Ludność Włocławka
Liczba mieszkańców
Liczba mieszkańców miasta na przestrzeni wieków kształtowała się różnie. W okresie istnienia grodu książęcego (X wiek) Włocławek wsparł Bolesława Chrobrego znaczącym wojskiem jak na ówczesne czasy (800 pancernych i 2000 tarczowników[1]), a to świadczy o istnieniu dużego grodu już w X wieku. W XIV wieku ta sytuacja diametralnie się zmieniła pod wpływem najazdów krzyżackich, a kolejne spustoszenie wśród liczby ludności wywołał potop szwedzki w XVII wieku. Dynamiczny przypływ ludności nastąpił wraz z rozwojem przemysłu we Włocławku na przełomie XIX i XX wieku. Obecnie miasto dotknął proces suburbanizacji, który jest charakterystyczny dla krajów Europy Zachodniej i USA. Sama tylko gmina Fabianki w okresie 1995-2007 zwiększyła swoją liczbę ludności o 15%[2], przy jednoczesnym spadku liczby mieszkańców Włocławka. Suburbanizacja to proces charakterystyczny dla większości dużych polskich miast. Na spadek liczby włocławian mogła wpłynąć również likwidacja województwa włocławskiego i związana z tym redukcja etatów w lokalnej administracji.
rok / stulecie | szacunkowa liczba mieszkańców |
XIV w. | 500[3] |
1534 | ok. 100 rodzin[4] |
1598 | 1 700[3] |
1639 | ok. 4 000[4] |
koniec XVIII w. | 949[5] |
1789 | 1 325[6], de facto około 2 125, licząc także osoby zamieszkujące przedmieścia i tereny katedralne[3] |
Lata 1793-1918
Okres międzywojenny (1918-1939)
rok | dane GUS | dane ze spisu powszechnego | dane z innych źródeł |
1918 | – | – | ok. 38,9 tys.[8] |
1919 | – | – | ok. 38,5 tys.[8] |
1920 | – | – | ok. 39,4 tys.[8] |
1921 | – | – | ok. 40,2 tys.[8] |
1922 | – | – | ok. 40,3 tys.[8] |
1923 | – | – | ok. 40,8 tys.[8] |
1924 | – | – | ok. 41,3 tys.[8] |
1925 | – | – | ok. 42,1 tys.[8] |
1926 | – | – | ok. 42,9 tys.[8] |
1927 | – | – | ok. 43,8 tys.[8] |
1928 | – | – | ok. 49,1 tys.[8] |
1929 | – | – | ok. 52,2 tys.[8] |
1930 | – | – | ok. 53,5 tys.[8] |
1931 | – | – | ok. 56,5 tys.[8] |
1932 | – | – | ok. 54,9 tys.[8] |
1933 | – | – | ok. 57,9 tys.[8] |
1934 | – | – | ok. 59,5 tys.[8] |
1935 | – | – | ok. 61,1 tys.[8] |
1936 | – | – | ok. 62,9 tys.[8] |
1937 | – | – | ok. 65,7 tys.[8] |
1938 | – | – | ok. 64,3 tys.[8] |
1939 | – | – | 67 201 (1 I)[9], ok. 68,1 tys. (VIII)[10], 67 510 (1 IX)[9] |
Okres okupacji niemieckiej (1939-1945)
rok | dane szacunkowe |
1939 | 55 182 (1 XII)[9] |
1940 | 51 226 (1 IV), 50 277 (VII)[9] |
1941 | 52 190 (31 XII)[9] |
1942 | 49 179 (1 X)[9] |
1943 | 49 346 (1 IV), 49 148 (1 X)[9] |
1944 | 52 147 (1 VI), 51 529 (1 X), 50 839 (20 XII)[9] |
rok | dane z roczników GUS | dane Banku Danych Lokalnych GUS[12] | dane ze spisu powszechnego | dane z innych źródeł | uwagi |
I półrocze | II półrocze | zmiany rok do roku |
1990 | 122 144[10] | – | – | – | – | – | – |
1991 | 122 792 | – | – | – | – | – | – |
1992 | 122 309 | – | – | – | – | – | – |
1993 | 122 882 | – | – | – | – | – | – |
1994 | 123 148 | – | – | – | – | – | – |
1995 | – | 123 143 | 123 134 | – | – | – | – |
1996 | – | 123 118 | 123 204 | +70 | – | – | – |
1997 | – | 123 263 | 123 303 | +99 | – | – | – |
1998 | – | 123 266 | 123 373 | +70 | – | – | – |
1999 | – | 123 292 | 121 923 | -1 450 | – | – | reforma administracyjna |
2000 | – | 121 767 | 121 833 | -90 | – | – | – |
2001 | – | 121 743 | 121 370 | -463 | – | – | – |
2002 | – | 121 252 | 121 107 | -263 | 121 229[13] | – | – |
