System prawny Polski
Polska  Ustrój i polityka Polski System prawny
Władza ustawodawcza Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
|
System prawny Polski – w Polsce obowiązuje system prawny typu kontynentalnego[1]. Duży wpływ na jego kształt miały prawo niemieckie i francuskie.
Źródła polskiego prawa
Zgodnie z artykułem 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są:
- Konstytucja
- ustawy
- ratyfikowane umowy międzynarodowe
- rozporządzenia
- akty prawa miejscowego (na obszarze działania organów, które je ustanowiły).
Ponadto do źródeł prawa powszechnie obowiązującego zalicza się ustawy o zmianie Konstytucji, rozporządzenia z mocą ustawy wydane na podstawie art. 234 Konstytucji i inne nieuchylone akty prawne o mocy ustawy. Dotyczy to obowiązujących rozporządzeń Prezydenta RP z mocą ustawy wydanych w okresie II Rzeczypospolitej i dekretów wydanych w okresie tzw. Polski Ludowej.
Obok źródeł prawa powszechnie obowiązującego, wyróżnia się także źródła prawa wewnętrznie obowiązującego (akty kierownictwa wewnętrznego). Są nimi przede wszystkim uchwały i zarządzenia.
Publikacja polskich aktów prawnych
Urzędowym źródłem poznania prawa Rzeczypospolitej Polskiej są, na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2000 o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1461), dzienniki urzędowe. Najważniejszymi takimi dziennikami są w Polsce Dziennik Ustaw i Monitor Polski.
Istnieje jednak wiele instytucji zajmujących się publikowaniem aktów ogłoszonych w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim, między innymi:
- Internetowy System Aktów Prawnych prowadzony przez Kancelarię Sejmu;
- wydawnictwa prawnicze.
System sądowy
Osobny artykuł: Wymiar sprawiedliwości w Polsce.
Podział podmiotowy
Zgodnie z art. 175 Konstytucji RP, wymiar sprawiedliwości w RP sprawują:
- Sąd Najwyższy
- sądy powszechne
- sądy wojskowe
- sądy administracyjne
Podział przedmiotowy
Sądy powszechne w Polsce dzielą się na wydziały, którym zawsze przypisana jest pewna kategoria spraw. Nieraz, gdy jest duży wpływ spraw danego rodzaju, tworzy się kilka wydziałów dla tej kategorii spraw – przykładowo dwa albo trzy wydziały karne. Może też tak się zdarzyć, że w sądach wyższego rzędu jest przykładowo jeden wydział cywilny I instancji i drugi wydział cywilny, ale odwoławczy.
Następujące wydziały tworzy się w sądach:
| W sądach apelacyjnych |
|
| W sądach okręgowych |
|
| W sądach rejonowych |
|
Podział instancyjny
Sądownictwo powszechne:
- sądy rejonowe
- sądy okręgowe
- sądy apelacyjne
- Sąd Najwyższy – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Izba Karna, Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, Izba Dyscyplinarna oraz Izba Cywilna
Sądownictwo wojskowe:
- wojskowe sądy garnizonowe
- wojskowe sądy okręgowe
- Sąd Najwyższy – Izba Karna
Sądownictwo administracyjne:
Przypisy
- ↑ Ustawodawstwo krajowe. Polska. europa.eu. [dostęp 2023-01-05].
Linki zewnętrzne
- Prawo w Polsce. gov.pl. [dostęp 2023-01-05].
- p
- d
- e
Polska – tematy i zagadnienia
- Zobacz też: wikiprojekt Polski kanon Wikipedii
- p
- d
- e
Systemy prawne państw europejskich
|
