę Kioto w dziedzinie zaawansowanych technologii^[4], zaś w 2011 Medal Edisona przyznawany przez IEEE^[5]. W 2014 roku otrzymał wspólnie z Hiroshi Amano i Shūji Nakamurą Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za wynalezienie wydajnej diody emitującej niebieskie światło^[6].

Odznaczenia

Order Wschodzącego Słońca III klasy (2002)^[2]
Order Kultury (2011)^[2]^[7]

Przypisy

↑ Nobel-Winning Scientist Isamu Akasaki Dies at 92 [online], nippon.com, 2 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-02] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Isamu Akasaki - Facts [online], Nobelprize.org [dostęp 2014-10-07] (ang.).
↑ The Asahi Prize [online], Asahi Shimbun [dostęp 2020-03-25] (ang.).
↑ Isamu Akasaki. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-01]. (ang.).
↑ IEEE Edison Medal Recipients. IEEE. [dostęp 2014-12-26]. (ang.).
↑ Isamu Akasaki, Hiroshi Amano i Shuji Nakamura laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2014-10-07].
↑ The Nobel Prize in Physics 2014 [online], NobelPrize.org [dostęp 2021-04-04] (ang.).

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki

XX wiek	1901: Röntgen 1902: Lorentz, Zeeman 1903: Becquerel, P. Curie, M. Curie 1904: Rayleigh 1905: Lenard 1906: Thomson 1907: Michelson 1908: Lippmann 1909: Marconi, Braun 1910: van der Waals 1911: Wien 1912: Dalén 1913: Kamerlingh Onnes 1914: von Laue 1915: W.L. Bragg, W.H. Bragg 1917: Barkla 1918: Planck 1919: Stark 1920: Guillaume 1921: Einstein 1922: N. Bohr 1923: Millikan 1924: Siegbahn 1925: Franck, Hertz 1926: Perrin 1927: Compton, Wilson 1928: Richardson 1929: de Broglie 1930: Raman 1932: Heisenberg 1933: Schrödinger, Dirac 1935: Chadwick 1936: Hess, Anderson 1937: Davisson, Thomson 1938: Fermi 1939: Lawrence 1943: Stern 1944: Rabi 1945: Pauli 1946: Bridgman 1947: Appleton 1948: Blackett 1949: Yukawa 1950: Powell 1951: Cockcroft, Walton 1952: Bloch, Purcell 1953: Zernike 1954: Born, Bothe 1955: Lamb, Kusch 1956: Shockley, Bardeen, Brattain 1957: Yang, T.D. Lee 1958: Czerenkow, Frank, Tamm 1959: Segrè, Chamberlain 1960: Glaser 1961: Hofstadter, Mössbauer 1962: Landau 1963: Wigner, Goeppert-Mayer, J. Hans D. Jensen 1964: Townes, Basow, Prochorow 1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman 1966: Kastler 1967: Bethe 1968: Alvarez 1969: Gell-Mann 1970: Alfvén, Néel 1971: Gabor 1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer 1973: Esaki, Giaever, Josephson 1974: Ryle, Hewish 1975: A. Bohr, Mottelson, Rainwater 1976: Richter, Ting 1977: Anderson, Mott, van Vleck 1978: Kapica, Penzias, Wilson 1979: Glashow, Salam, Weinberg 1980: Cronin, Fitch 1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn 1982: Wilson 1983: Chandrasekhar, Fowler 1984: Rubbia, van der Meer 1985: von Klitzing 1986: Ruska, Binnig, Rohrer 1987: Bednorz, Müller 1988: Lederman, Schwartz, Steinberger 1989: Ramsey, Dehmelt, Paul 1990: Friedman, Kendall, Taylor 1991: de Gennes 1992: Charpak 1993: Hulse, Taylor 1994: Brockhouse, Shull 1995: Perl, Reines 1996: D. Lee, Osheroff, Richardson 1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips 1998: Laughlin, Störmer, Tsui 1999: 't Hooft, Veltman 2000: Ałfiorow, Kroemer, Kilby
XXI wiek	2001: Cornell, Ketterle, Wieman 2002: Davis Jr., Koshiba, Giacconi 2003: Abrikosow, Ginzburg, Leggett 2004: Gross, Politzer, Wilczek 2005: Glauber, Hall, Hänsch 2006: Mather, Smoot 2007: Fert, Grünberg 2008: Nambu, Kobayashi, Maskawa 2009: Kao, Boyle, Smith 2010: Gejm, Nowosiołow 2011: Perlmutter, Schmidt, Riess 2012: Haroche, Wineland 2013: Englert, Higgs 2014: Akasaki, Amano, Nakamura 2015: Kajita, McDonald 2016: Thouless, Haldane, Kosterlitz 2017: Weiss, Barish, Thorne 2018: Ashkin, Mourou, Strickland 2019: Peebles, Mayor, Queloz 2020: Penrose, Genzel, Ghez 2021: Manabe, Hasselmann, Parisi 2022: Aspect, Clauser, Zeilinger 2023: Agostini, Krausz, L’Huillier

