Ludwika Anhalcka

Ludwika Anhalcka, portret Johanna Baptisty Paraviciniego

regentka

Okres

od 1672
do 1675

Poprzednik

Chrystian legnicki

Dane biograficzne

Data urodzenia

10 lutego 1631

Data i miejsce śmierci

25 kwietnia 1680
Oława

Małżeństwo

Chrystian legnicki

Dzieci

Jerzy Wilhelm legnicki

Multimedia w Wikimedia Commons

Ludwika Anhalcka, niem. Louise von Anhalt-Dessau (ur. 10 lutego 1631, zm. 25 kwietnia 1680 w Oławie) – regentka księstwa legnicko-brzeskiego w latach 1672–1675, panująca księżna oławsko-wołowska w latach 1672–1680, córka Jana Kazimierza von Anhalt-Dessau i Agnieszki von Hessen-Kassel, matka ostatniego Piasta śląskiego, Jerzego Wilhelma.

Życiorys

Po śmierci męża Chrystiana, księcia wołowskiego (1664–1672), który odziedziczył księstwo legnicko-brzeskie po swoich starszych braciach, Ludwika Anhalcka została regentką księstwa w imieniu małoletniego syna Jerzego Wilhelma (ur. w 1660). Otrzymała Wołów i Oławę jako oprawę wdowią. Księżna, będąca osobą tolerancyjną i wielkoduszną, wspomagała finansowo katolików, co nie mogło podobać się protestanckim mieszkańcom księstwa. Postanowili oni przyspieszyć uzyskanie pełnoletniości przez syna księżnej i, wbrew jej protestom, cesarz Leopold I ogłosił piętnastoletniego Jerzego Wilhelma pełnoletnim i władcą księstwa. Wkrótce potem, wraz z jego przedwczesną śmiercią w 1675 roku, linia piastowskich książąt legnicko-brzesko-wołowskich wymarła.

Ludwika Anhalcka ostatnie lata życia poświęciła budowie barokowego Mauzoleum Piastów Śląskich w Legnicy, przy kościele św. Jana Chrzciciela, które miało upamiętnić wymarły ród Piastów.

Wyznawała kalwinizm, podobnie jak mąż i syn.

Władcy Śląska (księstwo legnickie)

Henryk III Biały (1248)
Bolesław II Rogatka (1248–1278)
Konrad I głogowski (1248–1251)
Henryk V Brzuchaty (1278–1290)

Książęta
jaworscy

Henryk V Brzuchaty (1273–1278) Henryk III głogowski (1290–1297) Bernard, Henryk I (1301–1312) Herman Brandenburski (1301–1305)
Lwówek Śląski	Bernard Zwinny (1278–1286) Bolko I Surowy (1278–1301)
Jawor	Henryk I (1312–1346) Bolko II Mały (1346–1368) Agnieszka Habsburżanka (1368–1392) Władysław Opolczyk (1370–1401) do korony czeskiej (1392)
Świdnica	Bernard (1312–1326) Bolko II Mały (1326–1368) Henryk II (ok. 1334–1343/5) Agnieszka Habsburżanka (1368–1392) do korony czeskiej (1392)
Ziębice	Bernard (1312–1322) Bolko II (1322–1341) Mikołaj Mały (1341–1358) Agnieszka z Lichtenburka (1358–ok. 1360) Bolko III (1358–1410) Henryk I (1358–1366/85) Jan (1410–1428) Henryk II (1410–1420) Puta z Častolovic (1429–1435) Eufemia (1435–1443) Wilhelm opawski (1443–1454) Ernest opawski (1454–1456) Jerzy z Podiebradów (1456–1462) Wiktoryn z Podiebradów, Henryk I Starszy i Boček z Kunštátu (1462–1498) Albrecht Podiebradowicz i Karol I Podiebradowicz (1498–1511) Karol I Podiebradowicz (1511–1536) Joachim Podiebradowicz, Henryk II Podiebradowicz, Jerzy II Podiebradowicz, Jan Podiebradowicz (1536–1542) Fryderyk II legnicki (1542–1547) Fryderyk III legnicki (1547–1551) Jan Podiebradowicz (1551–1552) Izabela Jagiellonka (1552–1559) Jan Podiebradowicz (1559–1565) Karol Krzysztof (1565–1569) własność korony czeskiej (1569–1654) Johann Weikhard von Auersperg (1654–1677) Franz Ferdinand von Auersperg (1677–1706) Franz Karl von Auersperg, (1706–1713) Heinrich Josef Johann von Auersperg (1713–1783) Karl Josef von Auersperg (1783–1791) sprzedaż księstwa królowi pruskiemu (1791) powstanie wolnego mniejszego państwa stanowego ziębicko-ząbkowickiego, które zakupił od korony Ludwig Wilhelm von Schlabrendorf (1795)

