4 Pułk Dragonów Kresowych

4 pułk dragonów kresowych – oddział jazdy dywizyjnej Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej okresu wojny polsko-bolszewickiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozkazem Ministerstwa Spraw Wojskowych z 17 czerwca 1919, z luźnych szwadronów poprzydzielanych do oddziałów piechoty jako kawaleria dywizyjna, utworzone zostały cztery pułki dragonów: 1. w Lublinie, 2. w Pińczowie, 3. w Tarnowie i 4 pułk dragonów kresowych^[1].

Pułki posiadały różną liczbę dywizjonów i szwadronów. 4 pułk miał dwa dywizjony. Etat szwadronu polowego pułku dragonów wynosił: 5 oficerów, 1 podchorąży, 23 podoficerów i 140 szeregowych. Koni wierzchowych 146, taborowych 14, jedna kuchnia polowa i 6 wozów. Pluton ciężkich karabinów maszynowych przy dywizjonie dragonów miał 2 ckm-y. Każdy dyon posiadał też swojego lekarza. Pułk nie miał osobnej komisji gospodarczej. Dowództwo pułku obsługiwane było przez komisję gospodarczą dowództwa frontu na którym działały jego dywizjony^[1].

Jesienią 1919 zreorganizowano jazdę dywizyjną. W miejsce istniejących pułków dragonów sformowano cztery pułki strzelców konnych. Dowództwa pułków strzelców konnych sprawowały tylko funkcje inspekcyjne, nie dowódcze. We wrześniu 1919 2 pułk strzelców konnych nie posiadał jeszcze dowództwa, a jego jedyny dywizjon przeznaczony był dla 7 Dywizji Piechoty. Faktycznie dywizjon ten funkcjonował przy 2 DP Leg., a dla potrzeb 7 DP sformowano później II/2 psk^[2]. Poza zmianą nazwy, przemianowanie to nie pociągnęło za sobą żadnych zmian organicznych wewnątrz pułków. Dawni dragoni przestali jednak nosić zielone patki na kołnierzach. W międzyczasie pułki rozrosły się do czterech dyonów i posiadały nominalnie po 8 szwadronów i szwadron zapasowy. W drugiej połowie 1920 wyszły nowe etaty wojenne pułków strzelców konnych. Według tych etatów, w skład pułku wchodziły trzy dywizjony z numeracją I—III, oraz szwadron zapasowy. Dywizjon składał się z dowództwa dyonu, plutonu ckm na taczankach i dwóch szwadronów z wewnętrzną numeracją pułkową 1—6^[3]. Szwadron zapasowy dzielił się na dowództwo ze sztabem i sekcją łączności, oraz oddziały: rekrutów, ozdrowieńców, ujeżdżania koni i karabinów maszynowych^[3].

Struktura organizacyjna

Pierwszy skład^[4]

• dowództwo pułku
• 1 pułk szwoleżerów „Błękitnej Armii”
• 2 pułk szwoleżerów „Błękitnej Armii”

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Grobicki. Zarys historyczny organizacji kwalerji dywizyjnej w latach 1918–1921. „Przegląd Kawaleryjski”. 6 (16), listopad–grudzień 1926. Warszawa: Departament II Kawalerii MSWojsk.. 
• Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.