Hideki Shirakawa

Hideki Shirakawa

白川 英樹

Hideki Shirakawa (2001)
Państwo działania	Japonia
Data i miejsce urodzenia	20 sierpnia 1936 Tokio
Specjalność: chemia
Alma Mater	Tokyo Institute of Technology
Uczelnia	Uniwersytet Tsukuba, Uniwersytet Pensylwanii
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii
Multimedia w Wikimedia Commons

Hideki Shirakawa (jap. 白川 英樹 Shirakawa Hideki; ur. 20 sierpnia 1936 w Tokio) – japoński chemik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 2000. Nagrodę otrzymał wspólnie z Alanem Heegerem i Alanem MacDiarmidem za odkrycie i wkład w rozwój badań polimerów przewodzących.

Życiorys

Hideki Shirakawa urodził się w Tokio, jako trzecie z pięciorga dzieci lekarza oraz córki kapłana w buddyjskiej świątyni. Ze względu na charakter pracy ojca, przeprowadzali się kilkakrotnie, by w 1944 roku osiąść w Takayama na Honsiu, rodzinnej miejscowości matki^[1]. W 1957 Hideki Shirakawa rozpoczął studia w Tokyo Institute of Technology, ukończył je w 1966 roku uzyskując stopień doktora inżynierii^[1].

W 1966 roku rozpoczął pracę w Instytucie Nauk o Materiałach na Uniwersytecie Tsukuba. W 1982 roku został tam profesorem chemii^[2].

Od 1966 roku prowadził badania nad poliacetylenem, w celu opisania mechanizmu polimeryzacji przy użyciu katalizatora Zieglera-Natty. Uzyskiwany produkt miał zazwyczaj postać czarnego proszku, jednakże podczas syntezy wykonanej przez stażystę jesienią 1967 roku, zamiast proszku powstała srebrzysta folia^[1]. Przyczyną była znacznie większa ilość użytego katalizatora, Hideki Shirakawa przypuszczał, że w instrukcji przekazanej stażyście popełnił literówkę i napisał mol zamiast mmol. Błąd ten spowodował znaczny wzrost szybkości reakcji i natychmiastową polimeryzację acetylenu na powierzchni katalizatora w postaci folii^[1].

W 1976 roku Hideki Shirakawa wyjechał na rok na Uniwersytet Pensylwanii, aby współpracować z Alanem MacDiarmidem i Alanem Heegerem, których zainteresowały właściwości poliacetylenu otrzymanego przez Shirakawę. Wystawiali polimer na działanie par jodu i bromu, aby otrzymać materiał domieszkowany tymi pierwiastkami. Podczas jednej z takich prób przewodnictwo wzrosło 10 milionów razy, natychmiast po dodaniu bromu, co doprowadziło do zniszczenia sondy pomiarowej^[1].

W 2000 roku Hideki Shirakawa, wraz z Alanem MacDiarmidem i Alanem Heegerem otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za odkrycie i badania nad polimerami przewodzącymi prąd elektryczny^[2].

Został odznaczony, między innymi, japońskim Orderem Kultury w 2000 roku.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna. ims.tsukuba.ac.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-06-21)]. (jap.).
• Artykuł o polimerach przewodzących i laureatach Nagrody Nobla z chemii w 2000 roku. serwisy.gazeta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-02-21)].
• Uniwersytet Tsukuba. ims.tsukuba.ac.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-05)]. (ang.).