Strażnica KOP „Polikszty”

Strażnica KOP „Polikszty” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1924, w składzie 3 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 10 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 17 strażnic^[1]. Strażnica KOP „Polikszty” w latach 1928 – 1934 znajdowała się w strukturze 1 kompanii KOP „Dubrowa”^{[2][3][4] [5][6]}. W komunikacie dyslokacyjnym z 1938 nie występuje^[7]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej^[8].

W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku KOP^[5].

 Osobny artykuł: strażnice Korpusu Ochrony Pogranicza.

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[9]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza^[8].

Strażnica KOP „Polikszty” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 9 kilometrów 420 metrów od słupa granicznego nr 620 do 636^[5].

Sąsiednie strażnice:

• strażnica KOP „Szapowały” ⇔ strażnica KOP „Kuczkuny” - 1928^[2], 1929^[10], 1931^[4] , 1932^[11], 1934^[12]
• strażnica KOP „Wiazyń” ⇔ strażnica KOP „Kuczkuny” - 1938^[7]

Walki o strażnicę w 1939

17 września 1939 oddziały 42 pułku kawalerii mjr. Czalenki z 36 Dywizji Kawalerii zaatakowały i po dwugodzinnej walce zdobyły strażnicę „Peliksze”. Wspierali je pogranicznicy oraz bateria artylerii konnej^[13].

Dowódcy strażnicy

• kpr. Niedzielski^[14]

Przypisy

Bibliografia

• Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.