Solanina

Solanina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C45H73NO15

Masa molowa

868,06 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

20562-02-1

PubChem

6537493

SMILES
CC1CCC2C(C3C(N2C1)CC4C3(CCC5C4CC=C6C5(CCC(C6)OC7C(C(C(C(O7)CO)O)OC8C(C(C(C(O8)CO)O)O)O)OC9C(C(C(C(O9)C)O)O)O)C)C)C
Właściwości
Rozpuszczalność w wodzie
praktycznie nierozpuszczalna (25 mg/l)[1]
w innych rozpuszczalnikach
dobrze rozpuszczalna w gorącym etanolu, praktycznie nierozpuszczalna w eterze dietylowym i chloroformie[1]
Temperatura topnienia

270–290 °C[2]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2013-03-01]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Wykrzyknik
Uwaga
Zwroty H

H302

Zwroty P

brak zwrotów P

Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Drażniący
Drażniący
(Xi)
Zwroty R

R22

Zwroty S

brak zwrotów S

Numer RTECS

WF0250000

Dawka śmiertelna

LD50 = 590 mg/kg (szczur, doustnie)

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Ziemniaki zazieleniałe na skutek ekspozycji na światło podczas fazy wzrostu mają podwyższoną zawartość solaniny

Solaninaorganiczny związek chemiczny, toksyczny glikoalkaloid zbudowany z trisacharydu solatriozy i glikozydu solanidyny[3]. W znacznym stężeniu występuje w pędach roślin psiankowatych.

Spożyta, np. z kiełkującymi ziemniakami, może spowodować poważne zatrucia pokarmowe. Znajduje się ona w największym stężeniu w owocach ziemniaka (małe zielone kulki jesienią). Niewskazane jest jedzenie ziemniaków o zielonym miąższu. Zazielenienie takie powstaje, gdy bulwa ziemniaka w fazie wzrostu zostanie odsłonięta i wyeksponowana na promienie słoneczne i jest sygnałem, że ziemniak taki zawiera solaninę o podwyższonym stężeniu.

Spożycie znaczących ilości solaniny może spowodować poważne zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Objawy zatrucia, to głównie nudności, wymioty, kolka, biegunka i w ciężkich przypadkach może wystąpić depresja ośrodkowego układu nerwowego, śpiączka, napady drgawek i obwodowa niewydolność krążenia. Symptomy pojawiają się zwykle po 4–14 godzinach od spożycia. Zanotowane są także zatrucia śmiertelne, zwykle w ciągu 24 h od spożycia, głównie u osób niedożywionych i nieodpowiednio leczonych[4].

Przypisy

  1. a b alpha-Solanine, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 6537493 [dostęp 2018-03-03]  (ang.).
  2. alfa-Solanina (nr S3757) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2013-03-01]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  3. Nikolic, Nada C., Stankovic, Mihajlo Z. Solanidine Hydrolytic Extraction and Separation from the Potato (Solanum tuberosum L.) Vines by Using Solid–Liquid–Liquid Systems. „Journal of Agricultural and Food Chemistry”. 51 (7), s. 1845–1849, 2003. DOI: 10.1021/jf020426s. PMID: 12453729. 
  4. Solanine poisoning. „Br Med J”. 2 (6203), s. 1458–1459, 1979. DOI: 10.1136/bmj.2.6203.1458-a. PMID: 526812. 

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Encyklopedia internetowa (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • Britannica: science/solanine
  • NE.se: solanin
  • SNL: solanin
  • Catalana: 0143202
  • DSDE: solanin