Garnizon Prudnik

Dawna brama wjazdowa do prudnickich koszar od strony ul. Dąbrowskiego

Garnizon Prudnik – garnizon wojskowy wojsk niemieckich do 1945 roku i Wojska Polskiego okresu PRL oraz od zmiany ustrojowej w latach 90. XX wieku. Garnizon został ostatecznie zlikwidowany w 1994 roku.

Historia

Pierwsza wzmianka o wojsku w Prudniku pochodzi z 1732. Wówczas stacjonowała tu kompania piechoty 4PP. Od 1742 do 1746 stacjonował tu Pułk Piechoty nr 38 generała majora Christopha von Dohna. Następnie w garnizonie znajdował się Pułk Kirasjerów nr 12 pod dowództwem porucznika Friedricha Leopolda von Gessler(inne języki). Pułk opuścił miasto w 1779[1], po przeprowadzeniu przez Austriaków ataku artyleryjskiego na Prudnik, przez co spaliło się prawie całe miasto[2]. Powrócił w 1783 po odbudowie miasta. Od 1808 w Prudniku stacjonował oddział inwalidów oraz 3 Kompania Brygady Artylerii[1].

Od 1812 w mieście stacjonował drugi i czwarty szwadron 4 Pułku Huzarów im. von Schilla (1 Śląski). W 1856 został zastąpiony przez 6 Pułk Huzarów im. Hrabiego Goetzena (2 Śląski), który opuścił Prudnik w 1889. W tym samym roku do miasta przybył III Dywizjon 21 Pułku Artylerii Polowej. Po wybudowaniu nowych koszary w 1903 wprowadził się do nich 57 Pułk Artylerii Polowej[1].

W 1912 57 Pułk Artylerii Polowej miał zostać przeniesiony do Gliwic, a do Prudnika z Nysy 23 Pułk Piechoty im. von Winterfeldta. Przemieszczenie wojsk miało mieć miejsce 1 października 1914, jednak proces został przerwany przez wybuch I wojny światowej 28 lipca. 57 Pułk został wysłany na front, a w Prudniku pozostał batalion rezerwowy i kompania piechoty[3].

57 Pułk Artylerii Polowej został rozformowany w lipcu 1919 na mocy traktatu wersalskiego. Prudnik ponownie stał się miastem garnizonowym po utworzeniu w Republice Weimarskiej armii zawodowej w 1921. W koszarach została ulokowana bateria artylerii górskiej, jednakże góry w okolicach miasta okazały się mało górzyste, więc miejsce baterii zajął 7 Pułk Kawalerii (później przemianowany na 11)[3].

Po dojściu Adolfa Hitlera do władzy w Niemczech i utworzeniu Wehrmachtu miejsce pułku kawalerii zajął III batalion 28 pułku piechoty, który po aneksji Kraju Sudetów został przeniesiony do Nowego Jiczyna. Został zastąpiony przez 8 batalion łączności, który w 1939 został wysłany na front po wybuchu II wojny światowej[3].

Do 10 października 1945 w koszarach stacjonowała Armia Czerwona. Następnie na terenie Prudnika została sformowana 48 Komenda Odcinka Prudnik. W 1948 na jego bazie sformowano Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza nr 71[4]. W 1949 w Prudniku powstał 15 Pułk KBW Ziemi Opolskiej[5]. Z dniem 1 stycznia 1951 roku 71 batalion Ochrony Pogranicza przemianowano na 45 Batalion Wojsk Ochrony Pogranicza[4].

Ponadto w Prudniku stacjonował m.in. 15 Pułk Wojsk Obrony Wewnętrznej (1966–1989), który należał do 28 Rezerwowej Dywizji Zmechanizowanej (1972–1989).

Garnizon prudnicki został zlikwidowany 10 maja 1994[6]

Dowódcy garnizonu

Uwagi

  1. mjr Tadeusz Sroczyński po przybyciu został d-cą Samodzielnego Batalionu KBW JW 1708 (Kasza 2020 ↓, s. 500).

Przypisy

  1. a b c Kalendarium historii garnizonu prudnickiego.
  2. AndrzejA. Dereń AndrzejA., Bitwa o Świętego Rocha [online], „Tygodnik Prudnicki”, 19 sierpnia 2009 [dostęp 2020-09-04]  (pol.).
  3. a b c O garnizonie prudnickim przed 1945 rokiem [online], web.archive.org, 30 września 2019 [dostęp 2020-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30] .
  4. a b Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945-1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  5. Janczarzy Komunizmu. Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego [online], naszahistoria.pl, 26 maja 2017 [dostęp 2020-09-04]  (pol.).
  6. KrzysztofK. Strauchmann KrzysztofK., W Prudniku odbył się IV zjazd garnizonu [online], Nowa Trybuna Opolska, 13 maja 2010 [dostęp 2020-09-04]  (pol.).
  7. Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-03-20] .

Bibliografia

  • Ryszard Kasza (red.): Ulicami Prudnika : z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat prudnicki ul. Kościuszki 76, 48-200 Prudnik, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
  • p
  • d
  • e
Garnizony w Polsce
Istniejące
  • Bartoszyce
  • Biała Podlaska
  • Białystok
  • Bielsko-Biała
  • Bolesławiec
  • Braniewo
  • Brodnica
  • Brzeg
  • Bydgoszcz
  • Bytom
  • Chełm
  • Chełmno
  • Chojnice
  • Choszczno
  • Czarne
  • Darłowo
  • Dęblin
  • Drawsko Pomorskie
  • Dziwnów
  • Elbląg
  • Gdańsk
  • Gdynia
  • Giżycko
  • Gliwice
  • Głogów
  • Gołdap
  • Grójec
  • Grudziądz
  • Hrubieszów
  • Inowrocław
  • Jarocin
  • Jarosław
  • Kielce
  • Kłodzko
  • Kołobrzeg
  • Koszalin
  • Kraków
  • Kraśnik
  • Krosno Odrzańskie
  • Kutno
  • Legionowo
  • Leszno
  • Lębork
  • Lidzbark Warmiński
  • Lipowiec
  • Lublin
  • Lubliniec
  • Łask
  • Łęczyca
  • Łomża
  • Łódź
  • Malbork
  • Międzyrzecz
  • Mińsk Mazowiecki
  • Mirosławiec
  • Morąg
  • Mosty
  • Mrzeżyno
  • Nisko
  • Nowa Dęba
  • Nowy Dwór Mazowiecki
  • Oleśnica
  • Olsztyn
  • Opole
  • Orzysz
  • Osowiec
  • Ostróda
  • Ostrów Mazowiecka
  • Oświęcim
  • Piła
  • Powidz
  • Poznań
  • Pruszcz Gdański
  • Przasnysz
  • Przemyśl
  • Radom
  • Rzeszów
  • Sandomierz
  • Siedlce
  • Siemirowice
  • Sieradz
  • Skwierzyna
  • Słupsk
  • Sochaczew
  • Stargard
  • Sulechów
  • Suwałki
  • Szczecin
  • Śrem
  • Świdwin
  • Świętoszów
  • Świnoujście
  • Tarnowskie Góry
  • Tczew
  • Tomaszów Mazowiecki
  • Toruń
  • Trzebiatów
  • Ustka
  • Wałcz
  • Warszawa
  • Wejherowo
  • Wesoła
  • Wędrzyn
  • Węgorzewo
  • Władysławowo
  • Wrocław
  • Zakopane
  • Zamość
  • Zegrze
  • Zielona Góra
  • Złocieniec
  • Żagań
Zlikwidowane
Garnizony kresów
wschodnich RP