Alfons Klafkowski

Data i miejsce urodzenia

2 sierpnia 1912
Poznań

Data i miejsce śmierci

10 lipca 1992
Poznań

Profesor nauk prawnych

Specjalność: prawo międzynarodowe publiczne

Alma Mater

Uniwersytet Poznański

Profesura

1962

Doktor honoris causa
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu – 1973
Uniwersytet Wrocławski – 1991

Nauczyciel akademicki

uczelnia

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Okres zatrudn.

1945–1992

Rektor

Uczelnia

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Okres spraw.

1956–1962

Poprzednik

Jerzy Suszko

Następca

Gerard Labuda

Prezes Trybunału Konstytucyjnego

Okres spraw.

1 grudnia 1985–1 grudnia 1989

Poprzednik

utworzenie funkcji

Następca

Mieczysław Tyczka

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Alfons Klafkowski (ur. 2 sierpnia 1912 w Poznaniu, zm. 10 lipca 1992 tamże) – polski prawnik i polityk, na Sejm PRL VI i VIII kadencji, członek Rady Państwa (1982–1985), prezes Trybunału Konstytucyjnego w latach 1985–1989.

Życiorys

Ukończył studia na Uniwersytecie Poznańskim (1935), w 1956 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1962 profesora zwyczajnego nauk prawnych. Bezpartyjny, należał do Stowarzyszenia „Pax”.

Od 1945 pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Poznańskiego, był m.in. kierownikiem Katedry Prawa Międzynarodowego Publicznego (1950–1968), prodziekanem (1950–1952) i dziekanem (1952–1955) Wydziału Prawa, rektorem (1956–1962), kierownikiem Instytutu Nauk Prawno-Ustrojowych (1968–1978).

W latach 1972–1976 i 1980–1985 był posłem na Sejm PRL VI i VIII kadencji. Od 1982 do 1985 był członkiem Rady Państwa, a od 1 grudnia 1985 do 1 grudnia 1989 sprawował, jako pierwszy, funkcję prezesa Trybunału Konstytucyjnego. W 1983 wybrany w skład Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego^[1] i Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

13 kwietnia 1989 został przewodniczącym Państwowej Komisji Wyborczej i był nim w trakcie wyborów 4 czerwca.

W 1973 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu^[2], a w 1991 Uniwersytetu Wrocławskiego^[3].

Był odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą, Komandorskim (1964) i Kawalerskim (1956) Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I klasy oraz Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”. W 1976 laureat Nagrody Państwowej I stopnia.

Współzałożyciel Instytutu Zachodniego, członek Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Autor wielu publikacji z dziedziny prawa międzynarodowego publicznego, m.in. Problematyka indywidualnych odszkodowań wojennych w związku z II wojną światową (Poznań 1991). Wśród wypromowanych przez niego doktorów był m.in. Jan Kulczyk^[4].

Zmarł 10 lipca 1992 w Poznaniu, gdzie został pochowany na Cmentarzu Junikowskim^[5].

Współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa PRL

Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej był w latach 1953–1971 agentem-informatorem (tajnym współpracownikiem) Służby Bezpieczeństwa PRL o pseudonimie „Alfa”^[6].

Upamiętnienie

W 2004 ukazała się książka Tadeusza Gadkowskiego i Jerzego Tyranowskiego w serii: „Magistri Nostri. Profesorowie Wydziału Prawa Poznańskiego Uniwersytetu” Alfons Klafkowski – prawnik internacjonalista poświęcona pamięci profesora.

W pamięci uczniów i współpracowników Profesor pozostaje i pozostanie jako szczególnie życzliwy opiekun i przełożony, jako wybitny uczony o niezwykle bogatym dorobku naukowym, jako współtwórca poznańskiej szkoły badań niemcoznawczych. W pamięci całego środowiska uniwersyteckiego pozostanie prof. Alfons Klafkowski jako dynamiczny i skuteczny w swoich działaniach rektor i dziekan, który nie unikał odpowiedzialności za swoje często kontrowersyjne decyzje, którym zawsze jednak przyświecało dobro Uniwersytetu; w pamięci potomnych – jako wzór uczonego w służbie narodu i państwa.

z Zakończenia^[7]

Przypisy

↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 109 (12 961), 10 maja 1983, s. 6.
↑ Doktorzy honoris causa UMK. umk.pl. [dostęp 2016-08-26].
↑ Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego. [dostęp 2018-02-06].
↑ Sebastian Szczęsny, Dwie litery do kariery, old.perspektywy.pl.
↑ Cmentarz Komunalny nr 2 Junikowo. [dostęp 2016-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-14)].
↑ Inwentarz archiwalny. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-06-24].
↑ Alfons Klafkowski – prawnik internacjonalista [online] [dostęp 2016-06-04] .

