Sobór św. Jana Chrzciciela w Przemyślu
 A-429 z dnia 6 września 1983 | |||||||||||||||||||||
| archikatedra | |||||||||||||||||||||
 Fasada soboru greckokatolickiego w Przemyślu | |||||||||||||||||||||
| Państwo |
| ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||
| Miejscowość | Przemyśl | ||||||||||||||||||||
| Adres | ul. Katedralna 1 | ||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| eparchia | przemysko-warszawska | ||||||||||||||||||||
| Wezwanie | św. Jana Chrzciciela | ||||||||||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||||||
| Cudowne wizerunki | Ikona Matki Bożej Pacławskiej | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Przemyśla  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||||||||||||
 49°46′51″N 22°46′13″E/49,780833 22,770278 | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Sobór św. Jana Chrzciciela – kościół archikatedralny obrządku greckokatolickiego w Przemyślu, dawny jezuicki kościół rzymskokatolicki.
Historia
Świątynia została wybudowana przez jezuitów w latach 1626–1632. Prawdopodobnie późniejsze prace dekoracyjne wykonał w niej snycerz Stefan Grodzicki, który pracował dla jezuitów w Przemyślu we wrześniu 1773[1]. Po skasowaniu zakonu jezuitów przez cesarza Józefa kościół św. Ignacego Loyoli służył jako magazyn. Opuszczony i niszczejący został przejęty przez diecezję rzymskokatolicką i wyremontowany w 1904 roku. Pod wezwaniem Serca Pana Jezusa pełnił funkcję kościoła garnizonowego. Od 1957 roku odprawiano w nim również liturgię w rycie bizantyjsko-ukraińskim, a w 1991 roku archieparchia przemysko-warszawska otrzymała zespół pojezuicki na własność w miejsce kościoła pw. Św. Teresy oo. Karmelitów, który sprawował rolę greckokatolickiej katedry przed wojną.
Przed ołtarzem głównym zainstalowano zabytkowy ikonostas należący do zachodnioukraińskiego malarstwa cerkiewnego, który powstał w latach 80. XVII w. dla cerkwi klasztornej w Szczepłotach koło Krakowca. Po kasacie monasteru w 1788 trafił do drewnianej cerkwi pw. Św. Mikołaja w Lubaczowie, później do nowej murowanej świątyni w tym mieście. Stamtąd w 1979 przeniesiony został do lubaczowskiego Muzeum, a w 1993 zajął obecne miejsce.
W budynkach byłego klasztoru znajduje się Muzeum Archidiecezjalne.
-
Widok na sobór z baszty wschodniej przemyskiego zamku -
Elewacja boczna -
Wnętrze soboru -
Archanioł Michał z wrót diakońskich ikonostasu soboru -
Tablica upamiętniająca przekazanie świątyni przez Jana Pawła II
Zobacz też
- Katedra greckokatolicka św. Wincentego i św. Jakuba we Wrocławiu
- Katedra Pokrowa Matki Bożej w Olsztynie
Przypisy
- ↑ Agata Dworzak: "…in hoc altari stant duo angeli magni deaurati…" : uwagi o ołtarzach w kościele Karmelitów Bosych w Przemyślu. Kraków : Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2016, s. 387-388.
Bibliografia
- W sprawie kościoła pojezuickiego w Przemyślu. „Kurjer Lwowski”. 87, s. 4, 28 marca 1891.
Linki zewnętrzne
- Historia parafii. Sobór Archikatedralny Św. Jana Chrzciciela w Przemyślu. soborcerkiew.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-20)].
- Archiwalne widoki kościoła w bibliotece Polona
- p
- d
- e
Cerkwie w Przemyślu i powiecie przemyskim