Kłodzko

Henryk IV Prawy (1273–1290)
Henryk VI Dobry (1327–1335)
Bolko II Ziębicki (1336–1341)
Jodok z Moraw (1380–1411)
Jerzy z Podiebradów (1458–1459)
Henryk I Starszy z Podiebradów, Wiktoryn z Podiebradów (1459–1486)
Boczek z Podiebradów (1459–1496)
Henryk I Starszy z Podiebradów (1459–1498)
Albrecht Podiebradowicz, Jerzy Podiebradowicz, Karol I Podiebradowicz (1498–1501)
Ulryk von Hardeck (od 1501)
Johann von Hardeck (do 1534)
Jan z Pernštejnu (od 1537)
Ernest Bawarski (od 1549)
do Czech (od 1561/7)

Książęta
legnicko-
brzescy

Henryk V Brzuchaty (1290–1296)
Bolesław III Rozrzutny (1296–1311)
Bolko I Surowy (1296–1301)
Henryk z Wierzbna (1301–1302)
Wacław II z dynastii Przemyślidów (regent) (1302–1305)

Legnica

Władysław I (1311–1312) Bolesław III Rozrzutny (1312–1342) Wacław I i Ludwik I Odnowiciel (1342–1345) Ludwik I Odnowiciel (1345–1346) Wacław I i Ludwik I Odnowiciel (1346–1349) Wacław I (1349–1364) Ludwik I Odnowiciel (1364–1373) Ruprecht I (1364–1409) Wacław II (1373–1413) Bolesław IV (1373–1394) Henryk VIII (1373–1398) Ludwik II (1413–1436) Elżbieta Hohenzollern (1436–1449) bunt patrycjatu, Legnica do korony czeskiej (1449–1454) Fryderyk I (1454–1488) Jadwiga legnicka (1454–1466) Ludmiła z Podiebradów (1488–1498) Jan II, Fryderyk II i Jerzy I (1488–1495) Fryderyk II i Jerzy I (1495–1505) Fryderyk II (1505–1547) Fryderyk III (1547–1551) Henryk XI (1551–1556) Jerzy II (1551–1556) Fryderyk III (1556–1559) Henryk XI (1559–1571) Henryk XI i Fryderyk IV (1571–1576) Fryderyk IV (1576–1580) Henryk XI (1580–1581) Fryderyk IV (1581–1596) Joachim Fryderyk (1596–1602) Jerzy Rudolf i Jan Chrystian (1602–1612) Anna Maria Anhalcka (1602–1605) Karol II Podiebradowicz (1605–1609) Jerzy Rudolf (1612–1653) okupacja wojsk cesarskich (1633–1648) Jerzy III, Ludwik IV i Chrystian (1653–1654) Ludwik IV (1654–1663) Jerzy III i Chrystian (1663–1664) Chrystian (1664–1672) Jerzy IV Wilhelm (1672–1675) Ludwika Anhalcka (1672–1675) połączenie z domeną cesarską (1675)
Złotoryja	książęta legniccy (do 1345) Wacław I (1345–1364) książęta legniccy (1364–1436) Elżbieta Hohenzollern (1436–1449) Jan I (1449–1453) Henryk X (1449–1452) Fryderyk I (1453–1488) Jadwiga legnicka (1453–1466) książęta legniccy (1488–1562) Jerzy II (1562–1586)
Lubin	Ludwik I Odnowiciel (1348–1398) Henryk VII z Blizną (1398–1399) Henryk IX i Ludwik II (1399–1400) Henryk IX (1400–1419/20) Rupert II (1420–1431) Ludwik III (1431–1441) Jan (1441–1453) Henryk X (1441–1452) Fryderyk I (1482–1488) książęta legniccy (1488–1505) Jerzy I (1505–1521) Anna pomorska (1521–1550) książęta legniccy (od 1550)
Chojnów	książęta legniccy (do 1290) Henryk III głogowski (1290–1297) Bolko I Surowy (1297–1301) książęta legniccy (1301–1345) Wacław I (1345–1359) Ludwik I Odnowiciel (1359–1398) książęta lubińscy (1398–1453) Fryderyk I (1453–1488) Jadwiga legnicka (1453–1466) książęta legniccy (od 1488)