Bibliografia

Tadeusz Mołdawa: Ludzie władzy 1944–1991. Warszawa: PWN, 1991, s. 372.
Prof. zw. dr Alfons Klafkowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-03-02] .

Linki zewnętrzne

Sylwetka w poczcie rektorów UAM. amu.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-25)].

Członkowie Rady Państwa PRL

Wacław Barcikowski (1947–1956)
Władysław Kowalski (1947–1956)
Stanisław Szwalbe (1947–1952)
Roman Zambrowski (1947–1955)
Henryk Kołodziejski (1947–1953)
Józef Niećko (1948–1953)
Franciszek Jóźwiak (1949–1952)
Aleksander Zawadzki (1949–1950)
Michał Żymierski (1949–1952)
Jan Dembowski (1952–1957)
Stefan Ignar (1952–1956)
Franciszek Mazur (1952–1956)
Marian Rybicki (1952–1956)
Aleksander Juszkiewicz (1952–1957)
Wiktor Kłosiewicz (1952–1956)
Stefan Matuszewski (1952–1957)
Zygmunt Modzelewski (1952–1954)
Alicja Musiałowa (1952–1965)
Jerzy Albrecht (1955–1960)
Hilary Chełchowski (1955–1957)
Oskar Lange (1955–1965)
Stanisław Skrzeszewski (1956–1957)
Jan Domański (1956–1957)
Stanisław Kulczyński (1956–1969)
Bolesław Podedworny (1956–1971)
Czesław Wycech (1956–1957)
Julian Horodecki (1957–1969)
Kazimierz Banach (1957–1971)
Leon Chajn (1957–1965)
Władysław Gomułka (1957–1971)
Leon Kruczkowski (1957–1962)
Ignacy Loga-Sowiński (1957–1971)
Roman Nowak (1957–1969)
Józef Ozga-Michalski (1957–1985)
Jerzy Zawieyski (1957–1968)
Jan Dąb-Kocioł (1961–1965)
Ryszard Strzelecki (1961–1972)
Jerzy Ziętek (1963–1985)
Franciszek Gesing (1965–1969)
Mieczysław Klimaszewski (1965–1972)
Eugenia Krassowska-Jodłowska (1965–1972)
Władysław Wicha (1965–1969)
Julian Tokarski (1965–1969)
Witold Jarosiński (1968–1972)
Zygmunt Moskwa (1969–1975)
Stefan Ignar (1969–1972)
Ludomir Stasiak (1969–1980)
Konstanty Dąbrowski (1969–1972)
Mieczysław Moczar (1969–1976)
Bolesław Rumiński (1969–1971)
Stanisław Gucwa (1971–1972)
Franciszek Gesing (1971–1972)
Henryk Szafrański (1971–1985)
Bolesław Piasecki (1971–1979)
Janusz Groszkowski (1972–1976)
Władysław Kruczek (1972–1982)
Edward Babiuch (1972–1980)
Dyzma Gałaj (1972–1976)
Michał Grendys (1972–1976)
Halina Koźniewska (1972–1980)
Wincenty Kraśko (1972–1976)
Aleksander Schmidt (1972–1976)
Franciszek Szlachcic (1972–1974)
Stanisław Wroński (1974–1985)
Tadeusz Witold Młyńczak (1976–1989)
Zdzisław Tomal (1976–1984)
Edward Duda (1976–1983)
Edward Gierek (1976–1980)
Konstanty Łubieński (1976–1977)
Eugenia Kempara (1976–1985)
Jan Szczepański (1977–1982)
Edmund Osmańczyk (1979–1980)
Kazimierz Secomski (1980–1989)
Emil Kołodziej (1980–1985)
Krystyna Marszałek-Młyńczyk (1980–1983)
Jerzy Ozdowski (1980)
Zdzisław Żandarowski (1980)
Kazimierz Barcikowski (1980–1989)
Ryszard Reiff (1981–1982)
Mieczysław Róg-Świostek (1981–1985)
Stanisław Kania (1982–1985)
Alfons Klafkowski (1982–1985)
Kazimierz Morawski (1982–1989)
Jerzy Szymanek (1983–1985)
Henryk Stawski (1983–1985)
Bolesław Strużek (1984–1985)
Zenon Komender (1985–1989)
Tadeusz Szelachowski (1985–1989)
Zygmunt Surowiec (1985–1989)
Adolf Ciborowski (1985–1987)
Elżbieta Gacek (1985–1988)
Władysław Jonkisz (1985–1989)
Witold Lipski (1985–1989)
Alfred Miodowicz (1985–1986)
Jerzy Nawrocki (1985–1989)
Piotr Stefański (1985–1989)
Władysław Szymański (1985–1989)
Sylwester Zawadzki (1985–1989)
Jerzy Uziębło (1986–1989)
Aleksander Legatowicz (1987–1989)
Zbigniew Messner (1988–1989)

