Rudolf I Wittelsbach

Rudolf I Wittelsbach
"
książę Górnej Bawarii
Okres	od 1294 do 1317
Poprzednik	Ludwik II Bawarski
Następca	Ludwik IV Bawarski
Hrabia Palatynatu
Okres	od 1294 do 1319
Poprzednik	Ludwik II Bawarski
Następca	Adolf Wittelsbach
Dane biograficzne
Dynastia	Wittelsbachowie
Data i miejsce urodzenia	4 października 1274 Bazylea
Data śmierci	12 sierpnia 1319

Ojciec	Ludwik II Bawarski
Matka	Matylda Habsburg

Żona	Matylda Nassau
Dzieci	Ludwik, Adolf Wittelsbach, Rudolf II Wittelsbach, Ruprecht I Wittelsbach, Matylda, Anna

Rudolf I Wittelsbach (ur. 4 października 1274 Bazylea, zm. 12 sierpnia 1319) – książę Górnej Bawarii, hrabia Palatynatu.

Syn księcia Górnej Bawarii Ludwika II i jego trzeciej żony Matyldy Habsburg. Jego dziadkami byli: książę Bawarii Otton II Bawarski i Agnes Welf oraz cesarz rzymski Rudolf I Habsburg i Gertruda von Hohenberg.

Po śmierci ojca został władcą Górnej Bawarii. Poparł swojego teścia Adolfa z Nassau w jego walce z Albrechtem I Habsburgiem – wujem Rudolfa. Brał udział w przegranej przez wojska Adolfa bitwie pod Göllheim. Wskutek tej przegranej musiał zgodzić się na rządy wspólne z młodszym bratem Ludwikiem. Po śmierci Albrechta brał udział w elekcji cesarskiej w trakcie której wybrano na cesarza rzymskiego Henryka VII Luksemburskiego. Towarzyszył nowemu cesarzowi w drodze do Włoch na koronację.

W 1313 roku podpisał porozumienie z bratem, kończące wojnę domową, Rudolf zachował tereny Palatynatu Reńskiego, Ludwik Górnej Bawarii. Rok później Ludwik został wybrany królem niemieckim i cesarzem rzymskim. Rudolf jako hrabia Palatynatu głosował przeciwko bratu. W wyniku dalszych konfliktów Ludwik zajął Palatynat a Rudolf wraz z synami udał się na emigrację.

1 września 1294 roku poślubił księżniczkę Matyldę Nassau, córkę króla niemieckiego Adolfa i Imaginy von Isenburg-Limburg. Para miała szóstkę dzieci:

Ludwik (1297–1312)
Adolf Wittelsbach (1300–1327) – hrabia Palatynatu
Rudolf II Wittelsbach (1306–1353) – hrabia Palatynatu
Ruprecht I Wittelsbach (1309–1390) – elektor Palatynatu Reńskiego
Matylda (1312–1375) – żona hrabiego Jana III von Sponheim
Anna (1318–1319)

Władcy Bawarii

Agilolfingowie

Garibald I (548–591)
Tassilo I (591–610)
Garibald II (610–625)
Theodo (680–716)
Theodbert (716–719)
Theobald (716–717/719)
Tassilo II (716–719)
Grimoald (716–725)
Hugbert (725–736)
Odylon (736–748)
Tassilo III (748–788)

Karolingowie

Karol Wielki (788–814)
Ludwik Pobożny (814–815)
Lotar I (815–817)
Ludwik Niemiecki (817–865)
Karloman (864–880)
Ludwik Młodszy (880–882)
Karol Otyły (882–887)
Arnulf z Karyntii (887–899)
Ludwik Dziecię (900–911)

Od Luitpoldingów
do Wittelsbachów

Luitpold (889–907)
Arnulf I Zły (907–937)
Eberhard (937–938)
Bertold (938–947)
Henryk I (947–955)
Henryk II Kłótnik (955–976)
Otton I (976–982)
Henryk III Młodszy (982–985)
Henryk II Kłótnik (985–995)
Henryk II Święty (995–1005)
Henryk V (1005–1026)
Henryk VI (1026–1041)
Henryk VII (1042–1047)
Konrad I (1049–1053)
Henryk VIII (1053–1054)
Konrad II (1054–1055)
Henryk VIII (1055–1061)
Otton II (1061–1070)
Welf I (1070–1077)
Henryk VIII (1077–1096)
Welf I (1096–1101)
Welf II (1101–1120)
Henryk IX Czarny (1120–1126)
Henryk X Pyszny (1126–1139)
Leopold IV Szczodry (1139–1141)
Henryk XI Jasomirgott (1141–1156)
Henryk XII Lew (1156–1180)
Otton I (1180–1183)
Ludwik I (1183–1231)
Otton II (1231–1253)
podział na Dolną i Górną Bawarię

Pierwsze rozbicie

Dolna Bawaria	Henryk XIII (1253–1290) Otton III (1290–1312) Ludwik III (1290–1296) Stefan I (1290–1310) Henryk XIV (1310–1339) Otton IV (1310–1334) Henryk XV (1312–1333) Jan I Dziecię (1339–1340)
Górna Bawaria	Ludwik II (1253–1294) Rudolf I (1294–1317) Ludwik IV (1294–1347)

Książęta Bawarii

Ludwik IV (1340–1347)
Ludwik V Brandenburski (1347–1349)
Stefan II (1347–1349)
Ludwik VI Rzymski (1347–1349)
Wilhelm I (1347–1349)
Albrecht I (1347–1349)
Otto V Leniwy (1347–1349)
od 1349 r. podział na Dolną i Górną Bawarię, od 1353 r. na Bawarię-Landshut i Bawarię-Straubing

Drugie rozbicie

Górna Bawaria	Ludwik V Bawarski (1349–1361) Ludwik VI Rzymski (1349–1351) Otto V Leniwy (1349–1351) Meinhard (1361–1363)
Dolna Bawaria	Stefan II (1349–1353) Wilhelm I (1349–1353) Albrecht I (1349–1353)
Bawaria-Landshut	Stefan II (1353–1375) Stefan III (1375–1392) Fryderyk (1375–1393) Jan II (1375–1392) Henryk XVI Bogaty (1393–1450) Ludwik IX Bogaty (1450–1479) Jerzy Bogaty (1479–1503) podział między Bawarię-Monachium i Palatynat-Neuburg
Bawaria-Straubing	Wilhelm I (1353–1389) Albrecht I (1353–1404) Albrecht II (1389–1397) Wilhelm II (1404–1417) Jan III (1417–1425) podzielona między Bawarię-Monachium, Bawarię-Landshut i Bawarię-Ingolstadt
Bawaria-Ingolstadt	z Bawarii-Landshut Stefan III (1392–1413) Ludwik VII Brodaty (1413–1447) Ludwik VIII (1443–1445) do Bawarii-Landshut
Bawaria-Monachium	z Bawarii-Landshut Jan II (1392–1397) Ernest (1397–1438) Wilhelm III (1397–1435) Albrecht III (1438–1460) Jan IV (1460–1463) Zygmunt (1460–1467) Albrecht IV Mądry (1463–1508)
Bawaria-Dachau	z Bawarii-Monachium Zygmunt (1467–1501) do Bawarii-Monachium

Książęta Bawarii

Albrecht IV Mądry (1504–1508)
Wilhelm IV (1508–1550)
Ludwik X (1516–1545)
Albrecht V (1550–1579)
Wilhelm V Pobożny (1579–1597)
Maksymilian I (1597–1623)

Elektorzy Bawarii

Maksymilian I (1623–1651)
Ferdynand Maria (1651–1679)
Maksymilian II Emanuel (1679–1726)
Karol I Albrecht (1726–1745)
Maksymilian III Józef (1745–1777)
Karol II Teodor (1777–1799)
Maksymilian IV Józef (1799–1805)

Królowie Bawarii

Maksymilian I Józef (1805–1825)
Ludwik I (1825–1848)
Maksymilian II (1848–1864)
Ludwik II (1864–1886)
Otton I (1886–1913)
Ludwik III (1913–1918)

Władcy Palatynatu

Hrabiowie palatyni Lotaryngii (945–1356)

Hermann Pusillus (945–994)
Ezzon (994–1034)
Otto I ze Szwabii (1034–1045)
Henryk I (1045–1061)
Herman II (1061–1085)

Hrabiowie palatyni Reńscy (1085–1356)

Henryk II z Laach (1085–1095) Zygfryd I z Ballenstedt (1095–1113) Gotfryd z Calw(inne języki) (1113–1129) Wilhelm z Ballenstedt (1129–1139) Henryk IV Jasomirgott (1139–1142) Herman III ze Stahleck(inne języki) (1142–1155) Konrad Hohenstauf (1155–1195)
Welfowie	Henryk V (1195–1211) Henryk VI (1211–1214)
Wittelsbachowie	Ludwik I (1214–1227) Otton II (1227–1253) Ludwik II (1253–1294) Rudolf I (1294–1317) Adolf (1317–1327) Rudolf II (1327–1353) Ruprecht I (1353–1356)

Elektorzy Palatynatu (1356–1777)

Wittelsbachowie	Ruprecht I (1356–1390) Ruprecht II (1390–1398) Ruprecht III (król rzymsko-niemiecki (1400–1410)) (1398–1410) Ludwik III (1410–1436) Ludwik IV (1436–1449) Fryderyk (1449–1476) Filip (1476–1508) Ludwik V (1508–1544) Fryderyk II (1544–1556) Otto Henryk (1556–1559)
Wittelsbachowie – linia Palatynatu-Simmern	Fryderyk III (1559–1576) Ludwik VI (1576–1583) Fryderyk IV (1583–1610) Fryderyk V (1610–1623)
Wittelsbachowie – linia Bawarska	Maksymilian I Bawarski (1623–1648)
Wittelsbachowie – linia Palatynatu-Simmern	Karol I Ludwik (1648–1680) Karol II (1680–1685)
Wittelsbachowie – linia Palatynatu-Neuberg	Filip Wilhelm (1685–1690) Jan Wilhelm (1690–1716) Karol III Filip (1716–1742)
Wittelsbachowie – linia Palatynatu-Sulzbach	Karol IV Teodor (1742–1799)
Wittelsbachowie – linia Palatynatu-Zweibrücken	Maksymilian Józef (1799–1803)