Pałac w Krzyżanowicach

nr rej.
- A/656/2020 z 1.06.2020 (woj. śląskie)^[1]
- A/1043/65 z 2.06.1969 (woj. katowickie)^[2]

Państwo

Polska

Miejscowość

Krzyżanowice

Adres

ul. Kolejowa 4

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

neogotycki

Ukończenie budowy

1700

Ważniejsze przebudowy

1856

Pierwszy właściciel

Jan Bernard Praschma

Kolejni właściciele

Karol Gabriel von Wengerski, Lichnowscy, Franciszkanki

Położenie na mapie gminy Krzyżanowice

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa śląskiego

Położenie na mapie powiatu raciborskiego

49°58′59,34″N 18°16′15,03″E/49,983150 18,270842

Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac w Krzyżanowicach – neogotycki pałac znajdujący się w Krzyżanowicach, w powiecie raciborskim, w województwie śląskim.

Historia

Pałac, wzniesiony na rzucie prostokąta, zbudowany został w 1700 roku przez hrabiego Jana Bernarda Praschma, a po jego śmierci w 1708 roku przeszedł na własność barona Karola Gabriela von Wengerski. Od 22 listopada 1775 r. gospodarzem pałacu została rodzina Lichnowskich, posiadająca liczne majątki w okolicy Raciborza, Karniowa i na ziemi opawskiej. Dzięki nowym właścicielom, którzy utrzymywali kontakty z największymi kompozytorami, w pałacu gościli wybitni goście, m.in. w latach 1794-1796 przebywał tu Ludwig van Beethoven, a w latach 1843-1848 Ferenc Liszt.

W 1856, za sprawą księcia Karola von Lichnowski, pałac został przebudowany w stylu neogotyckim, wzniesiono także murowaną bramę wjazdową. Herb Karola znajduje się w lewym łuku potrójnego portalu do sali rycerskiej, natomiast w prawym łuku jest herb von Werdenberg. W 1860 roku podczas przebudowy pałacu w jego południowo-wschodnim narożu wzniesiono okrągłą wieżę i salę rycerską, która obecnie pełni rolę kaplicy. W trzech pozostałych narożach ulokowano ośmioboczne baszty. Autorem projektu przebudowy był niemiecki architekt Carl Lüdecke. Budynek wzbogacono wówczas także o ryzality, neogotyckie schodkowe szczyty, ostre łuki, załamujące się nadokienniki oraz charakterystyczne dla angielskiego cottage style kominy.^[3]

W 1930 roku książę Wilhelm von Lichnowsky sprzedał posiadłość siostrom ze Zgromadzenia Franciszkanek, które założyły w nim klasztor i dom opieki. Franciszkanki do dziś sprawują pieczę nad pałacem.

Galeria

Widok od strony północno-zachodniej
Widok od strony południowo-zachodniej
Sala rycerska, obecnie kaplica
Neogotycka klatka schodowa
Stróżówka nad bramą
Herb Karola von Lichnowsky
Herb Werdenberg
Herb rodziny Lichnowskich

Przypisy

↑ SPIS OBIEKTÓW NIERUCHOMYCH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW Z TERENU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-06-02]
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
↑ Grzegorz Wawoczny: Zabytki powiatu raciborskiego. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2007, s. 9. ISBN 978-8389802-36-1.

Bibliografia

Dziennik Zachodni, wkładka "Poznaj swój region", 18 lipca 2006
Grody, zamki i pałace Euroregionu Silesia, Racibórz 2003

Linki zewnętrzne

Historia pałacu na stronie gminy Krzyżanowice

Zamki i pałace na Górnym Śląsku

Istniejące	Biała Bielsko-Biała – Bielsko Bruntál Brynek Brzeźnica Bytom – Miechowice Chałupki Chrzelice Chudów Czechowice-Dziedzice Czekanów Czerwięcice Czuchów Dobra Dzięgielów Gliwice Głogówek Grodziec Izbicko Jasiona Jastrzębie-Zdrój – Borynia Kalety – Zielona Kamieniec Karwina – Frysztat Katowice – Pałac Goldsteinów Katowice – Szopienice Katowice – Załęże Kobiór – Promnice Kochcice Kończyce Małe Kończyce Wielkie Koszęcin Krowiarki Krzyżanowice Łąka Prudnicka Łubie Miedary – Kopanina Modzurów Moszna Nakło Śląskie Niemodlin Ornontowice Ostrawa – Zamek Śląski Patoka Pławniowice Pogrzebień Prudnik Prószków Pszczyna Racibórz Raduń Rogów Opolski Ruda Śląska Rudy Rybnik Rzuchów Siemianowice Śląskie Siemianowice Śląskie – Michałkowice Sławików Sośnicowice Strzelce Opolskie Strzybnik Szałsza Świerklaniec – Pałac Kawalera Świętochłowice Tarnowskie Góry – Karłuszowiec Tarnowskie Góry – Rybna Tarnowskie Góry – Stare Tarnowice Toszek Tychy Tworków Ujazd Wieszowa Większyce Wilkowice Wodzisław Śląski Wodzisław Śląski – Kokoszyce Wojnowice Zabrze – Mikulczyce Zabrze – Rokitnica Zbrosławice Zebrzydowice Żyrowa
Nieistniejące	Bytom Bytom – Szombierki Cieszyn Katowice – dwór Opole – Zamek Górny Opole – Zamek Piastowski Piorunkowice Prudnik Skoczów Świerklaniec – Pałac Donnersmarcków Świerklaniec – Zamek Piastowski Świętochłowice Tarnowskie Góry Tarnowskie Góry – Repty Trzebina Zabrze – Dwór Bielskich