XX wiek

1901: Röntgen
1902: Lorentz, Zeeman
1903: Becquerel, P. Curie, M. Curie
1904: Rayleigh
1905: Lenard
1906: Thomson
1907: Michelson
1908: Lippmann
1909: Marconi, Braun
1910: van der Waals
1911: Wien
1912: Dalén
1913: Kamerlingh Onnes
1914: von Laue
1915: W.L. Bragg, W.H. Bragg
1917: Barkla
1918: Planck
1919: Stark
1920: Guillaume
1921: Einstein
1922: N. Bohr
1923: Millikan
1924: Siegbahn
1925: Franck, Hertz
1926: Perrin
1927: Compton, Wilson
1928: Richardson
1929: de Broglie
1930: Raman
1932: Heisenberg
1933: Schrödinger, Dirac
1935: Chadwick
1936: Hess, Anderson
1937: Davisson, Thomson
1938: Fermi
1939: Lawrence
1943: Stern
1944: Rabi
1945: Pauli
1946: Bridgman
1947: Appleton
1948: Blackett
1949: Yukawa
1950: Powell
1951: Cockcroft, Walton
1952: Bloch, Purcell
1953: Zernike
1954: Born, Bothe
1955: Lamb, Kusch
1956: Shockley, Bardeen, Brattain
1957: Yang, T.D. Lee
1958: Czerenkow, Frank, Tamm
1959: Segrè, Chamberlain
1960: Glaser
1961: Hofstadter, Mössbauer
1962: Landau
1963: Wigner, Goeppert-Mayer, J. Hans D. Jensen
1964: Townes, Basow, Prochorow
1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman
1966: Kastler
1967: Bethe
1968: Alvarez
1969: Gell-Mann
1970: Alfvén, Néel
1971: Gabor
1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer
1973: Esaki, Giaever, Josephson
1974: Ryle, Hewish
1975: A. Bohr, Mottelson, Rainwater
1976: Richter, Ting
1977: Anderson, Mott, van Vleck
1978: Kapica, Penzias, Wilson
1979: Glashow, Salam, Weinberg
1980: Cronin, Fitch
1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn
1982: Wilson
1983: Chandrasekhar, Fowler
1984: Rubbia, van der Meer
1985: von Klitzing
1986: Ruska, Binnig, Rohrer
1987: Bednorz, Müller
1988: Lederman, Schwartz, Steinberger
1989: Ramsey, Dehmelt, Paul
1990: Friedman, Kendall, Taylor
1991: de Gennes
1992: Charpak
1993: Hulse, Taylor
1994: Brockhouse, Shull
1995: Perl, Reines
1996: D. Lee, Osheroff, Richardson
1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips
1998: Laughlin, Störmer, Tsui
1999: 't Hooft, Veltman
2000: Ałfiorow, Kroemer, Kilby

XXI wiek

Laureaci Nagrody Kioto (zaawansowane technologie)

