Trojańczycy
 | Ten artykuł dotyczy astronomii. Zobacz też: Troja i wojna trojańska. |
Trojańczycy, trojańczyki, planetoidy trojańskie – dwie grupy planetoid krążących wokół Słońca po orbitach bardzo podobnych do orbity Jowisza. Obiegają Słońce, pozostając w pobliżu punktów libracyjnych położonych na orbicie planety (w wierzchołkach dwóch trójkątów równobocznych o podstawie będącej odcinkiem Słońce–Jowisz). Znaczenie tego terminu zostało później rozszerzone na planetoidy towarzyszące innym planetom.
Historia odkryć
Pierwszą odkrytą planetoidą trojańską była (588) Achilles, o średnicy około 135 km, odkryta przez niemieckiego astronoma Maxa Wolfa w 1906 roku. Największe spośród tych obiektów nazwano imionami bohaterów wojny trojańskiej, opisanej w Iliadzie Homera.
Planetoidy należące do „obozu greckiego” wyprzedzają Jowisza w jego ruchu orbitalnym, poruszając się wokół punktu libracji L4, znajdującego się na orbicie 60° przed planetą, a te należące do „obozu trojańskiego” podążają za planetą, wokół punktu L5, znajdującego się na orbicie 60° za Jowiszem. Są jednak odstępstwa od tej reguły, ponieważ (624) Hektor znajduje się w „obozie greckim”, a (617) Patroclus – w „obozie trojańskim”.
Największą spośród planetoid trojańskich jest (624) Hektor, o rozmiarach 370×200 km. Posiada on niewielki księżyc.
Późniejsze odkrycia
W latach osiemdziesiątych XX wieku odkryte zostały pierwsze księżyce trojańskie, dzielące orbitę z większymi satelitami planety – w układzie księżyców Saturna.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku i na początku wieku XXI okazało się, że planetoidy trojańskie znajdują się także na orbitach innych planet.
Według stanu na 2 stycznia 2023 roku znane były następujące planetoidy trojańskie:
- 2 trojańczyków Ziemi, planetoidy 2010 TK7[1][2] i 2020 XL5[1]
- 9 trojańczyków Marsa[1]
- 12 190 trojańczyków Jowisza[1]
- 1 trojańczyk Urana, planetoida 2011 QF99[1][3]
- 31 trojańczycy Neptuna[1].
Zobacz też
- lista planetoid trojańskich Marsa
- lista planetoid trojańskich Jowisza – obóz grecki
- lista planetoid trojańskich Jowisza – obóz trojański
- lista planetoid trojańskich Neptuna
- obiekt koorbitalny
- planeta trojańska (hipotetyczna)
- rodzina planetoidy Hilda
- paczka trojańska – pojęcie z mechaniki kwantowej
Przypisy
- ↑ a b c d e f Trojan Minor Planets. IAU Minor Planet Center. [dostęp 2022-09-28]. (ang.).
- ↑ Martin Connors, Paul Wiegert, Christian Veillet. Earth’s Trojan asteroid. „Nature”. 475, s. 481–483, 2011-07-28. DOI: 10.1038/nature10233. [dostęp 2017-07-29]. (ang.).
- ↑ Jacob Aron: Astrophile: Mighty Trojan found marching with Uranus. New Scientist, 2013-03-28. [dostęp 2013-04-29]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- List Of Earth Trojans (ang.)
- List Of Martian Trojans (ang.)
- List Of Jupiter Trojans (ang.)
- List Of Uranus Trojans (ang.)
- List Of Neptune Trojans (ang.)
- p
- d
- e
| Planety (☾ ∅) | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Planety karłowate | |||||||||||||||||
| Małe ciała Układu Słonecznego |
| ||||||||||||||||
- Zobacz też
- powstanie i ewolucja Układu Słonecznego
- ciała niebieskie
- lista obiektów w Układzie Słonecznym ze względu na
