Obwód Iłża Armii Krajowej

Obwód Iłża
Armii Krajowej
Ilustracja
Obwód Iłża na mapie Okręgu Radomsko-Kieleckiego "Jodła"
Historia
Państwo

 Polskie Państwo Podziemne

Sformowanie

1942

Rozformowanie

1944

Nazwa wyróżniająca

Iłża

Patron

brak

Dowódcy
Pierwszy

rtm. Aleksander Michałowski

Ostatni

kpt. Piotr Kulawik

Organizacja
Numer

brak

Kryptonim

„Strzała”, „Lipy”, „Baszta”, „Cykoria”, „Konrad”

Rodzaj sił zbrojnych

lądowe

Rodzaj wojsk

partyzantka

Podległość

Inspektorat Starachowice Armii Krajowej

Obwód Iłża – jednostka terytorialna Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej.

Operowała na terenie powiatu iłżeckiego i nosiła kryptonimy „Strzała”, „Lipy”, „Baszta”, „Cykoria” i „Konrad”[1].

Wraz z Obwodem Końskie AK wchodził w skład Inspektoratu Starachowickiego[2][a] Okręgu Radom-Kielce („Jodła”).

Miejscem postoju dowództwa była miejscowość: Starachowice-Wierzbnik[b].

Komendanci obwodu

Komendantami obwodu byli[3]:

  • rtm. Aleksander Michałowski ps. „Jasieńczyk” czerwiec 1940 – luty 1943
  • kpt. Jan Wojciechowski ps. „Jasiek”, „Jaś” luty 1943 – grudzień 1943
  • kpt. Piotr Kulawik ps. „Dariusz”, „Okrzyc”, „Maria”, „Teresa” styczeń 1944 – styczeń 1945[4]

Zastępcami komendanta obwodu byli:

  • ppor. Donat Zapolski ps. „Arlekin” czerwiec 1940 - luty 1941 (agent Gestapo, zastrzelony z wyroku Wojskowego Sądu Specjalnego)
  • por. Jerzy Kamiński ps. „Bolko”, „Ziemski” lato 1941 – ??
  • Jan Gruszka ps. „Bartosz” jesień 1943 – ??[4]

Struktura

  • Referat I (Organizacyjny)
    • Edward Dziarski ps. „Wynilga” ?? – 20 lipca 1941 (aresztowany)
    • por./kpt. Eugeniusz Dmytrow ps. „Flis” ?? – styczeń 1945
  • Referat II (Wywiad)
    • Bolesław Drożdż ps. „Zygmunt” ?? – jesień 1942
    • ppor. Jan Pietrzykowski ps. „Kwiecień”, „Wąski”
    • ppor. Zdzisław Lis ps. „Elski” styczeń – 21 sierpnia 1943 (aresztowany)
    • pchor. Henryk Mazur ps. „Bończa” sierpień 1943 – styczeń 1945
  • Referat III (Operacyjno-Szkoleniowy)
    • por./kpt. Jerzy Niemcewicz ps. „Kłos” ?? – maj 1944
    • kpt. Piotr Kulawik ps. „Dariusz”
  • Referat IV (Kwatermistrzostwo)
    • inż. Stanisław Wysocki ps. „Kaktus” ?? – lipiec 1941
    • inż. Stanisław Czech „Lalka” 1941 – marzec 1943
    • kpt. Jerzy Sosnowski ps. „Firlej” 1943 – maj 1944
  • Referat V (Łączność)
    • Wacław Witkowicz ps. „Tyczka” ?? – lipiec 1941 (aresztowany)
    • Piotr Majewski ps. „Struś” ?? – wiosna 1943
    • Stanisław Sobek ps. „Sokół”
    • Karol Boncarzewski ?? – styczeń 1945
  • Referat VI (BIP)
    • Donat Leniowski ps. „Grom” ?? – wrzesień 1943
    • NN ps. „Tur”
  • Referat Wojskowej Służby Ochrony Powstania (WSOP)
    • Władysław Heda ps. „Zawisza”
  • Referat Wojskowej Rady Kobiet (WRK)
    • Wanda Otwinowska ps. „Babcia”[4]

Podobwody

Uwagi

  1. Pierwotnie Inspektoratu Radomskiego. Pod koniec lata 1943 utworzono oddzielny Inspektorat Iłża, przemianowany potem na Inspektorat Starachowice po przeniesieniu sztabu Inspektoratu z Iłży do Starachowic.
  2. Ponieważ Wierzbnik był siedzibą przedwojennego powiatu iłżeckiego.

Przypisy

  1. Borzobohaty 1988 ↓, s. 151.
  2. Wnuk 2007 ↓, s. 268.
  3. Borzobohaty 1988 ↓, s. 152.
  4. a b c d Samodzielny Okręg Radom - Kielce "Jodła", "Rolnik" - część druga [online], dws-xip.pl [dostęp 2024-04-24]  (pol.).

Bibliografia

  • Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, Marek Ney-Krwawicz w: „Mówią wieki” nr 9/1986.
  • Wojciech Borzobohaty: „Jodła” Okręg Radomsko–Kielecki ZWZ–AK 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1988. ISBN 83-211-0901-2.
  • Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944-1956. Warszawa: Lublin: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-60464-45-8.
  • p
  • d
  • e
Inspektoraty
Obwody
Podobwody
Dywizje i pułki
Dowódcy
Inne
  • p
  • d
  • e
Komenda Główna
Obszary
Okręgi
Korpusy
Dywizje piechoty
Brygady
Pułki piechoty
Pułki kawalerii
Akcje i operacje
Dywersja i sabotaż
Zamachy
Bitwy i potyczki
Wywiad
Organizacje
Odznaczenia