Józef Mikułowski-Pomorski

Józef Mikułowski-Pomorski, ok. 1894 r.

Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1868
Malice Kościelne, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

4 maja 1935
Warszawa, Polska

Minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego

Okres

od 16 grudnia 1922
do 26 maja 1923

Poprzednik

Kazimierz Władysław Kumaniecki

Następca

Stanisław Głąbiński

Minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego

Okres

od 15 maja 1926
do 7 lipca 1926

Poprzednik

Stanisław Grabski

Następca

Antoni Sujkowski

Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Mikułowski-Pomorski
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	1 lipca 1868 Malice Kościelne
Data i miejsce śmierci	4 maja 1935 Warszawa
profesor
Profesura	1900

Doktor honoris causa Uniwersytet Poznański – 24 kwietnia 1929

Odznaczenia

Józef Mikułowski-Pomorski (ur. 1 lipca 1868 w Malicach Kościelnych, zm. 4 maja 1935 w Warszawie) – polski profesor chemii rolnej, polityk, wolnomularz^[1], pierwszy rektor SGGW.

Życiorys

Był synem Władysława i Julii z Horochów. Ukończył Szkołę Realną w Warszawie. Studia na Wydziale Agronomicznym Politechniki w Rydze, w latach 1885–1889 zakończył uzyskaniem dyplomu z wyróżnieniem. Podczas studiów został przyjęty do korporacji akademickiej Arkonia. Od 1893 roku zajmował stanowisko asystenta w Akademii Rolniczej w Dublanach i wykładał chemię rolną. Zorganizował tam chemiczno-rolniczą stację badawczą i doświadczalną i od 1900 roku pracował jako profesor. W latach 1906–1911 był jej dyrektorem. Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (18 czerwca 1903 - 24 czerwca 1910)^[2].

W 1911 r. przeszedł do pracy w Warszawie. W 1916 roku był członkiem zarządu Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej^[3]. W latach 1918–1920 oraz 1928–1929 był rektorem SGGW. 24 kwietnia 1929 Uniwersytet Poznański przyznał mu tytuł doktora honoris causa.

Zaangażował się w życie polityczne Królestwa Polskiego, powstałego w 1916 roku na mocy Aktu 5 listopada. Był wicemarszałkiem w Tymczasowej Radzie Stanu (1916–1917) oraz członkiem jej Komisji Przejściowej. W rządzie Jana Kucharzewskiego (1917–1918) pełnił funkcję wicepremiera i ministra rolnictwa. Rada Regencyjna powołała go do Rady Stanu, w której został wybrany na wicemarszałka. W latach 1922–1923 i 1926 był ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922^[4].

Zmarł 4 maja 1935 i 7 maja^[5] został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 187-VI-4)^[6].

W 2022 roku z inicjatywy Premiera RP Mateusza Morawieckiego grób ministra w został poddany konserwacji. Cały projekt był realizowany przez Fundację Stare Powązki^[7] we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.

Upamiętnienie

W 1936 roku w gmachu SGGW ustawiono popiersie Mikułowskiego-Pomorskiego
W 1988 w Malicach upamiętniono postać prof. Mikułowskiego ustawiając na jego cześć obelisk^[8]

Publikacje (wybór)

Skutki zastosowania nawozów sztucznych w naszych gospodarstwach, 1909^[9]
Nauka o żyzności gleby i nawozach, 1912^[10]
Racyonalny plan stałych pól doświadczalnych, 1914^[11]
Reforma agrarna w Rosji w r. 1917, 1919^[12]
Działanie nawozów azotowych w rozmaitych warunkach: przyczynki do metodyki doświadczeń wazonowych, 1923^[13]
Znaczenie i organizacja konkursów rolniczych młodzieży wiejskiej, 1928^[14]
Podręcznik uprawy łąk, 1930
Działanie supertomasyny na glebie kwaśnej i alkalicznej, 1934
Głosy w sprawie nawożenia azotem w dobie obecnej, 1934
Uprawa roli i roślin, 1937
Wpływ dodatku soli sodowych, magnezowych i wapniowych na działanie nawozowe potasu, 1938^[15]
Czym jest przysposobienie rolnicze, 1957