Rada Państwa VIII kadencji Sejmu (1980–1985)

Przewodniczący	Henryk Jabłoński (PZPR)
Zastępcy przewodniczącego	Tadeusz Młyńczak (SD) Kazimierz Secomski Zdzisław Tomal (ZSL) Jerzy Ziętek (PZPR) Bolesław Strużek (ZSL)
Sekretarz	Edward Duda (ZSL) Jerzy Szymanek (ZSL)
Członkowie	Edward Gierek (PZPR) Eugenia Kempara (PZPR) Emil Kołodziej (ZSL) Władysław Kruczek (PZPR) Krystyna Marszałek-Młyńczyk (SD) Jerzy Ozdowski (Znak) Józef Ozga-Michalski (ZSL) Henryk Szafrański (PZPR) Jan Szczepański Stanisław Wroński (PZPR) Zdzisław Żandarowski (PZPR) Kazimierz Barcikowski (PZPR) Ryszard Reiff („Pax”) Mieczysław Róg-Świostek (PZPR) Stanisław Kania (PZPR) Alfons Klafkowski („Pax”) Kazimierz Morawski (ChSS) Henryk Stawski (SD)

kursywa – członkowie, odwołani przed końcem kadencji

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego

Henryk de Fiumel (1985–1986^[1])
Kazimierz Buchała (1985–1989)
Natalia Gajl (1985–1989)
Adam Józefowicz (1985–1989)
Andrzej Kabat (1985–1989)
Alfons Klafkowski (1985–1989)
Stanisław Pawela (1985–1989)
Czesław Bakalarski (1985–1993)
Kazimierz Działocha (1985–1993)
Henryk Groszyk (1985–1993)
Leonard Łukaszuk (1985–1993)
Remigiusz Orzechowski (1985–1993^[1])
Maria Łabor-Soroka (1986–1993)
Antoni Filcek (1989–1992^[z])
Mieczysław Tyczka (1989–1994^[z])
Janina Zakrzewska (1989–1995^[1])
Tomasz Dybowski (1989–1997)
Wojciech Łączkowski (1989–1997)
Andrzej Zoll (1989–1997)
Ferdynand Rymarz (1993–2001)
Błażej Wierzbowski (1993–1998^[z])
Wojciech Sokolewicz (1993–1999^[z])
Zdzisław Czeszejko-Sochacki (1993–2001)
Lech Garlicki (1993–2001)
Stefan Jan Jaworski (1993–2001)
Janusz Trzciński (1993–2001)
Krzysztof Kolasiński (1994–2002)
Jadwiga Skórzewska-Łosiak (1995–2003)
Teresa Dębowska-Romanowska (1997–2006)
Marek Safjan (1997–2006)
Marian Zdyb (1997–2006)
Wiesław Johann (1997–2006)
Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska (1997–2006)
Andrzej Mączyński (1997–2006)
Jerzy Ciemniewski (1998–2007)
Jerzy Stępień (1999–2008)
Janusz Niemcewicz (2001–2010)
Marian Grzybowski (2001–2010)
Marek Mazurkiewicz (2001–2010)
Mirosław Wyrzykowski (2001–2010)
Bohdan Zdziennicki (2001–2010)
Ewa Łętowska (2002–2011)
Adam Jamróz (2003–2012)
Maria Gintowt-Jankowicz (2006–2015)
Wojciech Hermeliński (2006–2015)
Marek Kotlinowski (2006–2015)
Zbigniew Cieślak (2006–2015)
Teresa Liszcz (2006–2015)
Lidia Bagińska (2006–2007^[z])
Mirosław Granat (2007–2016)
Andrzej Rzepliński (2007–2016)
Stanisław Biernat (2008–2017)