Brzeg

Bolesław III Rozrzutny (1311–1352) Katarzyna Chorwacka (1352–1358) Wacław I (1358) Ludwik I Odnowiciel (1358–1398) Bolko II Mały (1358–1368) Henryk VII z Blizną (1398–1399) Henryk IX i Ludwik II (1399–1400) Ludwik II (1400–1436) Henryk IX (1404–1405) Elżbieta Hohenzollern (1436–1443) Jan i Henryk X (1443–1450) Mikołaj I (1450–1476) Ludwik (1466–1476) Jan II Dobry (1476–1481) Fryderyk I (1481–1488) Ludmiła z Podiebradów (1488–1503) Fryderyk II i Jerzy I (1503–1505) Jerzy I (1488–1521) Fryderyk II (1521–1547) Jerzy II (1547–1586) Barbara Brandenburska (1586–1595) Joachim Fryderyk (1595–1602) Jan Chrystian i Jerzy Rudolf (1602–1612) Anna Maria Anhalcka (1602–1605) Karol II Podiebradowicz (1605–1609) Jan Chrystian (1612–1639) pod zarządem wojsk cesarskich (1633–1635) Jerzy III, Ludwik IV i Chrystian (1639–1654) Jerzy III (1654–1664) Chrystian (1664–1672) Jerzy IV Wilhelm (1672–1675) Ludwika Anhalcka (1672–1675) połączenie z domeną cesarską (1675)
Oława	książęta brzescy (do 1400) Henryk IX (1400–1419/20) Wacław (1420–1423) Ludwik III (1420–1441) Małgorzata opolska (1441–1454) Fryderyk I (1454–1488) Elżbieta Hohenzollern (1454–1466) książęta brzescy (1488–1586) Joachim Fryderyk i Jan Jerzy (1586–1592) Anna Wirtemberska (1592–1594) Joachim Fryderyk (1594–1602) książęta brzescy (1602–1654) Chrystian (1654–1672) Ludwika Anhalcka (1672–1680) do korony czeskiej (1680–1691) Jakub Ludwik Sobieski (1691–1737)
Niemcza	Ludwik I Odnowiciel (1392–1395) Henryk VII z Blizną (1395–1399) do Oławy (od 1399)
Strzelin	książęta ziębiccy (do 1385) Przemysław I Noszak (1385–1410) Bolesław I (1410–1416) Kazimierz I (1410–1427) Ludwik II (1427–1436) Fryderyk I (1436–1488) jak Niemcza (1488–1547) Jerzy II (1547–1586) Joachim Fryderyk i Jan Jerzy (1586–1592) Joachim Fryderyk (1592–1602) jak Niemcza (od 1602)

Namysłów

Konrad I oleśnicki (1309–1323)
Bolesław III Rozrzutny (1323–1338)
Wacław I (1338–1341)
Kazimierz I cieszyński (1341)
Kazimierz III Wielki (1341–1348)
Bolesław III Rozrzutny (1348–1352)
Katarzyna Subić (1352–1358)
Wacław I (1358–1359)
Karol IV Luksemburski (1359–1378, Namysłów wcielony do ks. wrocławskiego zostaje częścią Królestwa Czech)

Kluczbork, Wołczyn i Byczyna

do Namysłowa (do 1356)
Bolko II Mały (1356–1368)
Władysław Opolczyk (1368–1372)
Ludwik I Odnowiciel (1373–1396)
Henryk IX (1396–1400)
Ludwik II (1400–1413)
Henryk IX (1404–1405)
Konrad VII Biały (1413–1420)
Ludwik II (1420–1434)
Bernard Niemodliński (1434–1450)
Mikołaj I (1450–1476)
Ludwik (1466–1476)
Jan II Dobry i Mikołaj II (1476–1488)
Fryderyk I (1488)
Ludmiła z Podiebradów (1488–1503)
Fryderyk II i Jerzy I (1503–1505)
Jerzy I (1505–1506)
Jan II Dobry (1506–1532)
Ferdynand I Habsburg (1532–1536)
Fryderyk II (1536–1547)
Jerzy II (1547–1586)
Joachim Fryderyk i Jan Jerzy (1586–1592)
Joachim Fryderyk (1592–1602)
książęta brzescy (1602)

Władcy Śląska (książęta głogowsko-żagańscy)

Konrad I (1249/51–1273/4)
Henryk III, Przemko ścinawski, Konrad II Garbaty (1273/4–1278)