2003 | – | 120 933 | 120 728 | -379 | – | – | – |
2004 | – | 120 440 | 120 369 | -359 | – | – | – |
2005 | – | 120 084 | 119 939 | -430 | – | – | – |
2006 | – | 119 608 | 119 256 | -683 | – | – | – |
2007 | – | 118 957 | 118 432 | -824 | – | – | przystąpienie do układu z Schengen |
2008 | – | 118 160 | 118 042 | -390 | – | 115 966[14] | – |
2009 | – | 117 785 | 117 402 | -640 | – | 115 258[15] | – |
2010 | – | 117 196 | 116 914 | -488 | – | – | – |
2011 | – | 116 685 | 116 345 | -569 | 116 783[16] | – | – |
2012 | – | 115 982 | 115 546 | -799 | – | 111 839[17] | – |
2013 | – | 115 204 | 114 885 | -661 | – | – | – |
2014 | – | 114 405 | 113 939 | -946 | – | 109 466[potrzebny przypis] | – |
2015 | – | 113 432 | 113 041 | -898 | – | – | – |
2016 | – | 112 635 | 112 483 | -558 | – | – | – |
2017 | – | 112 106 | 111 752 | -731 | – | – | – |
2018 | – | 111 319 | 110 802 | -950 | – | – | – |
2019 | – | 110 287 | 109 883 | -919 | – | – | – |
2020 | – | 105 966 | 105 180 | -4 703 | – | 100 867[18] | pandemia |
2021 | – | 104 352 | 103 535 | -1 645 | 104 705[19] | – | pandemia |
2022 | – | 102 730 | 102 102 | -1 433 | – | – | pandemia, wojna ros.-ukr. |
2023 | – | 101 450 | – | – | – | 94 928[20] | pandemia, wojna ros.-ukr. |
Interpretując wyniki statystyk należy mieć na uwadze występujący w ostatnich latach trend przenoszenia się wielu włocławian do okolicznych wsi i miasteczek[21]. Choć statystyki ludności Włocławka pomijają te osoby, nie znaczy to wcale, że Włocławek tych włocławian traci – najczęściej nadal pozostają związani z miastem (np. pracą, usługami, szkołą).
Tendencję spadkową liczby mieszkańców Włocławka zaobserwować można od 1999 r. 1 stycznia 1999 r. na skutek reformy administracyjnej Polski Włocławek utracił status miasta wojewódzkiego (zlikwidowano województwo włocławskie), toteż spadek liczby mieszkańców miasta można wiązać również ze związaną z reformą redukcją zatrudnienia we włocławskich urzędach. W nowo powstałym województwie kujawsko-pomorskim siedzibą wojewody i urzędu wojewódzkiego jest Bydgoszcz, a siedzibą zarządu województwa, sejmiku wojewódzkiego i urzędu marszałkowskiego jest Toruń. We Włocławku zlikwidowano m.in. Urząd Wojewódzki, komendę wojewódzką policji, komendę wojewódzką straży pożarnej i Wojewódzki Urząd Poczty.
Powierzchnia Włocławka
- 1793 – 13,46 km²[4]
- 1921 – 14,3 km²[22] (1430,1 ha); nie licząc obszarów wodnych Wisły, Zgłowiączki i jezior: 14,1 km² (1411 ha)[23]
- 1927 – 42 km² (4152,4 ha); nie licząc obszarów wodnych Wisły, Zgłowiączki i jezior: 32 km² (3187,2 ha)[23]
- 1939 – 42 km²[24]
- 1950 – 42 km²[10]
- 1980 – 85 km²[10]
- 1995-2005 – 84,78 km²[25]
- 2006 – 84,15 km²[25]
- 2007–2020 – 84,32 km²[25]
- 2021 – 85,08 km²[25] [a]
- 2022 – 85,09 km²[25]
Uwagi
- ↑ Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2020 r., opublikowanego w Dz.U. 2020 poz. 1332, od 1 stycznia 2021 r. miasto jest większe o 76 ha
Przypisy
- ↑ Gall Anonim, Kronika Polska, Księga I.
- ↑ Na podstawie Danych Regionalnych
- ↑ a b c Roman Czaja, Anna Marynowska, Tomasz Wąsik, Radosław Golba, Zenon Kozieł, Agnieszka Pilarska: Włocławek. T. II: Kujawy. Cz. 4: Włocławek. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2016, s. 15, seria: Atlas Historyczny Miast Polskich. ISBN 978-83-231-3551-7. [dostęp 2018-12-17]. (pol.).
- ↑ a b c Witold Kujawski, Komisja Dobrego Porządku. Samorząd miejski przed i po reformie 1787 roku, [w:] Włocławek. Dzieje miasta, pod red. Jacka Staszewskiego, t. I, Włocławek 1999, s. 361, 363, 380
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Bohdan Ryszewski, Zaludnienie Włocławka i warunki życia mieszkańców w XIX wieku, [w:] Włocławek. Dzieje miasta, pod red. Jacka Staszewskiego, t. I, Włocławek 1999, s. 558-562
- ↑ a b c d Włocławek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 697 .
- ↑ a b c Włocławek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 698 .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Wiesław Wróblewski, Ludność i gospodarka lokalna Włocławka w latach 1918-1939, [w:] Włocławek. Dzieje miasta, pod red. Jacka Staszewskiego, t. II, Włocławek 2001, s. 256
- ↑ a b c d e f g h Jan Sziling, Z dziejów Włocławka w latach okupacji niemieckiej (1939-1945), [w:] Włocławek. Dzieje miasta, pod red. Jacka Staszewskiego, t. II, Włocławek 2001, s. 374
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Eugeniusz Wojciechowski, Zagadnienia demograficzne w latach 1945-1990, [w:] Włocławek. Dzieje miasta, pod red. Jacka Staszewskiego, t. II, Włocławek 2001, s. 510-511
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Adam Ginsbert, Włocławek : studium monograficzne, Warszawa 1968, s. 167
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS – [porządek:] Dane według dziedzin → kategoria: Ludność → grupa: Stan ludności → podgrupa: Ludność wg miejsca zameldowania/zamieszkania i płci → lata: 1995–2017 → lokalizacje: w miastach → Miejsce zamieszkania/zameldowania: faktyczne miejsce zamieszkania → Stan na dzień: stan na 30 VI, stan na 31 XII → Płeć: ogółem → Jednostka terytorialna: Włocławek; odnośnik do źródła danych: [1]
- ↑ publikacja bydgoskiego Urzędu Statystycznego Podstawowe informacje ze spisów powszechnych – Gmina m. Włocławek... [2]
- ↑ dane za październik 2008 r. – statystyki „meldunkowe” Wydziału Spraw Obywatelskich UM – źródło: Barbara Szmejter, Włocławianie: Coraz mniej nas, [w:] „Gazeta Pomorska”, wyd. włocławskie, nr 260 (6 XI 2008), s. 13
- ↑ dane za lipiec 2009 r. – statystyki Wydziału Spraw Obywatelskich UM – źródło: strona internetowa Urzędu Miasta Włocławek [3]
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. – wyniki spisu ludności i mieszkań 2011 r.. strona internetowa Głównego Urzędu Statystycznego, 2012-07-26. [dostęp 2012-12-05]. (pol.).
- ↑ dane meldunkowe UM Włocławek z 31.12.2012, za: Wojciech Alabrudziński, W tym roku pierwszy urodził się Oskar!, [w:] „Gazeta Pomorska”, nr 2 z 3 stycznia 2013 r., wyd. włocławskie, s. 7A
- ↑ Joanna Maciejewska: Włocławek. Liczba mieszkańców, zgony i urodzenia - mamy statystyki z USC we Włocławku za 2020 rok. portal Włocławek Nasze Miasto, 2021-01-23. [dostęp 2024-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-05)]. (pol.).
- ↑ GUS - Bank Danych Lokalnych [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2023-01-01] .
- ↑ Ewa Felińczak, Piotr Kozubowicz: Komunikat Komisarzy Wyborczych we Włocławku I i II z dnia 30 stycznia 2024 r. o liczbie mieszkańców w poszczególnych gminach wg stanu na dzień 31 grudnia 2023 r.. Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta we Włocławku, 2024-01-30. [dostęp 2024-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-05)]. (pol.).
- ↑ Ewelina Piotrowska, Uciekają z miasta do gmin, internetowe wydanie „Nowości” (2009-09-04) [4]
- ↑ Michał Morawski, Monografja Włocławka : (Włocławia), Włocławek 1933, s. 32-33 [52, 55] [5]
- ↑ a b Adam Ginsbert: Włocławek : studium monograficzne. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1968, s. 103-105. (pol.).
- ↑ Jan Sziling: Z dziejów Włocławka w latach okupacji niemieckiej (1939-1945). W: Jacek Staszewski: Włocławek : dzieje miasta. T. 2: Lata 1918–1998. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2001, s. 372. ISBN 83-88115-08-1. (pol.).
- ↑ a b c d e podział terytorialny – powierzchnia – źródło: strona internetowa Banku Danych Lokalnych GUS [6]