Hideki Yukawa

Hideki Yukawa
湯川 秀樹
Ilustracja
Państwo działania

Japonia

Data i miejsce urodzenia

23 stycznia 1907
Tokio

Data i miejsce śmierci

8 września 1981
Kioto

profesor
Specjalność: fizyka
Uczelnia

Uniwersytet Kioto,
Uniwersytet Osakijski

podpis
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

Multimedia w Wikimedia Commons

Hideki Yukawa (jap. 湯川 秀樹 Yukawa Hideki; ur. 23 stycznia 1907 w Tokio, zm. 8 września 1981 w Kioto[1]) – japoński fizyk teoretyk, pierwszy noblista swojej narodowości[2][3].

Życiorys

Rozpoczął pracę jako wykładowca na Uniwersytecie Kioto bezpośrednio po jego ukończeniu, w wieku 22 lat, prowadząc jednocześnie badania nad teorią cząstek elementarnych. W 1933 roku został wykładowca na Uniwersytecie Osakijskim[2][3].

W 1935 roku opublikował teorię mezonów, która wyjaśniała zasady interakcji pomiędzy protonami a neutronami i miała znaczący wpływ na rozwój badań nad cząstkami elementarnymi na Uniwersytecie Osakijskim.[4]

W 1938 roku uzyskał stopień doktora nauk ścisłych na Uniwersytecie Osakijskim, głównie za przewidywania istnienia mezonów i teoretyczne badania natury oddziaływania jądrowego.[5] Wyniki tych badań zadecydowały o przyznaniu mu później Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki.

W 1940 roku został profesorem na Uniwersytecie Kioto. W tym samym roku otrzymał Imperial Prize of the Japan Academy. Trzy lata później otrzymał wysokie odznaczenie od rządu japońskiego[2][3].

W 1949 roku został profesorem na Uniwersytecie Columbia. W tym samym roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za przewidzenie istnienia mezonów na podstawie teoretycznej pracy dotyczącej sił jądrowych – dwa lata po odkryciu przez Cecila Powella pionów π, teoretycznie przewidzianych przez Yukawę[2][3].

W 1951 roku uhonorowano go tytułem zasłużonego dla kultury[6]. Od 1953 roku był pierwszym przewodniczącym Research Institute for Fundamental Physics (RIFP) na Kyoto University, nazwanego jego imieniem (Yukawa Institute for Theoretical Physics, YITP) i pełnił tę funkcję w latach 1953–1970[7]. Otrzymał doktoraty honoris causa kilku uczelni, m.in. paryskiej Sorbony[2]. Był członkiem zagranicznym American National Academy of Sciences, American Physical Society, Royal Society w Londynie, Rosyjskiej Akademii Nauk, od której otrzymał też Złoty Medal Łomonosowa. W 1964 roku został odznaczony Orderem Zasługi RFN[3].

W 1955 roku był jednym z sygnatariuszy Manifestu Russella-Einsteina (zob. Konferencja Pugwash w Sprawie Nauki i Problemów Światowych)[3].

Ożenił się w 1932 roku z Sumiko. Mieli dwóch synów o imionach: Harumi i Taka’aki[2].

Przypisy

  1. Yukawa Hideki, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-14] .
  2. a b c d e f Hideki Yukawa - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1949 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-03-01]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 12, 1949, Meson Theory in Its Developments
  3. a b c d e f Hideki Yukawa. [w:] HowStuffWorks? [on-line]. [dostęp 2014-03-01]. (ang.).
  4. https://www.jstage.jst.go.jp/article/ppmsj1919/17/0/17_0_48/_pdf/-char/en
  5. Hideki Yukawa - Scholars | Institute for Advanced Study [online], ias.edu [dostęp 2024-04-23]  (ang.).
  6. 1. Support for Creative Activities in Arts and the Improvement of Cultural Infrastructure [online] [dostęp 2020-08-02]  (ang.).
  7. Yukawa Institute for Theoretical Physics > History. [w:] Strona internetowa YITP [on-line]. www.yukawa.kyoto-u.ac.jp. [dostęp 2014-03-01]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Hideki Yukawa na: www.nobel-winners.com
  • Hideki Yukawa na: NNDB Tracking the entire world
  • Yukawa Hideki, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03]  (ang.).
  • p
  • d
  • e
XX wiek
XXI wiek

Nobel

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000110376624
  • VIAF: 9859204
  • LCCN: n83072341
  • GND: 118813188
  • NDL: 00098302
  • BnF: 12017668m, 12017669z
  • SUDOC: 028315367
  • BNE: XX1302816
  • NTA: 071487581
  • BIBSYS: 90196917
  • CiNii: DA00102827
  • Open Library: OL5512983A, OL1230283A
  • PLWABN: 9810580078905606
  • NUKAT: n99048067
  • J9U: 987007596855205171
  • CANTIC: a11371419
  • KRNLK: KAC199632329
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3999587
  • Britannica: biography/Yukawa-Hideki
  • Universalis: yukawa
  • NE.se: hideki-yukawa
  • SNL: Hideki_Yukawa
  • VLE: hideki-jukava
  • Catalana: 0073002
  • DSDE: Yukawa_Hideki
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 66602
Identyfikatory zewnętrzne:
  • Scopus: 23087779300