Krosno

Henryk IV Prawy (1273/4–1277)
Otto Długi (1277–1279)
Henryk IV Prawy (1279–1290)
Henryk III (1290–1309)

Głogów

Henryk III (1278–1309) Matylda brunszwicka (1309–1318) Henryk IV Wierny i Przemko (1318–1321) Przemko (1321–1331) do korony czeskiej (1331–1337) Henryk I jaworski (1337–1346) do korony czeskiej (1346)
1/2 Głogowa	Henryk V Żelazny (1349–1369) Henryk VI żagański, Henryk VII Średni (Rumpold) i Henryk VIII Wróbel (1369–1378) Henryk VII Średni (Rumpold) (1378–1395) Henryk VIII Wróbel (1395–1397) Ruprecht I legnicki (1397–1401) Jan I, Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1401–1412/3) Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1412/3–1417/8) Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold (1417/8–1423) Henryk IX Starszy (1423–1467) Henryk XI (1467–1476) Jan II Szalony (1476–1488) Jan Korwin (1488–1490) Jan Olbracht (1491–1498) Dionizy z Zahradku (1498–1499) Zygmunt I Stary (1499–1506) Kazimierz II (1506–1528)
1/2 Głogowa i Ścinawy	Bolko II Mały (1361–1368) Przemysław I Noszak (1384–1404) Przemysł Młodszy (1404–1406) Przemysław I Noszak (1406–1410) Bolesław I (1410–1431) Wacław I, Przemysław II, Władysław, Bolesław II i Eufemia mazowiecka (1431–1442) Władysław (1442–1460) Małgorzata Cylejska (1460–1476) Przemysław II (1460–1476) Wacław III opawski (przed 1474–1474) Maciej Korwin (1476–1480) Jan II Szalony (1480–1488) Jan Korwin (1488–1490) Jan Olbracht (1491–1498) Dionizy z Zahradku (1498–1499) Zygmunt I Stary (1499–1506) Kazimierz II (1506v1528)

Ścinawa

Konrad II Garbaty (1278–1284)
Przemko ścinawski (1284–1289)
Henryk IV Prawy (1289–1290)
Henryk III (1290–1309)
Henryk IV Wierny, Bolesław I, Konrad I (1309–1312)
Henryk IV Wierny, Jan i Przemko (1312–1317)
Jan (1317–1363)

1/2 Ścinawy

Henryk V Żelazny (1363–1369)
Henryk VI żagański, Henryk VII Średni (Rumpold) i Henryk VIII Wróbel (1369–1378)
Henryk VII Średni (Rumpold) (1378–1395)
Henryk VIII Wróbel (1395–1397)
Konrad II Siwy (1397–1403)
Konrad III Stary (1403–1412/3)
Konrad IV Starszy i Konrad V Kącki (Kantner) (1412/3–1416)
Konrad V Kącki (Kantner), Konrad VI Dziekan i Konrad VIII Młody (1416–1427)
Konrad VIII Młody (1427–1446)
Konrad VII Biały (1446–1450)
Konrad IX Czarny i Konrad X Biały (1450–1452)
Konrad X Biały (1452–1489)
Maciej Korwin (1489–1490)
Konrad X Biały (1490–1492)
do korony czeskiej (1492–1495)
Wiktoryn (1495–1498)
Henryk I Starszy (1495–1498)
Jerzy I (1498–1502)
Albrecht (1498–1511)
Karol I (1498–1520)
Jan Thurzon (ok. 1520–?)

