Pseudomorfoza : Wikipedia, wolna encyklopedia

Pseudomorfoza

Ten artykuł od 2013-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Pseudomorfoza (inaczej pseudomorfizm) - zjawisko dziedziczenia formy zewnętrznej przez minerał wtórny lub agregat mineralny, który utworzył się w miejscu innego, pierwotnego minerału. Postać nowo powstałego minerału nawiązuje do wcześniej istniejącego kryształu, natomiast skład chemiczny i budowa wewnętrzna odpowiadają nowo utworzonemu minerałowi.

Pseudomorfozy stanowią ważne świadectwo przeobrażeń, jakie zachodziły w skałach.

Istnieją dwa rodzaje podstawienia pseudomorficznego:

paramorfoza - gdy nie następuje zamiana substancji, nowy minerał jest odmianą polimorficzną minerału pierwotnego, np. aragonit przechodzi w kalcyt, zachowując swą zewnętrzną postać
gdy nowy minerał ma inny skład chemiczny, podstawienie mogło nastąpić na trzy sposoby:

stopniowe zastąpienie pierwotnej materii (nie musi to być minerał), nowym minerałem bez reakcji chemicznej np. skamieniałe drewno
minerał pierwotny przestał istnieć na skutek rozpuszczenia lub rozkładu, pozostawiając formę, która wypełniła się ponownie
przeobrażenie minerału, które nastąpiło przez:
- hydratację - np. anhydryt (CaSO₄) przechodzi w gips (CaSO₄×2H₂O)
- dehydratację - proces odwrotny do hydratacji
- przekształcenie siarczków w siarczany - przejście galeny (PbS) w anglezyt (PbSO₄)
- utlenienie - przeobrażenie pirytu (FeS₂) w limonit (2Fe₂O₃ • nH₂O).