Parlament Rzeczypospolitej Polskiej
| Ten artykuł od 2024-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Polska Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Polski System prawny
Władza ustawodawcza Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
|
Parlament Rzeczypospolitej Polskiej – dwuizbowy parlament, organ władzy ustawodawczej w Rzeczypospolitej Polskiej. W skład parlamentu wchodzą Sejm jako izba niższa oraz Senat jako izba wyższa. Liczbę członków izb określa Konstytucja RP (art. 96: 460 posłów na Sejm, art. 97: 100 senatorów).
Gmach Parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się w Warszawie przy ulicy Wiejskiej.
W przypadkach określonych w Konstytucji (art. 114) członkowie obu izb obradując razem, tworzą Zgromadzenie Narodowe zwoływane przez marszałka Sejmu.
Wybory w III RP
Wybory parlamentarne zarządza Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 98 Konstytucji RP i na warunkach w niej określonych. Wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej odbywają się co 4 lata w okręgach wyborczych, zaś do Senatu odbywają się w jednomandatowych okręgach wyborczych i są powszechne, bezpośrednie oraz głosowanie obywa się zgodnie z zasadą tajności. Za organizację i przeprowadzenie wyborów odpowiada Państwowa Komisja Wyborcza.
Sejm III RP
- Osobny artykuł: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.
Izba niższa parlamentu w Polsce. Składa się z 460 posłów, którzy tworzą kluby lub koła poselskie albo pozostają niezrzeszeni. Posłowie wraz z senatorami mogą powołać kluby lub koła parlamentarne. Pracami Sejmu kieruje Marszałek Sejmu wybierany na pierwszym posiedzeniu nowej kadencji Sejmu.
Sejm obraduje na posiedzeniach w Sali Posiedzeń, zwoływanych przez Marszałka Sejmu, oraz pracuje w komisjach sejmowych (stałych, nadzwyczajnych lub śledczych).
Senat III RP
- Osobny artykuł: Senat Rzeczypospolitej Polskiej.
Izba wyższa parlamentu w Polsce. W jego skład wchodzi 100 senatorów wybieranych w jednomandatowych okręgach wyborczych. Tak jak posłowie, senatorowie mogą tworzyć kluby lub koła senackie, jak również wspólnie z posłami parlamentarne. Pracami Senatu RP kieruje marszałek Senatu wybierany na pierwszym posiedzeniu nowej kadencji. Senatorowie pracują w komisjach senackich oraz obradują na posiedzeniach zwoływanych przez marszałka.
Zgromadzenie Narodowe w III RP
- Osobny artykuł: Zgromadzenie Narodowe (Polska).
Zgromadzenie Narodowe jest wspólnym posiedzeniem senatorów oraz posłów zwoływanym przez marszałka Sejmu, który również przewodniczy obradom. W przypadku kiedy Marszałek Sejmu nie może przewodniczyć obradom zastępuje go Marszałek Senatu.
Kadencje
Sejmu i Senatu w II Rzeczypospolitej
Kadencja | Dzień wyborów | Początek kadencji | Pierwsze posiedzenie | Koniec kadencji | Marszałkowie | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sejmu RP | Senatu RP | Sejmu RP | Senatu RP | Sejmu RP | Senatu RP | |||
Sejm Ustawodawczy posłowie | brak[1] | 16 I 1919 | – | 10 II 1919 | – | 27 XI 1922 | Wojciech Trąmpczyński | – |
I posłowie | I senatorowie | 5 XI 1922 | 1922 | 28 XI 1922 | 28 XI 1922 | 27 XI 1927 | Maciej Rataj | Wojciech Trąmpczyński |
II posłowie | II senatorowie | 4 III 1928 | 1928 | 27 III 1928 | 27 III 1928 | 30 VIII 1930 | Ignacy Daszyński | Julian Szymański |
III posłowie | III senatorowie | 16 XI 1930 | 1930 | 9 XII 1930 | 9 XII 1930 | 10 VII 1935 | Kazimierz Świtalski | Władysław Raczkiewicz |
IV posłowie | IV senatorowie | 8 IX 1935 | 1935 | 4 X 1935 | 4 X 1935 | 13 IX 1938 | Stanisław Car (do 18 VI 1938) Walery Sławek | Aleksander Prystor |
V posłowie | V senatorowie | 6 XI 1938 | 1938 | 28 XI 1938 | 28 XI 1938 | 2 XI 1939[2] | Wacław Makowski | Bogusław Miedziński |
Sejmu w PRL
W PRL instytucja Senatu została zniesiona na podstawie wyników referendum w 1946 r., które zostało sfałszowane.