Odznaczenia

Grób Józefa Mikułowskiego-Pomorskiego po konserwacji
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1924)^[16]

Przypisy

↑ SĘP, Forpoczty masonerii w Polsce, w: Myśl Narodowa 1933 nr 30, s. 343.
↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1903,s. 822; 1904, s. 822; 1905, s. 822; 1906, s. 869; 1907, s. 869; 1908, s. 869; 1909, s. 927; 1910, s. 927.
↑ Józef Stemler, Dzieło samopomocy narodowej. Polska Macierz Szkolna 1905–1935, Warszawa 1935, s. 173.
↑ Deklaracja programowa. [Inc.:] Polska jako naród ani na chwilę nie przestawała istnieć [...] : 28 czerwca 1922 r. / [Unia Narodowo-Państwowa]
↑ Ś. p. Mikułowski-Pomorski. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 103 z 7 maja 1935.
↑ Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
↑ Trwają prace konserwatorskie przy nagrobkach Ministrów II RP – Fundacja Stare Powązki [online] [dostęp 2023-03-26] (pol.).
↑ Obelisk ku czci twórcy SGGW. [dostęp 2013-08-18].
↑ JózefJ. Mikułowski-Pomorski JózefJ., Skutki zastosowania nawozów sztucznych w naszych gospodarstwach [online], polona.pl [dostęp 2020-01-30] .
↑ JózefJ. Mikułowski-Pomorski JózefJ., Nauka o żyzności gleby i nawozach [online], polona.pl [dostęp 2020-01-30] .
↑ JózefJ. Mikułowski-Pomorski JózefJ., Racyonalny plan stałych pól doświadczalnych [online], Odb.: Gazeta rolnicza. 1914, z. 1., polona.pl [dostęp 2020-01-30] .
↑ JózefJ. Pomorski-Mikułowski JózefJ., Reforma agrarna w Rosji w r. 1917 [online], polona.pl [dostęp 2020-01-30] .
↑ JózefJ. Mikułowski-Pomorski JózefJ., Działanie nawozów azotowych w rozmaitych warunkach : przyczynki do metodyki doświadczeń wazonowych [online], Odb.: Rocznik Nauk Rolniczych. 1923, t. 8 z. 2., polona.pl [dostęp 2020-01-30] .
↑ JózefJ. Mikułowski-Pomorski. JózefJ., Znaczenie i organizacja konkursów rolniczych młodzieży wiejskiej [online], Odb.: Wychowanie rolnicze młodzieży wiejskiej., polona.pl [dostęp 2020-01-30] .
↑ Wpływ dodatku soli sodowych, magnezowych i wapniowych na działanie nawozowe potasu [online], Odb.: Roczniki Nauk Rolniczych i Leśnych. T. 44: [1938], z. 1., polona.pl [dostęp 2020-01-30] .
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.

Linki zewnętrzne

Nota biograficzna na stronie SGGW. sggw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-08)].
O Józefie Mikułowskim-Pomorskim na Warszawikii
Centralna Biblioteka Rolnicza im. Michała Oczapowskiego: Józef Mikułowski-Pomorski – naukowiec i pedagog
Tadeusz Wośkowski: Dzieje studiów rolniczo-lasowych w ośrodku lwowsko-dublańskich w opracowaniu Tadeusza Wośkowskiego. Warszawa: Centralna Biblioteka Rolnicza im. Michała Oczapowskiego, 2011, s. 6. ISBN 978-83-932996-0-7.
Dzieła Józefa Mikułowskiego-Pomorskiego w bibliotece Polona

