International Ultraviolet Explorer
Inne nazwy | Explorer 57, SAS-D | ||
---|---|---|---|
Indeks COSPAR | 1978-012A[1] | ||
Indeks NORAD | S010637[2] | ||
Państwo | Stany Zjednoczone | ||
Zaangażowani | NASA, ESA | ||
Rakieta nośna | Delta II 2914[1] | ||
Miejsce startu | |||
Orbita (docelowa, początkowa) | |||
Perygeum | 30 285 km[1] | ||
Apogeum | 41 296 km[1] | ||
Okres obiegu | 1436,3 min[2] | ||
Nachylenie | 34,3°[1] | ||
Czas trwania | |||
Początek misji | 26 stycznia 1978 17:36:00[3] UTC | ||
Koniec misji | 30 września 1996 | ||
Wymiary | |||
Kształt | cylindryczny | ||
Masa całkowita | 672 kg[1] | ||
|
International Ultraviolet Explorer (również: SAS-D, dosł. Międzynarodowy Badacz Ultrafioletu) – satelita do obserwacji astronomicznych w zakresie ultrafioletu, zbudowany i użytkowany od 1978 wspólnie przez NASA, ESA (wówczas ESRO) i brytyjską Science and Engineering Research Council[1][3].
Satelita został ostatecznie wyłączony 30 września 1996 o godzinie 18:42 GMT. Oczekiwany czas pracy wynosił 3 lata, a przepracował 18 lat i 9 miesięcy[1][4].
Dzięki satelicie wykonano wiele unikatowych obserwacji, m.in.[4]:
- jedyne obserwacje wybuchu supernowej 1987a w ultrafiolecie,
- pierwszą detekcję siarki w komecie (C/1983 H1 (IRAS-Araki-Alcock)),
- obserwacje zderzenia komety Shoemaker-Levy 9 z Jowiszem w ultrafiolecie,
- obserwacje komety Halleya w trakcie zbliżenia do Słońca.
Budowa i działanie
Za budowę satelity i teleskopu odpowiadało Centrum Lotów Kosmicznych imienia Roberta H. Goddarda. Detektory (kamery telewizyjne Vidicon) dostarczył SERC. ESRO dostarczyło panele ogniw słonecznych i centrum kontroli misji (VILSPA, koło Madrytu). Amerykanie dysponowali 2/3 czasu obserwacyjnego, a ESRO pozostałą częścią[1].
Satelita miał masę startową 672 kg[1]. Pracował na orbicie geosynchronicznej[4].
Głównym instrumentem obserwacyjnym był 45-centymetrowy teleskop w układzie Ritcheya-Chrétiena (światłosiła f/15) dostarczający światła do zespołu spektrograficznego, pracującego w zakresie 115–325 nm. Rozdzielczość spektralna wynosiła 0,01 (do magnitudo 12) lub 0,6 nm (do magnitudo 17). Kamery umożliwiały wielogodzinną, nawet 14-godzinną, integrację obrazu[1].
Satelita był wykorzystywany również do testów technologii łącznościowych i związanych z obserwacjami meteorologicznymi[2].
Często prowadził jednoczesne obserwacje z innymi obserwatoriami, jak Kosmiczny Teleskop Hubble’a, ROSAT, Teleskop kosmiczny Comptona czy sondami Voyager[4].
Od 26 stycznia 1978 do 30 września 1996 zebrał ponad 104 000 widm w ultrafiolecie, które wykorzystano w ponad 2500 prac naukowych[5][6].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k Gunter Krebs: Explorer: IUE. Gunter’s Space Page. [dostęp 2018-02-17]. (ang.).
- ↑ a b c Mark Wade: IUE. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2018-02-17]. (ang.).
- ↑ a b Jonathan McDowell: Master Launch Log. Jonathan’s Space Home Page. [dostęp 2018-02-17]. (ang.).
- ↑ a b c d IUE. NASA. [dostęp 2018-02-17]. (ang.).
- ↑ International Ultraviolet Explorer. Barbara A. Mikulski Archive For Space Telescopes. [dostęp 2018-02-17]. (ang.).
- ↑ International Ultraviolet Explorer, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-02-17] (ang.).
Bibliografia
- IUE. [w:] NSSDCA Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2018-02-17]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- IUE na stronach ESA (ang.)
- p
- d
- e
Lata 50. XX wieku | |
---|---|
Lata 60. XX wieku |
|
Lata 70. XX wieku |
|
Lata 80. XX wieku | |
Lata 90. XX wieku |
|
XXI wiek |
|
Planowane |
|
- Kursywa oznacza misję zakończoną niepowodzeniem
- Britannica: topic/International-Ultraviolet-Explorer
- SNL: IUE
- Catalana: 0247710