Parasympatykomimetyki

Parasympatykomimetyki, agonisty receptorów muskarynowych – substancje o działaniu cholinergicznym: acetylocholina i inne wykazujące analogiczne działanie. Związki należące do tej grupy można podzielić na działające bezpośrednio (bezpośrednio łączące się z receptorami) oraz działające pośrednio (przez zwiększanie ilości acetylocholiny). Parasympatykomimetyki mają wielokierunkowe działanie na organizm, wiele z nich jest truciznami, środkami psychoaktywnymi i lekami. Wspólną cechą wszystkich parasympatykomimetyków jest pobudzanie (działanie agonistyczne) receptorów muskarynowych.

Niektóre efekty działania

  • zwężenie źrenic
  • skurcz oskrzeli
  • pobudzenie perystaltyki jelit, skurcz mięśni gładkich przewodu pokarmowego i rozkurcz zwieraczy
  • zwiększenie wydzielania przez gruczoły wydzielania zewnętrznego: kwasów trawiennych, śliny, śluzu w oskrzelach i pochwie, wydzieliny gruczołu krokowego
  • stymulacja ośrodkowego układu nerwowego
  • hamowanie pracy serca (zwolnienie tętna, zmniejszenie siły skurczu)

Podział i przykłady

Pochodne choliny

  • acetylocholina
  • metacholina
  • karbachol
  • betanechol
  • furtretonium

Substancje naturalne

  • pilokarpina
  • muskaryna (silna trucizna)
  • arekolina

Parasympatykomimetyki pośrednie

Odwracalne inhibitory acetylocholinoesterazy

  • neostygmina
  • fizostygmina
  • pirydostygmina
  • galantamina
  • edrofonium
  • donepezil
  • takryna

Nieodwracalne inhibitory acetylocholinoesterazy

Zastosowanie

W lecznictwie

  • stany skurczowe obwodowych naczyń krwionośnych: metacholina
  • pooperacyjna atonia jelit i pęcherza moczowego: karbachol, betanechol, edrofonium, fizostygmina, neostygmina
  • jaskra (do zmniejszania ciśnienia śródgałkowego): karbachol, betanechol, pilokarpina, fizostygmina, neostygmina
  • pobudzenie wydzielania śliny (w stomatologii): pilokarpina
  • zatrucia atropiną: pilokarpina
  • zatrucia kurarynami: odwracalne I-AChE
  • nużliwość mięśni: neostygmina, edrofonium
  • choroba Alzheimera: donepezil, takryna

Inne

Zobacz też

Bibliografia

  • Kompendium farmakologii, WaldemarW. Janiec (red.), wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, ISBN 83-200-3589-9 .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.