Albrecht II Habsburg

Albrecht II

Herb Albrechta II
król Rzymian (Niemiec)
Okres	od 1438 do 1439
Poprzednik	Zygmunt Luksemburski
Następca	Fryderyk III Habsburg
król Węgier i Chorwacji
Okres	od 1438 do 1439
Poprzednik	Zygmunt Luksemburski
Następca	Władysław III Warneńczyk
król Czech
Okres	od 1438 do 1439
Poprzednik	Zygmunt Luksemburski
Następca	Władysław Pogrobowiec
książę Austrii
Okres	od 1404 do 1437
Poprzednik	Albrecht IV Habsburg
Następca	Władysław Pogrobowiec
Dane biograficzne
Dynastia	Habsburgowie
Data urodzenia	16 sierpnia 1387
Data śmierci	27 października 1439
Ojciec	Albrecht IV Habsburg
Matka	Joanna Zofia Bawarska
Żona	Elżbieta Luksemburska (1409-1442)
Dzieci	Anna Habsburg Jerzy Elżbieta Rakuszanka Władysław Pogrobowiec
Multimedia w Wikimedia Commons

Albrecht II Habsburg (Austriacki) (ur. 16 sierpnia 1397^[1], zm. 27 października 1439 w Neszmély, Węgry) – książę Austrii od 1404 (jako Albrecht V), margrabia Moraw od 1423, król Niemiec, Czech (jako Albrecht I), Węgier i Chorwacji oraz książę Luksemburga.

Syn Albrechta IV Habsburga i Joanny Zofii Bawarskiej z rodu Wittelsbachów. Ojciec Władysława Pogrobowca, który odziedziczył po nim tron czeski oraz „matki królów”, Elżbiety Rakuszanki, żony króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka.

Dziedzic Habsburgów i Luksemburgów

Był dzieckiem w chwili śmierci ojca, toteż władzę w Austrii objął dopiero w 1411 Ojciec Albrechta II, w przeciwieństwie do swoich kuzynów ze styryjskiej linii Habsburgów (np.: Ernesta Żelaznego) był sojusznikiem cesarza rzymskiego oraz króla Czech i Węgier Zygmunta Luksemburskiego. Sam Albrecht II walczył po stronie Zygmunta przeciw husytom, w 1431 brał udział w bitwie pod Domažlicami. Wysiłki te opłaciły się i w 1421 Albrecht poślubił Elżbietę, jedyną córkę cesarza, stając się tym samym dziedzicem swojego teścia. Zygmunt zresztą gorąco popierał Albrechta jako swojego następcę, któremu powierzył w 1423 Morawy. 18 grudnia 1437 został wybrany przez szlachtę węgierską, a 1 stycznia 1438 koronowany na króla Węgier, 18 marca został przez elektorów jednogłośnie wybrany królem Niemiec. Węgrom obiecał, że zerwie z reformatorską polityką Zygmunta, a decyzje w sprawie obsady urzędów i rozporządzania majątkiem królewskim będzie konsultował z Radą Królewską.

Przodkowie

Wojna z Jagiellonami o Czechy

Z większą opozycją Albrecht spotkał się w Czechach, chociaż już w 1437 stany czeskie pod wodzą magnata Oldřichem z Rožemberka wybrały go na króla. Husyci kierowani przez arcybiskupa Jana z Rokycan, w kwietniu 1438 przeprowadzili konkurencyjną elekcję w Kutnej Horze i wybrali Kazimierza Jagiellończyka, brata króla Polski Władysława III. Albrecht miał jednak przewagę militarną, cieszył się też poparciem papieża Eugeniusza IV i władców niemieckich. Przy użyciu wojsk węgierskich i niemieckich udało mu się opanować większość ziem czeskich, zająć Pragę i 29 czerwca tegoż roku koronować na króla. Polacy zdobyli kilka miast, jednak musieli wycofać się pod naporem przeważających sił Habsburga i zamknąć się w husyckiej twierdzy Tabor. Proponowali małżeństwo Kazimierza z córką Albrechta, ten jednak odrzucił ofertę (ostatecznie do tego małżeństwa doszło, już po śmierci króla) i w listopadzie pokonał husyckie i polskie siły w bitwie pod Żelenicami.

Rządy w Niemczech i na Węgrzech

Zajęty walkami w Czechach, Albrecht II nigdy nie pojawił się osobiście w Niemczech nie licząc Austrii, będącej wtedy częścią Świętego Cesarstwa (I Rzeszy), jednak nie pozostawał bierny wobec spraw wewnętrznych tego państwa. Rządził za pomocą swoich posłów. Na sejmie Rzeszy w Norymberdze (1438) wysłannicy króla przeprowadzili ważne regulacje ustanawiające sędziów rozsądzających spory pomiędzy 280 organizmami prawno-politycznymi (większymi i mniejszymi państwami) z których składała się wówczas Rzesza. Pozwoliło to rozpocząć ograniczanie feudalnej anarchii w Niemczech. Temu celowi służył również dokonany podział Niemiec na okręgi administracyjne.

Na Węgrzech rządy sprawowała żona Albrechta Elżbieta, która opierała się na możnych, głównie rodzinie Cillich (z której pochodziła jej matka) i Władysławie Gara. Podburzyło to nastroje średniej szlachty, wobec czego Albrecht II był zmuszony wrócić w maju 1439 na Węgry i zwołać do Budy sejm, na którym potwierdził dotychczasowe przywileje szlacheckie oraz zwolnił rycerstwo węgierskie z obowiązku uczestnictwa w wyprawach wojennych poza granicami kraju. Dzięki temu szlachta nie musiała brać udziału w dynastycznych wojnach króla, nie związanych ze sprawami samego królestwa. Tymczasem sułtan turecki Murad II ruszył na Węgry i zdobył Smederevo, potem zaś opanował większość terytorium Serbii. Podczas wojny z Turkami Albrecht zmarł na czerwonkę, której epidemia szerzyła się w jego armii. Pochowany został w Székesfehérvár. Nie zdążył koronować się na cesarza, co prawdopodobnie mógłby uczynić mając silne poparcie papieża i niemieckich książąt. Po jego śmierci jego syn, Władysław, objął władzę w Czechach. W Niemczech wybrano jego kuzyna, Fryderyka z linii styryjskiej Habsburgów, tron węgierski przypadł Jagiellonom.

Albrecht II był trzecim władcą Niemiec z dynastii Habsburgów. Po nim tron królów Niemiec i cesarzy Świętego Cesarstwa Rzymskiego aż do jego rozwiązania w 1806 obejmowali już prawie wyłącznie Habsburgowie.

Pełna tytulatura

Albrecht, z łaski Bożej król rzymski, po wieki pomnożyciel Cesarstwa, król Węgier, Dalmacji, Chorwacji, etc. wybrany król Czech, książę Austrii, Styrii, Karyntii i Karnioli, margrabia Moraw i hrabia Tyrolu, etc.

Przypisy