Kadencja Sejmu | Dzień wyborów | Początek kadencji Sejmu PRL | Pierwsze posiedzenie Sejmu PRL | Koniec kadencji Sejmu PRL | Marszałkowie Sejmu PRL |
---|---|---|---|---|---|
Sejm Ustawodawczy posłowie | 19 I 1947 | 4 II 1947 | 4 II 1947 | 4 VIII 1952 | Władysław Kowalski |
I posłowie | 26 X 1952 | 20 XI 1952 | 20 XI 1952[3] | 20 XI 1956 | Jan Dembowski |
II posłowie | 20 I 1957 | 20 II 1957 | 20 II 1957 | 20 II 1961 | Czesław Wycech |
III posłowie | 16 IV 1961 | 16 IV 1961 | 15 V 1961 | 16 IV 1965 | Czesław Wycech |
IV posłowie | 30 V 1965 | 30 V 1965 | 24 VI 1965 | 30 V 1969 | Czesław Wycech |
V posłowie | 1 VI 1969 | 1 VI 1969 | 27 VI 1969 | 15 II 1972 | Czesław Wycech (do 11 II 1971) Dyzma Gałaj |
VI posłowie | 19 III 1972 | 19 III 1972 | 28 III 1972 | 19 III 1976 | Stanisław Gucwa |
VII posłowie | 21 III 1976 | 21 III 1976 | 25 III 1976 | 21 III 1980 | Stanisław Gucwa |
VIII posłowie | 23 III 1980 | 23 III 1980 | 2 IV 1980 | 31 VIII 1985 | Stanisław Gucwa |
IX posłowie | 13 X 1985 | 13 X 1985 | 6 XI 1985 | 3 VI 1989 | Roman Malinowski |
X posłowie | 4 i 18 VI 1989 | 18 VI 1989 | 4 VII 1989 | 25 XI 1991 | Mikołaj Kozakiewicz |
Sejmu i Senatu w III Rzeczypospolitej
Po zmianie Konstytucji PRL z 1952 w kwietniu 1989 przywrócono istnienie Senatu jako izby wyższej polskiego parlamentu.
Kadencja Sejmu RP i Senatu RP w III RP trwa 4 lata i rozpoczyna się w dniu pierwszego posiedzenia Sejmu RP i kończy się w przeddzień pierwszego posiedzenia następnej kadencji. Sejm RP może skrócić kadencję uchwała podjętą większością 2/3 głosów co skutkuje skróceniem kadencji Senatu RP.
Przypisy
- ↑ Przepisy ustrojowe nie przewidywały istnienia Senatu w latach 1918-1922.
- ↑ 2 XI 1939 Sejm i Senat zostały rozwiązane przez Prezydenta RP, który 1 XII 1939 zarządził wybory na 60 dni po zakończeniu wojny.
- ↑ Uchwała Rady Państwa z 13 XI 1952.
- ↑ Obie izby parlamentu były rozwiązane w dniach 31 V 1993 – 19 IX 1993.
- ↑ a b Urząd pełnił na mocy art. 10 MK.
- ↑ Po rezygnacji Bronisława Komorowskiego 8 lipca przez kilka godzin pełnił funkcję p.o. marszałka Sejmu (funkcja ta została wprowadzona uchwałą Sejmu w styczniu 2009, pełni ją najstarszy z wicemarszałków) do czasu wyboru nowego marszałka.
- ↑ Po rezygnacji Ewy Kopacz 22 września przez 3 dni (od 22 do 24 IX) pełnił funkcję p.o. marszałka Sejmu (funkcja ta została wprowadzona uchwałą Sejmu w styczniu 2009, pełni ją najstarszy z wicemarszałków) do czasu wyboru nowego marszałka.
- ↑ Po rezygnacji Radosława Sikorskiego 23 czerwca przez 3 dni (od 23 do 25 VI) pełnił funkcję p.o. marszałka Sejmu (funkcja ta została wprowadzona uchwałą Sejmu w styczniu 2009, pełni ją najstarszy z wicemarszałków) do czasu wyboru nowego marszałka.
- ↑ 9 sierpnia 2019 w związku z rezygnacją z urzędu marszałka obowiązki marszałka określone Regulaminem Sejmu pełnił wicemarszałek Ryszard Terlecki.
- ↑ Kadencja Sejmu i Senatu trwa 4 lata i upływa w przeddzień zebrania się nowo wybranego Sejmu.
Linki zewnętrzne
- Sejm RP
- Senat RP
- Konstytucja RP
- p
- d
- e
| |
Terytoria zależne |
|
---|---|
Państwa nieuznawane |
- ↑ Republika Kosowa jest obecnie uznawana przez 105 ze 193 państw członkowskich ONZ, 23 z 28 państw członkowskich UE, w tym przez Polskę, oraz 24 z 28 państw członkowskich NATO (stan na 11 lutego 2014)
- p
- d
- e
| |||||||||||||
|
II Rzeczpospolita |
| ||||
---|---|---|---|---|---|
Polska Ludowa |
| ||||
III Rzeczpospolita |
|
- p
- d
- e
- Zobacz też: wikiprojekt Polski kanon Wikipedii