Staliwo

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2015-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Staliwo – wieloskładnikowy stop żelaza z węglem, niepoddany obróbce plastycznej.

W odmianach użytkowych zawartość węgla nie przekracza 1,5%, suma typowych domieszek również nie przekracza 1%. Właściwości mechaniczne staliwa są nieco niższe niż własności stali o takim samym składzie po obróbce plastycznej. Wynika to z charakterystycznych dla odlewów: gruboziarnistości i pustek międzykrystalicznych. Staliwo ma natomiast znacznie lepsze właściwości mechaniczne od żeliwa, w szczególności – jest plastycznie obrabialne, a odmiany o zawartości węgla poniżej 0,25% są również dobrze spawalne. Ze względu na skład chemiczny rozróżnia się staliwa:

  • węglowe – zawierające tylko składniki zwykłe i zanieczyszczenia z przerobu hutniczego
  • stopowe – zawierające dodatkowo wprowadzone celowo domieszki stopowe

Ze względu na własności fizyczne i związane z nimi możliwości praktycznego zastosowania wyróżnia się staliwa:

  • węglowe
    • zwykłej jakości
    • wyższej jakości
    • najwyższej jakości

Jakość wyznaczona jest określonymi w normach parametrami.

  • stopowe
    • manganowe
    • manganowo-krzemowe
    • chromowe
    • chromowo-molibdenowe
    • chromowo-manganowo-krzemowe
    • żaroodporne
    • odporne na korozję (nierdzewne i kwasoodporne)
    • konstrukcyjne do pracy w podwyższonych temperaturach
  • p
  • d
  • e
Składniki strukturalne
Odmiany alotropowe żelaza
  • Feα
  • Feβ
  • Feγ
  • Feδ
  • Feε
Mikrostruktury
Przemiany fazowe
Przemiany przy chłodzeniu z austenitu
Stopy żelazo-węgiel
Inne
Kontrola autorytatywna (gisernia):
  • LCCN: sh85127782
  • GND: 4182834-3
  • NDL: 00573908
  • BnF: 11941284b
  • BNCF: 39129
  • J9U: 987007534038405171