Pomnik Zgody w Raciborzu

Pomnik Zgody
Ilustracja
Pomnik
Państwo

 Polska

Miejscowość

Racibórz

Położenie na mapie Raciborza
Mapa konturowa Raciborza, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zgody”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zgody”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zgody”
Położenie na mapie powiatu raciborskiego
Mapa konturowa powiatu raciborskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zgody”
Ziemia50°05′50,50″N 18°12′32,10″E/50,097361 18,208917
Multimedia w Wikimedia Commons

Pomnik Zgody w Raciborzu (znany również jako Statua Zgody) – murowana kapliczka w Raciborzu w kształcie dwukondygnacyjnego słupa z repliką figury św. Jana Nepomucena, położona w pobliżu tzw. nerki, czyli ronda ósemkowego ulic Kozielskiej, Reymonta, Londzina, Mariańskiej, Głubczyckiej i Mikołaja, najbliżej ulicy Mikołaja oraz Głubczyckiej, stanowiącej część drogi krajowej nr 45. Upamiętnia zawarcie zgody pomiędzy biskupem wrocławskim Tomaszem II a księciem Henrykiem IV.

Konflikt księcia z biskupem

Głównym przedmiotem trwającego 16 lat konfliktu pomiędzy księciem wrocławskim Henrykiem IV Probusem a biskupem wrocławskim Tomaszem II, który stanowi ważny epizod w historii Raciborza i całego Śląska, było zajęcie przez Kościół terenów de facto należących do Henryka IV[1]. Konflikt pomiędzy stronami coraz bardziej się zaostrzał, w 1284 r. doszło nawet do rzucenia klątwy na księcia przez Tomasza II i obłożenia interdyktem całego jego księstwa. Wreszcie spór przerodził się w otwarty konflikt zbrojny. Nieprzejednany dotąd biskup zmuszony został do opuszczenia Wrocławia. Początkowo udał się do swych posiadłości nysko-otmuchowskich, by następnie w 1285 r. znaleźć schronienie u Przemysława raciborskiego[2]. W Raciborzu, otoczony przez armię Henryka w 1287 r., ostatecznie uległ i 24 sierpnia udał się do jego namiotu, gdzie podobno obaj błaganiem na klęczkach sobie przebaczyli[3][4][5].

Charakterystyka

Tradycja przekazana przez Jana Długosza mówi, iż pomnik Zgody stanął dokładnie w miejscu pojednania między Henrykiem a Tomaszem. Pierwotnie zgodę upamiętniała niewielka budowla z obrazem, która rozpadła się w XVIII stuleciu. W XIX wieku w miejscu zawarcia zgody ponownie ustawiono stojącą w tym miejscu do dziś statuę, obraz zastępując figurką św. Jana Nepomucena. Jest to murowany z cegły, otynkowany, dwukondygnacyjny słup na rzucie kwadratu. Część dolna posiada nacięte narożniki i jest zamknięta gzymsem, w części górnej znajduje się wymieniona już figurka (ściślej – jej kopia, gdyż oryginał przeniesiono do lokalnego muzeum) nakryta daszkiem namiotowym z czerwoną dachówką. Całość zwieńczona jest niewielkim krzyżem na szczycie dachu[6][7][8]. W 1994 r. pomnik został odremontowany[9]. 11 grudnia 2010 r. przeniesiono go kilkanaście metrów dalej od ulicy, jako że narażony był na zderzenia z pojazdami[10].

Przypisy

  1. ↑ Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. s. 29.
  2. ↑ Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kantyki: Racibórz: Zarys rozwoju miasta. s. 51.
  3. ↑ Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. s. 62.
  4. ↑ Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. s. 30.
  5. ↑ Ewa Wawoczny: Dwieście legend i podań z terenu powiatu raciborskiego i okolic : materiały pomocnicze do edukacji regionalnej. s. 37.
  6. ↑ Alicja Gałecka-Paduchowa: Kapliczki, figury i krzyże przydrożne ziemi raciborskiej. s. 24.
  7. ↑ Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. s. 61.
  8. ↑ Iwona Baturo: Racibórz. Miasto na czasie. s. 64.
  9. ↑ Informacja z tablicy informacyjnej na pomniku.
  10. ↑ Grzegorz Wawoczny: Statua Zgody już w nowym miejscu. www.naszraciborz.pl, 11 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-11]. (pol.).

Bibliografia

  • Alicja Gałecka-Paduchowa: Kapliczki, figury i krzyże przydrożne ziemi raciborskiej. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997. ISBN 83-85871-08-X. (pol.).
  • Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. Katowice: Regionalna Fundacja Turystyki i Krajoznawstwa PTTK, 1994. ISBN 83-902723-2-6. (pol.).
  • Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. Racibórz: Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej, 1979. (pol.).
  • Iwona Baturo: Racibórz. Miasto na czasie. Kraków: Amistad Sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-7560-058-2. (pol.).
  • Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kantyki: Racibórz: Zarys rozwoju miasta. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 1981. ISBN 83-216-0140-5. (pol.).
  • Ewa Wawoczny: Dwieście legend i podań z terenu powiatu raciborskiego i okolic : materiały pomocnicze do edukacji regionalnej. Racibórz: WAW, 2005. ISBN 83-89802-02-3. (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Model 3D pomnika