Stefan Szulc

Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1881
Prażuchy

Data i miejsce śmierci

12 października 1956
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Zawód, zajęcie

ekonomista, statystyk

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

profesor doktor habilitowany

Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Aleksander Szulc (ur. 19 grudnia 1881 w Prażuchach, zm. 12 października 1956 w Warszawie) – polski ekonomista, statystyk, demograf, wykładowca akademicki.

Życiorys

Urodził się 19 grudnia 1881 r. w Prażuchach, pow. kaliski^[1], w rodzinie Edmunda Hermana (1851–1903)^[2]. W 1900 r. ukończył szkołę średnią w Warszawie. W latach 1900–1906 studiował teologię i filozofię na uniwersytecie w Dorpacie, w latach 1906–1910 historię, ekonomię i nauki społeczne w Towarzystwie Kursów Naukowych (późniejsza Wolna Wszechnica Polska) w Warszawie, w latach 1910–1911 ekonomię i statystykę na uniwersytecie w Berlinie. W okresie 1906–1919 (z przerwą w latach 1910–1911) pracował jako nauczyciel języka niemieckiego w szkołach średnich, prowadząc jednocześnie własne badania naukowe^[1].

1 stycznia 1919 r. rozpoczął pracę w Głównym Urzędzie Statystycznym początkowo jako referent, następnie: kierownik Biblioteki, naczelnik Wydziału Wydawnictw i Pomocy Naukowych, naczelnik Wydziału Statystyki Ludności i redaktor główny GUS^[3].

Od 1920 r. prowadził działalność dydaktyczną w Wolnej Wszechnicy Polskiej początkowo jako docent, a od 1936 r. jako profesor nadzwyczajny statystyki i demografii tej uczelni. Od 1923 r. wykładał statystykę i demografię na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego w formie prac zleconych^[3]^[4].

Podczas II wojny światowej pracował we Lwowie w Instytucie Handlu Radzieckiego, a od 1941 r. - w Wydziale Statystycznym Zarządu Miejskiego m. st. Warszawy. Nauczał statystyki i demografii na tajnych kursach Uniwersytetu Warszawskiego, Wolnej Wszechnicy Polskiej i Szkoły Głównej Handlowej^[3]. Po powstaniu warszawskim został wywieziony z Warszawy, przebywał we wsi Krępa i w Żelazowej Woli^[1].

Po powrocie do Warszawy, od 12 marca 1945 do 22 sierpnia 1949 r. pełnił funkcję prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Prowadził także wykłady ze statystyki i demografii w Szkole Głównej Planowania i Statystyki i na Uniwersytecie Warszawskim. W 1947 r. został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego. Był członkiem i od 1947 r. prezesem Polskiego Towarzystwa Statystycznego^[5], a od 1956 r. członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk^[6]. Ponadto był członkiem Towarzystwa Ekonomistów i Statystyków Polskich, członkiem założycielem Polskiego Instytutu Zagadnień Ludnościowych, członkiem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz członkiem Zarządu Międzynarodowej Unii Badania Naukowego Zagadnień Ludnościowych^[3].

Jego podwładna, bibliotekarka Jadwiga Borsteinowa, o Stefanie Szulcu: „zawsze można było zasięgnąć u niego jak najrozumniejszej rady, gdy miało się do przezwyciężenia szczególne trudności”^[7].

Od 1916 r. był mężem Ireny (1888–1964)^[8]^[2].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B2-10-23)^[8].

Materiały archiwalne Stefana Szulca znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie^[9].

Publikacje

Wartość materiałów statystycznych dotyczących stanu ludności b. Królestwa Kongresowego (1920)
Majątek społeczny b. Królestwa Polskiego (1922)
Małżeństwa, urodzenia i zgony w województwach południowych. Dane ogólne za lata 1919–1925 (1928)
Ocena krytyczna wyników spisu gospodarstw wiejskich z dnia 30 IX 1921 roku (1928)
Tablice wymieralności województw poznańskiego i pomorskiego 1922 roku (1928)
Polskie tablice wymieralności 1927 roku (1931)
Ruch naturalny ludności w Polsce w latach 1895–1935 (1936)
Metody statystyczne (1952)

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (28 września 1954)^[10]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1946)^[11]
Złoty Krzyż Zasługi^[3]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[12]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Olimpia Staroń, Materiały Stefana Szulca (1881–1956) (III-57) Archiwum PAN [dostęp 2024-03-13].
↑ ^a ^b Stefan Aleksander Szulc M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-03-12].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Stefan Szulc (1881–1956) [online], 100 lat Głównego Urzędu Statystycznego [dostęp 2024-03-12] (pol.).
↑ Stefan Aleksander Szulc. bj.uj.edu.pl. [dostęp 2015-11-23].
↑ Historia. pts.stat.gov.pl. [dostęp 2015-11-23].
↑ Szulc, Stefan, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-17] .
↑ Klasyfikacja dziesiętna, bibliotekarstwo, statystyka życia kulturowego - Jadwiga Bornsteinowa, [w:] AlodiaA. Kawecka-Gryczowa AlodiaA., BronisławB. Kocowski BronisławB., Portrety bibliotekarzy polskich (Seria Książki o książce), Ossolineum, 1980, s. 44 [dostęp 2016-09-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-23] .
↑ ^a ^b Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-03-12] .
↑ Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-02-21].
↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1589 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
↑ M.P. z 1947 r. nr 52, poz. 363 „za działalność powojenną przy utrwaleniu demokratycznych form państwowości polskiej”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.