Pałac Rheinbabenów

Pałac Rheinbabenów

Schloss Michalkowitz

nr rej. A/1661/95 z 20 czerwca 1995 roku[1]
Pałac Rheinbabenów od strony Parku Górnik (z lewej strony oranżeria)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Siemianowice Śląskie
Adres	ul. Oświęcimska 1
Typ budynku	pałac
Ukończenie budowy	1836 lub 1870[a]
Ważniejsze przebudowy	1906/1907
Pierwszy właściciel	Mieroszewscy
Kolejni właściciele	Schwellengröbel, Rheinbaben
Obecny właściciel	gmina Siemianowice Śląskie
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich Siemianowice Śl., pałac Rheinbabenów
Położenie na mapie Polski Siemianowice Śl., pałac Rheinbabenów
Położenie na mapie województwa śląskiego Siemianowice Śl., pałac Rheinbabenów
50°19′03,1″N 19°00′14,4″E/50,317528 19,004000
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac Rheinbabenów (pot. Zameczek^[2], niem. Schloss Michalkowitz^[3]) – pałac z 1836 bądź 1870 roku^[a], przebudowany w 1906/1907 roku (dobudowano wówczas oranżerię), w Siemianowicach Śląskich-Michałkowicach, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

Historia

Pierwotny dwór w Michałkowicach był własnością rodu Mieroszewskich. Został zbudowany z drewna, z wyjątkiem murowanych fundamentów, jednak od XVI wieku był on wzmacniany poprzez budowanie murowanych pięter o kształtach kwadratu lub prostokąta, dobudowywanie parkanu oraz wieży wznoszącej się nad wrotami. W 1741 roku ostatni przedstawiciel rodu Mieroszewskich – Jan Krzysztof wydał swoją córkę za niemieckiego podporucznika z rodu Schwellengröbel. Michałkowice przeszły pod władanie rodu Schwellengröbel, a następnie Rheinbabenów.

Ród Rheinbabenów wzniósł pałac w 1836^[4] bądź 1870 r.^[5][a]

W 1892 roku pałac nabył Hugo zu Hohenlohe-Öhringen^[6]. Budynek został przebudowany w 1906^[7] lub 1907 roku^[1] – dodano oranżerię, którą zaprojektował Louis Dame^[7].

Po II wojnie światowej właścicielem Zameczku stała się Kopalnia Węgla Kamiennego Michał, która przekształciła go w Zakładowy Dom Kultury. Następnie pałac podlegał kopalni węgla kamiennego Siemianowice^[7]. W 1986 roku obiekt przeszedł remont generalny^[7]. Od 2009 roku obiekt należy do gminy Siemianowice Śląskie^[2], która walczyła kilkanaście lat ze spółką węglową na drodze sądowej o prawo własności do tego obiektu^[8]

Od stycznia 2016 roku XIX-wieczny pałac stał się oddziałem Siemianowickiego Centrum Kultury^[2]. W budynku mieści się sala lustrzana na 130 osób, oranżeria oraz kilka mniejszych pomieszczeń, w których znajdują się pracownie artystyczne. Głównym zadaniem placówki jest organizowanie i popularyzowanie zajęć dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych w sekcjach artystycznych, edukacyjnych i sportowych we wszystkich obiektach SCK. W pałacu odbywają się koncerty, konferencje oraz imprezy kulturalne i okolicznościowe.

W latach 2017–2018 przeprowadzono pierwszy etap rewitalizacji obiektu, który został sfinansowany z budżetu miasta^[2]. W ramach prac m.in. odnowiono elewację, wymieniono pokrycie dachowe oraz stolarkę okienną^[2].

Architektura

Parterowy pałac został wzniesiony na planie prostokąta z cegły, elewacje zostały otynkowane^[7]. W centrum budynku znajduje się dwukondygnacyjny ryzalit, z boku ryzalit o trzech kondygnacjach, całość została nakryta dachami dwuspadowymi^[7]. Nad głównym wejściem umieszczono arabeskowe zadaszenie z żeliwa^[7]. Przed elewacją od strony parku znajduje się poprzedzony schodami taras^[7].

We wnętrzach znajduje się m.in. sala kominkowa oraz sala balowa połączona z oranżerią^[7].

Pałac jest otoczony przez rozległy park^[7], obecnie miejski park Górnik, w którym znajduje się m.in. neogotycki dom leśniczego i ogrodnika.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków: Rejestr zabytków w Siemianowicach Śląskich. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
• Urząd Miasta Siemianowice Śląskie: Uchwała nr 36/2011 z dnia 24 lutego 2011 r. w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Zabytków dla Siemianowic Śląskich (pol.) www.bip.msiemianowicesl.finn.pl [dostęp 2020-10-13]
• M. Wądołowski, Michałkowice - wieś i dwór na przestrzeni dziejów, Wyd. Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie", Chorzów 2017.
• Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-10-13] .