Tymczasowa Rada Stanu w Królestwie Polskim

Zebranie ogólne

powołani z
okupacji niemieckiej

Henryk Przeździecki (delegat arcybiskupa warszawskiego)
Stanisław Janicki (SN)
Ludwik Górski (SN)
Stanisław Dzierzbicki (SN)
Franciszek Pius Radziwiłł
Wacław Niemojowski
Stanisław Bukowiecki (LPP)
Kazimierz Natanson (LPP)
Stefan Dziewulski (LPP)
Artur Śliwiński
- CKN
- ZSD
Antoni Kaczorowski (CKN - NZR)
Włodzimierz Kunowski (CKN - PPS)
Ludomir Grendyszyński (GPN)
Błażej Stolarski (CKN - PSLwKP)
Władysław Studnicki (KPP)

powołani z
okupacji austro-węgierskiej

Bolesław Sztobryn (delegat biskupa lubelskiego)
Wojciech Rostworowski (SN)
Antoni Łuniewski (SN)
Józef Mikułowski-Pomorski
Michał Łempicki (LPP)
Wiktor Sokołowski (LPP)
Józef Kozłowski (LPP)
Józef Piłsudski (CKN)
Paweł Jankowski (CKN)
Antoni Maj

Organizacja

Komisarze rządowi

niemiecki	Hugo Lerchenfeld-Koefering zastępcy: Bogdan Hutten-Czapski Józef Żychliński
austro-węgierski	Jan Konopka zastępcy: Ignacy Rosner Stefan Iszkowski

Wicepremierzy Polski

II Rzeczpospolita

Wiceprezydenci Ministrów	Józef Mikułowski-Pomorski (1917–1918) Stanisław Dzierzbicki (1918–1919) Bohdan Broniewski (1918) Ignacy Daszyński (1920–1921)
Stanisław Głąbiński (1923) Wojciech Korfanty (1923) Stanisław Thugutt (1925) Kazimierz Bartel (1926–1928) Józef Beck (1930) Bronisław Pieracki (1930–1931) Eugeniusz Kwiatkowski (1935–1939)

Rząd RP na uchodźstwie (1939–1990)

Stanisław Stroński (1941–1943)
Stanisław Mikołajczyk (1941–1943)
Jan Kwapiński (1943–1944)
Jan Stanisław Jankowski (1944–1945)
Jerzy Gawenda (1972–1976)
Stanisław Borczyk (1978–1990)

RP/Polska Rzeczpospolita Ludowa
(1944–1989)

Wanda Wasilewska (1944)
Andrzej Witos (1944)
Stanisław Janusz (1944–1945)
Władysław Gomułka (1944–1949)
Stanisław Mikołajczyk (1945–1947)
Antoni Korzycki (1947–1952)
Aleksander Zawadzki (1949)
Hilary Minc (1949–1957)
Aleksander Zawadzki (1950–1952)
Hilary Chełchowski (1950–1952)
Stefan Jędrychowski (1951–1956)
Tadeusz Gede (1952)
Józef Cyrankiewicz (1952–1954)
Władysław Dworakowski (1952–1954)
Piotr Jaroszewicz (1952–1970)
Zenon Nowak (1952–1954)
Konstanty Rokossowski (1952–1954)
Jakub Berman (1954–1956)
Stanisław Łapot (1954–1957)
Franciszek Jóźwiak (1955–1956)
Eugeniusz Stawiński (1956)
Stefan Ignar (1956–1969)
Eugeniusz Szyr (1959–1972)
Julian Tokarski (1959–1965)
Franciszek Waniołka (1962–1968)
Stanisław Majewski (1969–1971)
Marian Olewiński (1969–1970)
Zdzisław Tomal (1969–1976)
Józef Kulesza (1970–1972)
Mieczysław Jagielski (1970–1981)
Wincenty Kraśko (1971–1972)
Józef Tejchma (1972–1979)
Franciszek Szlachcic (1974–1976)
Franciszek Kaim (1970–1979)
Alojzy Karkoszka (1975–1976)
Tadeusz Wrzaszczyk (1975–1980)
Jan Mitręga (1970–1975)
Tadeusz Pyka (1975–1976)
Kazimierz Olszewski (1972–1977)
Longin Cegielski (1976–1980)
Jan Szydlak (1976–1980)
Józef Kępa (1976–1979)
Kazimierz Secomski (1976–1980)
Roman Malinowski (1980–1985)
Kazimierz Barcikowski (1980)
Aleksander Kopeć (1980–1981)
Stanisław Mach (1980–1981)
Jerzy Ozdowski (1980–1981)
Stanisław Kowalczyk (1980–1981)
Tadeusz Grabski (1980)
Henryk Kisiel (1980–1981)
Józef Pińkowski (1980)
Andrzej Jedynak (1981–1982)
Zbigniew Madej (1981–1982)
Zbigniew Szałajda (1982–1988)
Manfred Gorywoda (1983–1988)
Zenon Komender (1982–1985)
Edward Kowalczyk (1981–1985)
Mieczysław Rakowski (1981–1985)
Janusz Obodowski (1981–1985)
Zbigniew Messner (1983–1985)
Józef Kozioł (1985–1988)
Zdzisław Sadowski (1987–1988)
Władysław Gwiazda (1985–1987)
Zbigniew Gertych (1985–1987)
Janusz Patorski (1988–1989)
Kazimierz Olesiak (1988–1989)
Ireneusz Sekuła (1988–1989)

