Język rutulski

МыхIабишды чIел
Obszar

Federacja Rosyjska, Azerbejdżan

Liczba mówiących

ok. 36 tys.[1]

Pismo/alfabet

zmodyfikowana cyrylica, łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
UNESCO 3 zdecydowanie zagrożony↗
Ethnologue 5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-2 cau
ISO 639-3 rut
IETF rut
Glottolog rutu1240
Ethnologue rut
WALS rut
SIL RUT
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język rutulski, także mukhad[2] (nazwa własna: МыхIабишды чIел) – język z rodziny języków kaukaskich. Używany jest przez Rutulów (ok. 36 tys. osób), rdzenną ludność kaukaską, zamieszkującą południowy Dagestan i częściowo Azerbejdżan.

Wyróżnia się pięć dialektów języka rutulskiego[3][4]. Dialekt mukhad ma największą liczbę użytkowników i służy jako język literacki[4].

Zdecydowanie zagrożony wymarciem, ze względu na małą liczebność społeczności i presję ze strony innych języków[2]. W użyciu jest także język rosyjski, a w Azerbejdżanie – również azerski[1]. Rutulski wykazuje wpływy obu tych języków[4]. Pewne znaczenie na poziomie lokalnym ma również język lezgiński[2]. Ludność rutulska w Azerbejdżanie często określa się jako Lezgini[5].

Piśmiennictwo rutulskie jest słabo rozwinięte[2]. W Rosji jest zapisywany cyrylicą, a w Azerbejdżanie wykorzystywany jest alfabet łaciński[1].

Alfabet

А а АӀ аl Б б В в Г г Гъ гъ Гь гь ГӀ гl Д д Е е Ё ё
Дж дж Ж ж Дз дз З з И и Й й К к Къ къ Кь кь КӀ кӀ Л л
М м Н н О о П п ПӀ пӀ Р р С с Т т ТӀ тӀ У у Уь уь
УӀ уl Ф ф Х х Хъ хъ Хь хь Ц ц ЦӀ цӀ Ч ч ЧӀ чӀ Ш ш Щ щ
Ъ ъ Ы ы ЫӀ ыӀ Ь ь Э э Ю ю Я я

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Rutul, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06]  (ang.).
  2. ↑ a b c d Salminen 2007 ↓, s. 267.
  3. ↑ Mariza OglanovnaM.O. Ibragimova Mariza OglanovnaM.O., Unification Of Declension Types In The Dialects Of The Rutul Language, „European Proceedings of Social and Behavioural Sciences”, Knowledge, Man and Civilization - ISCKMC 2020, 2021, DOI: 10.15405/epsbs.2021.05.88, ISSN 2357-1330 [dostęp 2023-09-23]  (ang.).
  4. ↑ a b c Clarkson i Iurkova 2015 ↓, s. 4.
  5. ↑ Clarkson i Iurkova 2015 ↓, s. 1.

Bibliografia

  • TapaniT. Salminen TapaniT., Europe and North Asia, [w:] ChristopherCh. Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733  (ang.).
  • JonathanJ. Clarkson JonathanJ., ElenaE. Iurkova ElenaE., Important Factors in the Development of an Orthography: Shin-Shorsu Rutul—a Case Study, SIL International, 2015 (SIL Forum for Language Fieldwork 2015-002) [dostęp 2023-09-23]  (ang.).

Linki zewnętrzne

Kontrola autorytatywna (język):
  • GND: 1033394092
  • J9U: 987007548525605171
Encyklopedia internetowa: