Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej

Okładka Rocznika Statystycznego z 2016 roku
Częstotliwość	rocznik
Państwo	Polska
Wydawca	Główny Urząd Statystyczny
Pierwszy numer	1921
Liczba stron	900
ISSN	1506-0632
OCLC	907771825

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej – rocznik statystyczny, który zawiera najważniejsze dane statystyczne na temat Polski, i jest wydawany od 1921 roku przez Główny Urząd Statystyczny w Warszawie. Rocznik ten jest blisko spokrewniony z Małym Rocznikiem Statystycznym Polski. Od 1958 roku do dzisiaj oba roczniki są wydawane corocznie, ale w latach 1920–1957 zazwyczaj był wydawany tylko jeden rocznik statystyczny na rok i w tym okresie trudno oddzielić historie Rocznika i Małego Rocznika Statystycznego^[1].

Wydawany jest co roku, pod obecnym tytułem – od 1998. Wcześniej nosiło tytuł Rocznik Statystyczny (1947–1950 oraz 1955–1997), a przed wojną – Mały Rocznik Statystyczny. W 2017 wydany został 77. tom Rocznika.

Lata przedwojenne i wojna

Pierwszy Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej obejmujący lata 1920/21, został wydany w czerwcu 1921 roku^[1] (tom 1, cześć 1), w parę miesięcy po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej i trzy lata po utworzeniu Głównego Urzędu Statystycznego. W czasie pierwszego wydania granice polskie nie były ostatecznie ustalone co komplikowało liczenie wielu danych. Materiały do pierwszej edycji opierały się na głównie na danych zebranych przed I wojną światową przez państwa zaborcze^[2]. Kolejne dziewięć edycji Roczników Statystyki zostało wydanych w latach 1920–1930 (w latach 1925/1926 został wydany tylko jeden tom 4)^[3]. Rocznik Statystyki był wydaniem dwujęzycznym polsko-francuskim, którego francuski tytuł był Annuaire statistique de la République Polonaise. Wcześniejsze tomy miały około 300 stron, ale pod koniec dekady liczba stron wzrosła do około 600.

W 1930 r. rozpoczęto wydawanie Małego Rocznika Statystycznego, który miał mniejszy, kieszonkowy wymiar i około 300 stron. Był on napisany z myślą nie o specjalistach, lecz o szerokim kręgu odbiorców, zwłaszcza o młodzieży szkolnej i studentach. W 1934 roku Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zatwierdziło mały rocznik statystyczny „jako książkę pomocniczą dla nauczycieli oraz jako książkę bibliotek uczniowskich w szkołach średnich ogólnokształcących i w seminariach nauczycielskich”^[3][4]. Mały Rocznik miał dziesięć przedwojennych edycji i ukazywał się do 1939 roku. Wczesne edycje miały nakład 10 tys. egzemplarzy, ale nakład wzrósł do 100 tys. pod koniec dekady.

1 grudnia 1941 roku Ministerstwo Informacji i Dokumentacji Rządu Rzeczypospolitej Polskiej wydało w Londynie „Concise Statistical Year-Book of Poland, September 1939-June 1941”, angielskojęzyczną edycje małego rocznika z danym statystycznymi na temat stanu Polski we wrześniu 1939 roku oraz z danymi z dwóch stref okupacyjnych: niemieckiej i radzieckiej w okresie od września 1939 do czerwca 1941 roku^[4][5].

• 
  Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej – 1920-21 (cała część I)
• 
  Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej – 1928 (okładka)
• 
  Mały Rocznik Statystyczny – 1930 (cały)
• 
  Mały Rocznik Statystyczny – 1939 (cały)
• 
  Mały Rocznik Statystyczny – 1939-41 (cały)

Lata powojenne

Po wojnie, w 1947 roku ukazał się Rocznik Statystyczny Polski, którego zawartość, format i szata graficzna były oparte na Małych Rocznikach Statystycznych z lat 1930–1939. Ostatnia edycja Małego Rocznika z 1939 roku miała numer X i Rocznik Statystyczny Polski z 1947 roku ukazał się jako XI edycja^[6]. Cztery edycje Rocznika Statystycznego' zostały wydane w latach 1947–1950, nim w 1951 zaniechano wydawania roczników z obawy o ujawnienie tajnych informacji. Wydawanie roczników wznowione w 1956 roku, kiedy wydano Rocznik Statystyczny, 1955.

Od 1958 roku zaczęto wydawać w jednym roku dwa roczniki statystyczne: Rocznik Statystyczny i Mały Rocznik Statystyczny. Rocznik Statystyczny był podstawową zbiorczą publikacją Urzędu o charakterze źródłowym, mająca służyć głównie profesjonalistom i osobom o dużej wiedzy fachowej. Prezentował on obszerny zestaw informacji o zjawiskach i procesach zachodzących w kraju, charakteryzujących poziom życia społeczeństwa i stan gospodarki kraju. Mały Rocznik Statystyczny Polski to popularne wydawnictwo przeznaczone dla szerokiego kręgu odbiorców, zwłaszcza młodzieży szkolnej i studentów, ukierunkowane na informacje podstawowe^[4]. W 1990 roku wprowadzono nowa formę edytorską Małego Rocznika, używając atrakcyjną szatę graficzną, i zastępując tablice statystyczne wykresami, kartogramami i schematami^[7]. W roku 1998 – w przypadku „dużego” rocznika statystycznego i w roku 2000 – w przypadku „małego” rocznika, opracowano i wydano po raz pierwszy polsko-angielską edycję roczników i przyjęto dla nich obowiązujący do dziś tytuły: Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej i Mały Rocznik Statystyczny Polski^[4].

• 
  Rocznik Statystyczny – 1949 (okładka)
• 
  Rocznik Statystyczny – 1955 (cały)
• 
  Rocznik Statystyczny – 1959 (okładka)
• 
  Rocznik Statystyczny – 1960 (okładka)
• 
  Mały Rocznik Statystyczny – 1973 (okładka)
• 
  Mały Rocznik Statystyczny – 1995 (okładka)
• 
  Mały Rocznik Statystyczny Polski – 2012 (okładka)
• 
  Mały Rocznik Statystyczny Polski – 2013 (cały)
• 
  Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej – 2015 (okładka)
• 
  Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej – 2015 (cały)
• 
  Mały Rocznik Statystyczny Polski – 2016 (okładka)
• 
  Mały Rocznik Statystyczny Polski – 2016 (cały)

Zobacz też

 Wykaz literatury uzupełniającej: Archiwa Rocznika i Małego Rocznika.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• GUS, Roczniki Statystyczne [online], Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej od 2001 do dziś, Mały Rocznik Statystyczny Polski od 2000 do dziś, stat.gov.pl [dostęp 2019-05-05]  (pol.).
• Mały Rocznik Statytyczny w Federacji Bibliotek Cyfrowych