Elektronika	Rudolf Kalman (1985) Amos E. Joel Jr. (1989) Jack Kilby (1993) Federico Faggin/Stanley Mazor/Marcian Edward Hoff Jr./Masatoshi Shima (1997) Żores Ałfiorow/Izuo Hayashi/Morton B. Panish (2001) George H. Heilmeier (2005) Isamu Akasaki (2009) Robert H. Dennard (2013) Takashi Mimura (2017) Carver Mead (2022)
Biotechnologia i technologia medyczna	Nicole Marthe Le Douarin (1986) Sydney Brenner (1990) Paul Lauterbur (1994) Kurt Wüthrich (1998) Leroy Edward Hood (2002) Leonard Herzenberg (2006) Shin’ya Yamanaka (2010) Robert Langer (2014) Karl Deisseroth (2018) Ryuzo Yanagimachi (2023)
Nauki materiałowe i inżynieria	Morris Cohen (1987) Michael Szwarc (1991) George William Gray (1995) W. David Kingery (1999) George McClelland Whitesides (2003) Hiroo Inokuchi (2007) John Werner Cahn (2011) Toyoki Kunitake (2015) Ching W. Tang (2019)
Nauki informacyjne	John McCarthy (1988) Maurice Wilkes (1992) Donald Knuth (1996) Antony Hoare (2000) Alan Kay (2004) Richard Karp (2008) Ivan Sutherland (2012) Takeo Kanade (2016) Andrew Yao (2021)

Laureaci Medalu Edisona

XX wiek	1909: Elihu Thomson 1910: Frank Sprague 1911: George Westinghouse 1912: William Stanley Jr. 1913: Charles Brush 1914: Alexander Graham Bell 1915: nie przyznano 1916: Nikola Tesla 1917: John Carty 1918: Benjamin Lamme 1919: William Le Roy Emmet 1920: Mihajlo Pupin 1921: Cummings Chesney 1922: Robert Millikan 1923: John Lieb 1924: John White Howell 1925: Harris Ryan 1926: nie przyznano 1927: William D. Coolidge 1928: Frank Jewett 1929: Charles F. Scott 1930: Frank Conrad 1931: Edwin Rice 1932: Bancroft Gherardi 1933: Arthur Kennelly 1934: Willis Whitney 1935: Lewis Stillwell 1936: Alex Dow 1937: Gano Dunn 1938: Dugald Jackson 1939: Philip Torchio 1940: George Ashley Campbell 1941: John Whitehead 1942: Edwin Howard Armstrong 1943: Vannevar Bush 1944: Ernst Alexanderson 1945: Philip Sporn 1946: Lee De Forest 1947: Joseph Slepian 1948: Morris Leeds 1949: Karl McEachron 1950: Otto Blackwell 1951: Charles Wagner 1952: Vladimir Zworykin 1953: John Peters 1954: Oliver Buckley 1955: Leonid Umansky 1956: Comfort Adams 1957: John Hodnette 1958: Charles Kettering 1959: James Fairman 1960: Harold Osborne 1961: William Kouwenhoven 1962: Alexander Monteith 1963: John R. Pierce 1964: nie przyznano 1965: Walker Lee Cisler 1966: Wilmer Barrow 1967: George Harold Brown 1968: Charles Avila 1969: Hendrik Wade Bode 1970: Howard Aiken 1971: John Wistar Simpson 1972: William Pickering 1973: Bernard Tellegen 1974: Jan Rajchman 1975: Sidney Darlington 1976: Murray Joslin 1977: Henri Busignies 1978: Daniel Noble 1979: Albert Rose 1980: Robert Adler 1981: Chapin Cutler 1982: Nathan Cohn 1983: Herman Schwan 1984: Eugene Gordon 1985: John Kraus 1986: James Flanagan 1987: Robert Henle 1988: James Ross MacDonald 1989: Nick Holonyak Jr. 1990: Archie Straiton 1991: John Moll 1992: George Forney 1993: James Pomerene 1994: Leslie Geddes 1995: Robert Lucky 1996: Floyd Dunn 1997: Esther Conwell 1998: Rolf Landauer 1999: Kees Schouhamer Immink 2000: Jun-ichi Nishizawa
XXI wiek	2001: Robert Dennard 2002: Edward Hammer 2003: nie przyznano 2004: Federico Capasso 2005: Peter Lawrenson 2006: Fawwaz Ulaby 2007: Russel Dupuis 2008: Dov Frohman 2009: Tingye Li 2010: Ray Dolby 2011: Isamu Akasaki 2012: Michael Francis Tompsett 2013: Ivan Kaminow 2014: Ralph Baer 2015: James Spilker 2016: Robert Brodersen 2017: George Craford 2018: Eli Yablonovitch 2019: Ursula Keller 2020: Frede Blaabjerg 2021: Kenichi Iga 2022: Alan Bovik

XX wiek