Żagań

Przemko ścinawski (1278–1284) Konrad II Garbaty (1289–1299) Henryk III (1299–1300) Konrad II Garbaty (1300–1304) Henryk III (1304–1309) Henryk IV Wierny, Bolesław I, Konrad I (1309–1312) Henryk IV Wierny, Jan i Przemko (1312–1317) Henryk IV Wierny i Przemko (1317–1321) Henryk IV Wierny (1321–1342) Henryk V Żelazny (1342–1369) Henryk VI żagański, Henryk VII Średni (Rumpold) i Henryk VIII Wróbel (1369–1378) Henryk VI Starszy (1378–1393) Jadwiga legnicka (1393–1403) Jan I, Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1403–1412/3) Jan I (1412/3–1439) Scholastyka saska (1439–1463) Baltazar, Rudolf, Wacław i Jan II Szalony (1439–1449) Baltazar i Rudolf (1449–1454) Baltazar (1454–1461) Jan II Szalony (1461–1467) Baltazar (1468–1472) Jan II Szalony (1472) pod rządami Wettinów (1472–1553) Jerzy Fryderyk Hohenzollern (1553–1558) Baltazar von Wallenstein (1558–1562) Zygfryd von Wallenstein (1562–1597) Anzelm von Wallenstein (1597–1601) do korony czeskiej (1601–1627) Albrecht Wacław Euzebiusz von Wallenstein (1627–1634) do korony czeskiej (1634–1646) Wacław Franciszek Euzebiusz von Lobkowitz (1646–1677) Ferdynand August Leopold von Lobkowitz (1677–1715) Filip Hiacynt von Lobkowitz (1715–1734) Wacław Ferdynand Karol von Lobkowitz (1734–1739) Ferdynand Filip Józef von Lobkowitz (1734–1784) Józef Franciszek Maksymilian von Lobkowitz (1784–1785) Fryderyk Ludwik Hohenlohe (1785) Piotr Biron (1785–1800) Wilhelmina żagańska (1800–1839) Paulina żagańska (1839–1845) Dorota de Talleyrand-Périgord (1845–1861) Ludwik Napoleon de Talleyrand-Périgord (1861–1898) Boson I de Talleyrand-Périgord (1898–1906) Hélie de Talleyrand-Périgord (1906–1910) Howard Maurice de Talleyrand-Périgord (1910–1929) Boson II de Talleyrand-Périgord Valencay (1929–1935) władze III Rzeszy skonfiskowały Żagań (1935)
Zielona Góra i Kożuchów	Henryk VIII Wróbel (1378–1397) Katarzyna opolska (1397–1420) do Głogowa (1420)
Krosno	Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1412/3–1417/8) Wacław (1417/8–1430/1) do Głogowa (1430/1–1482) do Brandenburgii (od 1482)
Szprotawa	Henryk VIII Wróbel (1378–1397) Ruprecht I legnicki (1397–1401) Jan I, Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1401–1412/3) do Głogowa (1412/3)
Przewóz	Henryk I jaworski (1319–1337) Jan I (1413–1439) Baltazar, Rudolf, Wacław i Jan II Szalony (1439–1449) Wacław (1449–1472)

Oleśnica

Henryk III (1293–1309)
Henryk IV Wierny, Bolesław I, Konrad I (1309–1312)
Bolesław I, Konrad I (1312–1313)
Bolesław I (1313–1320/1)
Konrad I (1320/1–1366)
Konrad II Siwy (1366–1403)
Konrad III Stary (1403–1412/3)
Konrad IV Starszy i Konrad V Kącki (Kantner) (1412/3–1416)
Konrad V Kącki (Kantner), Konrad VI Dziekan i Konrad VIII Młody (1416–1427)
Konrad IV Starszy (1416–1447)
Konrad V Kącki (Kantner) (1427–1439)
Konrad VII Biały (1439–1450)
Konrad IX Czarny i Konrad X Biały (1450–1452)
Konrad IX Czarny (1452–1471)
Małgorzata (Oleśnica i Bierutów) (1471–1475)
Barbara oleśnicka (1475–1478)
Konrad X Biały (1478–1489)
Maciej Korwin (1489–1490)
Konrad X Biały (1490–1492)
do korony czeskiej (1492–1495)
Wiktoryn (1495–1498)
Henryk I Starszy (1495–1498)
Jerzy I (1498–1502)
Albrecht (1498–1511)
Karol I (1498–1536)
Henryk II (1536–1548)
Jerzy II (1536–1553)
Joachim (1536–1553)
Jan (1536–1565)
Henryk III (1548–1553)
Karol Krzysztof (1565–1569)
Henryk III (1569–1587)
Karol II (1569–1617)
Henryk Wacław (1617–1639)
Karol Fryderyk I (1617–1647)
Sylwiusz Nemrod (1647–1664)
Karol Ferdynand (1664–1668)
Sylwiusz Fryderyk (1668–1697)
Chrystian Ulryk (1697–1704)
Karol Fryderyk II (1704–1745)
Karol Chrystian Erdmann (1745–1792)
Fryderyk August Welf (1792–1805)
Fryderyk Wilhelm (1805–1815)
Karol IV (1815–1826)
Wilhelm (1826–1884)
Szczodre własnością króla saskiego, Oleśnica i Bierutów wydzielone jako księstwo dla następcy tronu niemieckiego (od 1884)
Ernest August III (1913–1918)
część Niemiec (1918–1926)
Wilhelm von Hohenzollern (1926–1945)