III Rzeczpospolita
(od 1989)

Leszek Balcerowicz (1989–1991)
Czesław Kiszczak (1989–1990)
Jan Janowski (1989–1991)
Czesław Janicki (1989–1990)
Henryk Goryszewski (1992–1993)
Paweł Łączkowski (1992–1993)
Marek Borowski (1993–1994)
Włodzimierz Cimoszewicz (1993–1995)
Aleksander Łuczak (1993–1996)
Grzegorz Kołodko (1994–1997)
Roman Jagieliński (1995–1997)
Mirosław Pietrewicz (1996–1997)
Marek Belka (1997)
Jarosław Kalinowski (1997)
Janusz Tomaszewski (1997–1999)
Leszek Balcerowicz (1997–2000)
Longin Komołowski (1999–2001)
Janusz Steinhoff (2000–2001)
Marek Belka (2001–2002)
Jarosław Kalinowski (2001–2003)
Marek Pol (2001–2004)
Grzegorz Kołodko (2002–2003)
Jerzy Hausner (2003–2005)
Józef Oleksy (2004)
Izabela Jaruga-Nowacka (2004–2005)
Ludwik Dorn (2005–2007)
Zyta Gilowska (2006–2007)
Andrzej Lepper (2006)
Roman Giertych (2006–2007)
Andrzej Lepper (2006–2007)
Zyta Gilowska (2007)
Przemysław Gosiewski (2007)
Waldemar Pawlak (2007–2012)
Grzegorz Schetyna (2007–2009)
Janusz Piechociński (2012–2015)
Elżbieta Bieńkowska (2013–2014)
Jacek Rostowski (2013)
Tomasz Siemoniak (2014–2015)
Mateusz Morawiecki (2015–2017)
Piotr Gliński (2015–2023)
Jarosław Gowin (2015–2020)
Beata Szydło (2017–2019)
Jacek Sasin (2019–2023)
Jadwiga Emilewicz (2020)
Jarosław Gowin (2020–2021)
Jarosław Kaczyński (2020–2022)
Henryk Kowalczyk (2021–2023)
Mariusz Błaszczak (2022–2023)
Jarosław Kaczyński (2023)
Krzysztof Gawkowski (od 2023)
Władysław Kosiniak-Kamysz (od 2023)

Komisja Przejściowa Tymczasowej Rady Stanu

Stanisław Bukowiecki
Józef Mikułowski-Pomorski
Kazimierz Natanson

Rząd Jana Kucharzewskiego (1917–1918)

