Malachit

Ten artykuł dotyczy minerału. Zobacz też: biuro konstrukcyjne Malachit.

Malachit

Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	hydroksowęglan miedzi(II) + domieszki tlenków Ca, Zn, Si
Twardość w skali Mohsa	3,5 – 4,5
Łupliwość	doskonała w jednym kierunku
Pokrój kryształu	słupkowy lub igiełkowy
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość minerału	4,05 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	zielona do ciemnozielonej
Rysa	jasnozielona
Połysk	diamentowy w kryształach; szklisty, matowy
Dodatkowe dane
Szczególne własności	liczne inkluzje
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Malachit – minerał z gromady węglanów. Należy do minerałów pospolitych, szeroko rozpowszechnionych na Ziemi.

Nazwa pochodzi od greckiego μαλάχη, malache (malwa) i μαλακός, malakos (miękki) – aluzja do zielonej barwy minerału i jego niewielkiej twardości.

Właściwości

Bardzo rzadko tworzy kryształy o pokroju słupkowym, igiełkowym lub włosowym; często występują zbliźniaczenia. Występuje w skupieniach zbitych, ziemistych, nerkowatych, groniastych tworzy naskorupienia i naloty, impregnacje i pseudomorfozy po azurycie, kuprycie, kalcycie, cerusycie. Malachit występuje zwykle w postaci ciemnobrunatnych (czarnych) nacieków lub skupień nerkowatych. Jest kruchy, przeświecający. Często wykazuje budowę pasiastą, wstęgową lub słojową. Tworzy zbite mieszaniny mineralne z azurytem – azurmalachit; chryzokolą, turkusem, pseudomalachitem – ejlatyt. Barwi płomień na zielono.

Występowanie

Malachit występuje jako minerał wtórny, w strefach utleniania złóż kruszców miedzi, razem z azurytem i kuprytem.

Miejsca występowania:

• Rosja (Ural) – ze złoża gumiszewskiego wydobywa się malachitowe bryły o masie dochodzącej do 60 t; ze złoża miednorudnianskiego do 1,5 t,
• USA – w kopalni Bisbee w Arizonie pozyskiwano bloki do 4,5 t,
• Zambia, Namibia, Demokratyczna Republika Konga, Australia, Kazachstan, Wielka Brytania.
• W Polsce w niewielkich ilościach w woj. świętokrzyskim (Miedzianka, Miedziana Góra) oraz na Dolnym Śląsku.

Zastosowanie

• W jubilerstwie – wysoko ceniony kamień ozdobny, stosowany zwykle w postaci kaboszonów do wyrobu artystycznej biżuterii i ozdób. O atrakcyjności kamieni stanowi bogata, wzorzysta budowa wewnętrzna, dobrze widoczna po wypolerowaniu^[1].
  • od starożytności używano go do wyrobu kamei i gemm.
  • w średniowieczu do ozdoby insygniów monarszych, relikwiarzy i ksiąg.
  • szczególnie popularny był w klasycyzmie.
• W architekturze stosowany jako okładzina ścian, kolumn – np. sala malachitowa w Ermitażu; z malachitu wykonane były prawdopodobnie kolumny świątyni Artemidy w Efezie^[2][3].
• W malarstwie malachitu używa się jako pigmentu (nie mylić z zielenią malachitową).
• W sztuce zdobniczej i rzeźbiarstwie artystycznym, czego przykładem są wazy, lichtarze, zastawy stołowe i inne.
• Jako źródło otrzymywania miedzi (ok. 57% Cu).

Galeria

• 
  malachit – kaboszon
• 
  wnętrze soboru św. Izaaka z malachitowymi kolumnami
• 
  malachit w Muzeum Mineralogicznym im. Kazimierza Maślankiewicza we Wrocławiu

Zobacz też

• kamień ozdobny
• kamienie szlachetne
• azuryt
• miedź
• pseudomalachit

Przypisy

Linki zewnętrzne

• malachit na stronie Mindat.org (ang.)
• malachit na stronie Webmineral.com (ang.)