Adrien-Marie Legendre

Adrien-Marie Legendre
Ilustracja
Karykatura Legendre’a wykonana przez francuskiego artystę Julien-Léopolda Boilly’ego w 1820
Data i miejsce urodzenia

18 września 1752
Paryż lub Tuluza

Data i miejsce śmierci

10 stycznia 1833
Paryż

Zawód, zajęcie

matematyk

Narodowość

francuska

Alma Mater

Collège Mazarin

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Adrien-Marie Legendre (ur. 18 września 1752 w Paryżu lub Tuluzie, zm. 10 stycznia 1833 w Paryżu) – francuski matematyk, członek Francuskiej Akademii Nauk. Zajmował się m.in. całkami eliptycznymi, wymyślił metodę najmniejszych kwadratów oraz napisał przeglądowe podręczniki z teorii liczb i geometrii[1][2].

Legendre jako pierwszy dowiódł, że π 2 {\displaystyle \pi ^{2}} jest liczbą niewymierną, postawił również hipotezę o przestępności π {\displaystyle \pi } [2].

Życiorys

Adrien-Marie Legendre urodził się 18 września 1752 roku w zamożnej rodzinie. Prawdopodobnym miejscem jego narodzin jest Paryż, lecz jest możliwe, że przybył tam wraz z rodziną z Tuluzy w bardzo młodym wieku. Wykształcenie zdobył w Collège Mazarin w Paryżu, a w 1770 roku obronił tam pracę magisterską z fizyki i matematyki[3].

W latach 1775–1780 wykładał w École Militaire w Paryżu, a od 1795 w École Normale. W 1782 roku Akademia Berlińska przyznała Legendre’owi nagrodę za traktat Recherches sur la trajectoire des projectiles dans les milieux résistants, co zwróciło uwagę Lagrange’a[3].

W 1791 roku, wraz z Jean-Dominique'em Cassinim i Pierre'em Mechainem, został wyznaczony do komitetu Francuskiej Akademii Nauk, który miał zdefiniować system metryczny i wyznaczyć wzorzec metra[2].

W latach 1799–1815 pracował w École polytechnique i École Militaire[1]. Od tej drugiej instytucji Legendre otrzymywał emeryturę, którą utracił w 1824 roku, gdy odmówił poparcia kandydatowi ówczesnego rządu do Narodowego Instytutu Nauki i Sztuki[2].

Legendre zmarł w Paryżu 9 stycznia 1833 roku w biedzie, po długiej i bolesnej chorobie[3].

Wyróżnienia i upamiętnienie

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Legendre Adrien Marie, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-07-23] .
  2. a b c d Adrien-Marie Legendre | French Mathematician & Astronomer | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2023-07-23]  (ang.).
  3. a b c J.J.J.J. O'Connor J.J.J.J., E.F.E.F. Robertson E.F.E.F., Adrien-Marie Legendre – Biography [online], Maths History, styczeń 1999 [dostęp 2023-07-23]  (ang.).
  4. Members of the American Academy by election year, 1800-1849 [online], the American Academy of Arts and Sciences [dostęp 2023-07-23] .
  5. The Names of the 72 Scientists Listed on the Borders of Each of the Four Sides of the Eiffel Tower. toureiffel.paris. [dostęp 2011-11-20]. (ang.).
  6. Planetary Names [online], planetarynames.wr.usgs.gov [dostęp 2023-02-19] .

Linki zewnętrzne

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000121464435, 0000000020553009
  • VIAF: 106967132, 17984415
  • LCCN: n84806552
  • GND: 118779249
  • NDL: 00768899
  • BnF: 12443375d
  • SUDOC: 033581274
  • SBN: SBLV223212
  • NLA: 35550923
  • NKC: jx20041019006
  • BNE: XX1340409
  • NTA: 073193763
  • CiNii: DA01299818
  • Open Library: OL6034247A
  • PLWABN: 9810620105605606
  • NUKAT: n2003060316
  • J9U: 987007508071205171
  • PTBNP: 1649148
  • CANTIC: a1019194x
  • NSK: 000546438
  • ΕΒΕ: 138411
  • LIH: LNB:B/74;=r5
  • WorldCat: lccn-n84806552
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3931275
  • Britannica: biography/Adrien-Marie-Legendre
  • Universalis: adrien-marie-legendre
  • NE.se: adrien-marie-legendre
  • SNL: Adrien_Marie_Legendre
  • VLE: adrien-marie-legendre
  • Catalana: 0036829
  • DSDE: Adrien_Marie_Legendre
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 35855
Identyfikatory zewnętrzne:
  • MacTutor: Legendre