Martin Karplus

Martin Karplus
Ilustracja
Państwo działania

Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

15 marca 1930
Wiedeń

Specjalność: chemia teoretyczna
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie chemii

Multimedia w Wikimedia Commons

Martin Karplus (ur. 15 marca 1930 w Wiedniu) – amerykański chemik teoretyczny pochodzenia austriackiego, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 2013 „za rozwój wieloskalowych modeli dla złożonych układów chemicznych” (wraz z Ariehem Warshelem i Michaelem Levittem)[1].

Życiorys

Urodził się w Wiedniu w rodzinie żydowskiej o tradycjach lekarskich[2]. W 1938 roku wraz z rodzicami i bratem Robertem (później fizykiem) wyjechał z Austrii przez Szwajcarię do Stanów Zjednoczonych[2]. W 1950 roku uzyskał stopień BA na Harvard University. Edukację kontynuował w California Institute of Technology, gdzie w 1953 roku uzyskał stopień doktora pod kierunkiem Linusa Paulinga. W latach 1953–1955 odbył, dzięki stypendium National Science Foundation, staż podoktorski na Uniwersytecie Oksfordzkim, gdzie współpracował z Charlesem Coulsonem. Po powrocie do USA pracował na University of Illinois, a od 1966 roku na Harvardzie, gdzie objął stanowisko profesora chemii. Od 1996 roku współpracuje również z Université Louis Pasteur w Strasburgu.

Jego zainteresowanie badawcze dotyczą szerokiego obszaru chemii fizycznej i teoretycznej, obejmującego chemię kwantową, dynamikę molekularną oraz wykorzystanie spektroskopii NMR.

Jego imieniem nazwano równanie Karplusa opisujące zależność między wicynalną stałą sprzężenia spinowo-spinowego J {\displaystyle J} a kątem dwuściennym ϕ {\displaystyle \phi } tworzonym przez wiązania łączące sprzężone jądra atomowe.

Kierowany przez niego zespół zainicjował oraz koordynuje użycie pakietu CHARMM, pozwalającego na symulację dynamiki molekularnej.

Wraz z Andrew McCammonem i Bruce'em Gelinem Karplus opublikował pierwszą symulację dynamiki molekularnej białka[3].

Przypisy

  1. Nobelprize.org: Martin Karplus – Facts. 2013-10-08. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  2. a b Georg Markus. Die Wiener Kindheit des vertriebenen Forschers. „Kurier”, 9 października 2013. [dostęp 2013-12-08]. (niem.). 
  3. J. Andrew McCammon, Bruce R. Gelin, Martin Karplus. Dynamics of folded proteins. „Nature”. 267, s. 585-590, 1977. DOI: 10.1038/267585a0. 

Bibliografia

  • Profil na Harvard University
  • Biogram na prywatnej stronie Martina Karplusa
  • p
  • d
  • e
XX wiek
XXI wiek

Nobel

  • ISNI: 0000000110224970
  • VIAF: 22222638
  • LCCN: n86129197
  • GND: 13236736X
  • LIBRIS: rp357v890jqlb9w
  • BnF: 12381732d
  • SUDOC: 032871864
  • NKC: ntk20221145564
  • NTA: 072375507
  • PLWABN: 9810615161105606
  • NUKAT: n01092101
  • J9U: 987007451821405171
  • WorldCat: lccn-n86129197
  • PWN: 5289557
  • Britannica: biography/Martin-Karplus
  • Treccani: martin-karplus
  • NE.se: martin-karplus
  • Catalana: 21167893
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 69567
Identyfikatory zewnętrzne:
  • Scopus: 15132101700