W dniu zaprzysiężenia	Jan Kucharzewski Józef Mikułowski-Pomorski Stanisław Bukowiecki Antoni Ponikowski Stefan Przanowski Stanisław Staniszewski Jan Stecki Jan Kanty Steczkowski Jan Zagleniczny
Późniejsi członkowie rządu

Pierwszy rząd Władysława Sikorskiego (1922–1923)

W dniu zaprzysiężenia	Władysław Sikorski Witold Chodźko Ludwik Darowski Zygmunt Jastrzębski Jan Łopuszański Wacław Makowski p.o. Józef Mikułowski-Pomorski p.o. Jan Moszczyński p.o. Józef Raczyński p.o. Aleksander Skrzyński Kazimierz Sosnkowski Henryk Strasburger Ludwik Zagórny-Marynowski p.o.
Późniejsi członkowie rządu	Władysław Grabski Bolesław Markowski p.o. Stefan Ossowski p.o.

Pierwszy rząd Kazimierza Bartla (1926)

W dniu zaprzysiężenia	Kazimierz Bartel Witold Broniewski Gabriel Czechowicz Hipolit Gliwic Stanisław Jurkiewicz Wacław Makowski Józef Mikułowski-Pomorski p.o. Kazimierz Młodzianowski Józef Piłsudski Józef Raczyński p.o. August Zaleski p.o.
Późniejsi członkowie rządu

Drugi rząd Kazimierza Bartla (1926)

W dniu zaprzysiężenia	Kazimierz Bartel Witold Broniewski Stanisław Jurkiewicz Czesław Klarner Eugeniusz Kwiatkowski Wacław Makowski Józef Mikułowski-Pomorski p.o. Kazimierz Młodzianowski Józef Piłsudski Józef Raczyński p.o. August Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Aleksander Raczyński Paweł Romocki p.o. Witold Staniewicz Antoni Sujkowski

Ministrowie wyznań religijnych i oświecenia publicznego

Rektorzy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Dyrektorzy SA/IA (1816–1831, 1836–1840)	Jerzy Beniamin Flatt (1816–1831) Michał Oczapowski (1836–1840)
Dyrektorzy IGWiL (1840–1861)	Michał Oczapowski (1840–1853) Seweryn Zdzitowiecki (1853–1859) Stanisław Przystański (1859–1861)
Dyrektorzy IPiR-L (1862–1869)	Dominik Okiński (1862–1865) Antoni Zieliński (1865–1869)
Dyrektorzy IGWiL (1869–1914)	Wasilij Dokuczajew (1892–1895) Aleksiej Potylicyn (1895–1900) Władimir Bielajew (1901–1902) Piotr Budrin (1902–1905) Aleksandr Skworcow (1905–1907) Anton Sanocki (1907–1911) Iwan Kaługin (1911–1914)
Rektorzy SGGW (od 1918)	Józef Mikułowski-Pomorski (1918–1920) Tadeusz Miłobędzki (1920–1921) Stefan Biedrzycki (1921–1922) Wacław Dąbrowski (1922–1923) Jan Sosnowski (1923–1925) Zdzisław Ludkiewicz (1925–1926) Władysław Grabski (1926–1928) Józef Mikułowski-Pomorski (1928–1929) Stefan Biedrzycki (1929–1932) Jan Sosnowski (1932–1933) Marian Górski (1933–1936) Jan Miklaszewski (1936–1944) Franciszek Staff (1944–1947) Marian Górski (1947–1949) Antoni Kleszczycki (1949–1955) Kazimierz Krysiak (1955–1962) Antoni Kleszczycki (1962–1969) Zbigniew Muszyński (1969–1975) Henryk Jasiorowski (1975–1981) Maria Joanna Radomska (1981–1987) Wiesław Barej (1987–1990) Jan Górecki (1990–1996) Włodzimierz Kluciński (1996–2002) Tomasz Borecki (2002–2008) Alojzy Szymański (2008–2016) Wiesław Bielawski (2016–2020) Michał Zasada (od 2020)