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz (2010–2019)
Stanisław Rymar (2010–2019)
Piotr Tuleja (2010–2019)
Marek Zubik (2010–2019)
Małgorzata Pyziak-Szafnicka (2011–2020)
Andrzej Wróbel (2011–2017^[z])
Leon Kieres (2012–2021)
Henryk Cioch (2015–2017^[x]^[1])
Lech Morawski (2015–2017^[x]^[1])
Mariusz Muszyński (od 2015^[x])
Piotr Pszczółkowski (od 2015)
Julia Przyłębska (od 2015)
Zbigniew Jędrzejewski (od 2016)
Michał Warciński (od 2016)
Grzegorz Jędrejek (2017–2020^[1])
Andrzej Zielonacki (od 2017)
Justyn Piskorski (od 2017^[x])
Jarosław Wyrembak (od 2018^[x])
Wojciech Sych (od 2019)
Krystyna Pawłowicz (od 2019)
Stanisław Piotrowicz (od 2019)
Jakub Stelina (od 2019)
Rafał Wojciechowski (od 2020)
Bartłomiej Sochański (od 2020)
Bogdan Święczkowski (od 2022)

^[1] Śmierć w trakcie kadencji.
^[z] Zrzeczenie się urzędu.
^[x] Wybrany na miejsce obsadzone.

Prezesi Trybunału Konstytucyjnego

Alfons Klafkowski (1985–1989)
Mieczysław Tyczka (1989–1993)
Andrzej Zoll (1993–1997)
Marek Safjan (1998–2006)
Jerzy Stępień (2006–2008)
Bohdan Zdziennicki (2008–2010)
Andrzej Rzepliński (2010–2016)
Julia Przyłębska (od 2016)

Rektorzy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Rektorzy Uniwersytetu Poznańskiego (1919–1939)	Heliodor Święcicki (1919–1923) Zygmunt Lisowski (1923–1924) Stanisław Dobrzycki (1924–1925) Ludwik Sitowski (1925–1926) Jan Gabriel Grochmalicki (1926–1928) Edward Feliks Lubicz-Niezabitowski (1928–1929) Stanisław Wincenty Kasznica (1929–1931) Jan Sajdak (1931–1932) Stanisław Pawłowski (1932–1933) Stanisław Runge (1933–1936) Antoni Peretiatkowicz (1936–1939)
Rektorzy tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich (1940–1945)	Ludwik Jaxa-Bykowski (1941–1943) Roman Pollak (1943–1945)
Rektorzy Uniwersytetu Poznańskiego (1945–1955)	Stefan Tytus Dąbrowski (1945–1946) Stefan Błachowski (1946–1948) Kazimierz Ajdukiewicz (1948–1952) Jerzy Suszko (1952–1955)
Rektorzy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (od 1955)	Jerzy Suszko (1955–1956) Alfons Klafkowski (1956–1962) Gerard Labuda (1962–1965) Czesław Łuczak (1965–1972) Benon Miśkiewicz (1972–1981) Janusz Ziółkowski (1981–1982) Zbigniew Radwański (1982–1984) Franciszek Kaczmarek (1984–1985) Jacek Fisiak (1985–1988) Bogdan Marciniec (1988–1990) Jerzy Fedorowski (1990–1996) Stefan Jurga (1996–2002) Stanisław Lorenc (2002–2008) Bronisław Marciniak (2008–2016) Andrzej Lesicki (2016–2020) Bogumiła Kaniewska (od 2020)