Darmsztadt

Darmsztadt
meitner ← darmsztadt → roentgen
Pt

Ds

Uhn
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
110
Ds
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

darmsztadt, Ds, 110
(łac. darmstadtium)

Grupa, okres, blok

10 (VIIIB), 7, d

Właściwości metaliczne

prawdop. metal przejściowy

Masa atomowa

[281][1][a]

Właściwości atomowe
Konfiguracja elektronowa

[Rn]5f146d87s2?

Zapełnienie powłok

2, 8, 18, 32, 32, 16, 2?
(wizualizacja powłok)

Najbardziej stabilne izotopy
izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r.
271Ds {syn.} 1,63 ms α 10,69 267Hs
271mDs {syn.} 69 ms α 10,71 267Hs
273Ds {syn.} 0,170 s α 11,4 269Hs
279Ds {syn.} 0,20 s 90% SF
10% α

10,900

275 Hs
281Ds {syn.} 11 s SF
281bDs? {syn.} 3,7 min α 8,77 277b Hs
Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji
według kryteriów GHS są niedostępne.
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Darmsztadt (Ds, łac. darmstadtium) – pierwiastek chemiczny, przypuszczalnie z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Po raz pierwszy darmsztadt uzyskano w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt 9 listopada 1994 roku w ilości zaledwie kilku atomów w wyniku fuzji izotopów ołowiu i niklu w akceleratorze ciężkich jonów.

Obecna nazwa została zatwierdzona na 42. Zgromadzeniu Generalnym IUPAC w Ottawie 16 sierpnia 2003 roku i pochodzi od nazwy niemieckiego miasta Darmstadt, w którym mieści się Instytut Badań Ciężkich Jonów. Wcześniej funkcjonowała systematyczna nazwa ununnilium (Uun).

W polskich publikacjach funkcjonowały początkowo także zapisy darmstadt i darmsztad, jednak Wielki słownik ortograficzny PWN (wyd. 2010 i 2016) podaje wyłącznie formę darmsztadt.

Uwagi

  1. Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 281,16455 u (281
    Ds
    ) (patrz: publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.)).

Przypisy

  1. ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603  (ang.).
p  d  e
Układ okresowy pierwiastków
1 2   3[i] 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
1 H   He
2 Li Be   B C N O F Ne
3 Na Mg   Al Si P S Cl Ar
4 K Ca   Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr   Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba   La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
8 Uue Ubn  
  Ubu Ubb Ubt Ubq Ubp Ubh Ubs ...[ii]  
Metale alkaliczne Metale ziem
alkalicznych
Lantanowce Aktynowce Metale przejściowe Metale Półmetale Niemetale Halogeny Gazy szlachetne Właściwości
nieznane
  1. Alternatywnie do skandowców zalicza się często nie lutet i lorens, lecz lantan, aktyn oraz hipotetyczny unbiun.
  2. Budowa 8. okresu jest przedmiotem badań teoretycznych i dokładne umiejscowienie pierwiastków tego okresu w ramach układu okresowego jest niepewne.
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/darmstadtium
  • NE.se: ununnilium, darmstadtium
  • SNL: darmstadtium
  • Catalana: 0281868
  • DSDE: darmstadtium