Istniejące

Nieistniejące

Dwory, pałace i zamki województwa śląskiego

powiat będziński

dwory	Siewierz
pałace	Będzin Grodziec Będzin Gzichów
zamki	Będzin Siewierz Sławków

powiat bielski, Bielsko-Biała

dwory	Bielsko-Biała (1) Bielsko-Biała (2) Czaniec
pałace	Bielsko-Biała (1) Bielsko-Biała (2) Bielsko-Biała (3) Czechowice-Dziedzice Bestwina Jaworze Kozy
zamki	Bielsko-Biała Bielsko Grodziec Kobiernice

Bytom, Dąbrowa Górnicza

pałace	Dąbrowa Górnicza (1) Dąbrowa Górnicza (2) Bytom Miechowice Bytom Szombierki
zamki	Bytom

powiat cieszyński

pałace	Cieszyn Drogomyśl Kończyce Wielkie Wisła Zebrzydowice
zamki	Cieszyn Dzięgielów Kończyce Małe Skoczów Strumień

powiat częstochowski, Częstochowa

dwory	Bogumiłek Bukowno Bystrzanowice Cielętniki Czepurka Garnek (nie istnieje) Konopiska (nie istnieje) Kościelec Małusy Wielkie Nakło Podlesie Rzerzęczyce (nie istnieje) Rzeki Wielkie Siedlec Skrzydlów Turzyn Złoty Potok Żuraw
pałace	Biała Wielka Borowno Chorzenice Częstochowa (1) Częstochowa (2) Częstochowa (3) Kłobukowice Koniecpol Chrząstów Kruszyna Nakło Nieznanice Radoszewnica Złoty Potok
zamki	Lelów Olsztyn Ostrężnik

powiat gliwicki, Gliwice

dwory	Chechło Dąbrówka Gierałtowice Kotliszowice Paczyna Pilchowice Przyszowice Toszek Wielowieś
pałace	Bycina Pławniowice Pniów Rudziniec Sośnicowice Wilcza
zamki	Chudów Gliwice Toszek

Jastrzębie-Zdrój

dwory	Jastrzębie-Zdrój Bzie
pałace	Jastrzębie-Zdrój Borynia

Katowice

dwory	Katowice
pałace	Katowice (1) Katowice (2) Katowice Szopienice Katowice Załęże

powiat kłobucki

dwory	Kamyk Kuźnica Stara Lipie
pałace	Kłobuck
zamki	Danków Krzepice

powiat lubliniecki

dwory	Łagiewniki Wielkie (1) Łagiewniki Wielkie (2) Panoszów
pałace	Ciasna Czarny Las Draliny Kochanowice Kochcice Koszęcin Lubliniec Patoka Sieraków Śląski Wędzina Wierzbie
zamki	Lubliniec

powiat mikołowski

dwory	Orzesze-Gardawice Wyry
pałace	Ornontowice Orzesze Orzesze-Zawiść

powiat myszkowski

dwory	Myszków Żarki (nie istnieje)
pałace	Koziegłowy Myszków (1) Myszków (2) Pińczyce
strażnice	Żarki Przewodziszowice Suliszowice
zamki	Bobolice Mirów Koziegłowy

powiat pszczyński

dwory	Pszczyna
pałace	Poręba Promnice Rudołtowice
zamki	Pszczyna

powiat raciborski

pałace	Brzeźnica Chałupki Czerwięcice Jastrzębie Krowiarki Krzyżanowice Modzurów Pogrzebień Rudnik Rudy Rzuchów Sławików Strzybnik Tworków Wojnowice
zamki	Racibórz

powiat rybnicki, Rybnik

dwory	Czerwionka
pałace	Czernica Dzimierz Leszczyny
zamki	Czuchów Rybnik

Ruda Śl., Siemianowice Śl.,
Świętochłowice

dwory	Świętochłowice (nie istnieje)
pałace	Siemianowice Śląskie (1) Siemianowice Śląskie (2) Siemianowice Śląskie (3) Świętochłowice
zamki	Ruda Śląska

Sosnowiec

dwory	Sosnowiec
pałace	Sosnowiec Sosnowiec Środula (1) Sosnowiec Środula (2) Sosnowiec Pogoń
zamki	Sosnowiec

powiat tarnogórski

dwory	Tarnowskie Góry
pałace	Brynek Czekanów Kalety Kamieniec Łubie Miedary Kopanina Nakło Śląskie Szałsza Świerklaniec (1) (nie istnieje) Świerklaniec (2) Tarnowskie Góry (1) Tarnowskie Góry (2) (nie istnieje) Tarnowskie Góry (3) Tworóg Wieszowa Wilkowice
zamki	Świerklaniec Tarnowskie Góry Tarnowskie Góry Stare Tarnowice Zbrosławice

Tychy, Zabrze, Żory

dwory	Zabrze Zabrze-Rokitnica
pałace	Tychy Zabrze Żory

powiat wodzisławski

pałace	Gorzyce (1) Gorzyce (2) Wodzisław Śląski Wodzisław Śląski Kokoszyce

powiat zawierciański

dwory	Ciągowice Irządze Rudniki Wygiełzów Zawada Pilicka Zawiercie-Bzów
pałace	Siedliska Szczekociny Wierbka Włodowice Wysoka Zawiercie
strażnice	Ryczów
zamki	Podzamcze Pilica Smoleń Udórz' Zawiercie Żarnowiec