Dereszewicze
 Dwór | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | petrykowski |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy | +375 2350 |
| Kod pocztowy | 247946[2] |
| Tablice rejestracyjne | 3 |
Położenie na mapie obwodu homelskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 52°07′03″N 28°12′50″E/52,117500 28,213889 | |
Dereszewicze (biał. Дарашэвічы, ros. Дорошевичи) – wieś na Białorusi, w obwodzie homelskim, w rejonie petrykowskim, w sielsowiecie Laskowicze.
Geografia
Miejscowość położona nad Prypecią, 22 km na zachód od Petrykowa, 19 km na południowy zachód od stacji kolejowej Kopciewicze (na linii Łuniniec – Kalinkowicze), 212 km na południowy zachód od Homla.
Historia
Badania archeologiczne wskazują na ślady osadnictwa w pobliżu dzisiejszych Dereszewicz z VII – VI tysiąclecia p.n.e. oraz z III tysiąclecia p.n.e.
W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów miejscowość leżała w powiecie mozyrskim województwa mińskiego. Tutejsze dobra ziemskie należały początkowo do jezuitów, a po kasacie zakonu zostały przejęte formalnie na rzecz Komisji Edukacji Narodowej, faktycznie zaś przez biskupa wileńskiego Ignacego Massalskiego, po którym majątek ten odziedziczyła jego bratanica, Helena z Massalskich. Od niej zaś w XVIII[3]/XIX w. Dereszewicze zakupił Antoni Nestor Kieniewicz (zm. ok. 1822)[4].
Po II rozbiorze (1793) Dereszewicze znajdowały się pod władzą rosyjską (powiat mozyrski guberni mińskiej).
Dwór
Budowę dworu w Dereszewiczach rozpoczął Feliks Kieniewicz (1802–1863), poseł na sejm w 1831 r., naczelnik powiatu mozyrskiego w powstaniu listopadowym (1830–1831), a skończył jego brat Hieronim (1830–1911), który, wykupując Dereszewice, uratował je przed carską konfiskatą za udział w powstaniu. Dwór i majątek odziedziczył syn Hieronima, imiennik ojca, marszałek powiatowy mozyrski i członek stronnictwa białych w Powstaniu w 1863–1864, dziadek Janiny z Puttkamerów Zółtowskiej. Majątek Kieniewiczów obejmował ponad 60 tysięcy hektarów, głównie lasów sosnowo-dębowych i zalewowych łąk. W majątku działały tartaki, gorzelnie, młyny, fabryka forniru, sklep spółdzielczy[5][6]. Dwór wybudowano w stylu empire z portykiem z czterema kolumnami jońskimi podtrzymującymi tympanon. Od strony Prypeci dwór posiadał portyk półokrągły z czterema kolumnami[5]. Stał na stromej skarpie nad Prypecią, a kamiennymi schodami schodziło się wprost na brzeg rzeki. Okalał go rozległy park i ogród kwiatowy. Cztery pokolenia Kieniewiczów zgromadziły tu ogromną bibliotekę (pięć tysięcy woluminów, między innymi oprawne w skórę wydania Voltaire’a, Jean-Jacquesa Rousseau, Montesquieu), cenne pamiątki, archiwa i dzieła sztuki. Na końcu parku, od strony pola stała dworska (prywatna) kaplica z małą zakrystią, ołtarzem i trzema rzędami ławek, do której szło się świerkową aleją[5][6]. W Dereszewiczach urodził się polski historyk Stefan Kieniewicz (1907–1992). Jesienią 1917 r. dwór Kieniewiczów został splądrowany i obrabowany. Po traktacie ryskim (1921) Dereszewicze znalazły się w Białoruskiej SRR. W połowie lat 20. powstał tu sowchoz „Dereszewicze”, a w latach 30. kołchoz im. W. Mołotowa. W 1941 r. dwór w Dereszewiczach został całkowicie zniszczony[5].
Przypisy
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu homelskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Почтовые коды РБ (индексы). zip.belpost.by. [dostęp 2014-07-26]. (ros.).
- ↑ Dereszewicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 5 .
- ↑ Dwór Kieniewiczów – Dereszewicze (Sławińsk). Radzima.org. [dostęp 2014-07-25].
- ↑ a b c d Antoni Urbański Memento kresowe, Warszawa, 1929, s. 88.
- ↑ a b AnnaA. Mieszczanek AnnaA., Przedwojenni, Warszawa: Muza, 2020, s. 200 .
Linki zewnętrzne
- Dereszewicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 5 .
- Dereszewicze (Sławińsk) – zabytki – zdjęcia. Radzima.org. [dostęp 2014-07-25].
