Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach

A-1215/M[1] z dnia 30.10.1933 i 29.06.2010
cerkiew parafialna
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Brunary
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Parafia Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Brunarach
Wezwanie	św. Michała Archanioła
Historia Data zakończenia budowy XVIII w. Aktualne przeznaczenie zaadaptowana na kościół rzymskokatolicki Poprzednie wyznanie Kościół Greckokatolicki w Polsce
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie Brunary, cerkiew
Położenie na mapie Polski Brunary, cerkiew
Położenie na mapie województwa małopolskiego Brunary, cerkiew
Położenie na mapie powiatu gorlickiego Brunary, cerkiew
49°32′02,6″N 21°01′57,2″E/49,534056 21,032556
Multimedia w Wikimedia Commons

Drewniane cerkwie regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie^[a]

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Polska
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	III, IV
Numer ref.	1424
Region[b]	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2013 na 37. sesji
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach – dawna greckokatolicka cerkiew, obecnie kościół w Brunarach.

Znaczenie

W 2013 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie. Znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

• 
  Elewacja południowa
• 
  Elewacja wschodnia
• 
  Elewacja północna

Historia

Pierwsza cerkiew w Brunarach została wzniesiona po 1616, kiedy we wsi powstała parafia unicka. Nowa świątynia powstała w 1653, zaś współczesna cerkiew – w XVIII stuleciu. W 1831 została przebudowana i powiększona. Dawne prezbiterium połączono z nawą, dostawiając nowe, trójbocznie zamknięte, zaś całość pokryto nowym dachem. Po Akcji „Wisła” cerkiew została przejęta przez Kościół łaciński. Obecnie cerkiew jest użytkowana jako kościół rzymskokatolickiej parafii Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Brunarach należącej do dekanatu Ropa diecezji tarnowskiej.

• 
  Od strony zachodniej
• 
• 

Architektura

Cerkiew w Brunarach jest cerkwią łemkowską, trójdzielną. Nad przedsionkiem wznosi się wieża z hełmem zwieńczonym kutym krzyżem. Podobne hełmy znajdują się ponad nawą i prezbiterium. We wnętrzu znajduje się barokowy, osiemnastowieczny ikonostas. W cerkwi zachowała się polichromia, pokrywająca całość stropu i wewnętrznych ścian obiektu, wykonywana etapami między XVIII i XIX wiekiem, utrzymana w błękitnej tonacji barwnej, z motywem winorośli. Oprócz ołtarza głównego z XVII w. w cerkwi znajdują się dwa ołtarze boczne z wieku XVIII. Znajdują się w nich ikony Matki Bożej oraz Przemienienia Pańskiego.

• 
  Elewacja frontowa
• 
  Sanktuarium
• 

Przy świątyni znajduje się nagrobek księdza Antoniego Pohoreckiego, proboszcza brunarskiego w latach 1932-1940^[2].

Przypisy

Bibliografia

• G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2