Vitale Candiano

Vitale Candiano
Candiano arması

Venedik Cumhuriyeti Doçesi (25.) Doge di Venezia
Hüküm süresi	978-979 (yak. 1 yıl)
Önce gelen	Pietro Orseolo
Sonra gelen	Tribuno Memmo

Doğum	Venedik
Ölüm	979 Venedik
Defin	San Giorgio Maggiore Kilisesi

Vitale Candiano (? - 979), 978 – 979 döneminde Venedik Cumhuriyeti "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 24'uncu dükadır.

Hayatı

Vitale Candiano gayet marjinal kişi olup hakkında bilgilerimiz gayet tartışmalıdır ve bu bilgilerin doğru olup olmadıklarını denetlemek de elimizde belgelerin azlığı ve inanılırlıkların şüpheli olması dolayısıyla nedeniyle pek mümkün değildir.

Doğum tarihi bilinmemektedir. Tarihçiler ve biyograficilerin çoğu onun 20. doçe olan III. Pietro Candiano'nun oğlu olduğunu ve böylece 22. Doçe IV. Pietro Candiano'nun ve kendinden sonra 25. Doçe seçilecek olan Tribuno Memmo'nun karısı olan Marina Candiano'nun erkek kardeşi olduğunu kabul etmektedirler. Ancak buna karşı olan tarihçiler bulunmaktadır. Bazı tarihçiler onun IV. Pietro Candiano'nun oğlu olduğunu bildirirlerse de bu bir isim karışıklığından doğmaktadır ve Doçe IV. Pietro Candiano'nun oğlu olan ve yine Vitale Candiano adını taşıyan kişi Grado Patrikliği yapmış bir kilise adamıdır. Diğer tarihçiler Vitala Candiano'nun ana Candiano ailesinden olmayıp bu ailenin yan kollarından birisinin üyesi olduğunu ve bunun için Candiano doçeleri ile akrabalığın kuzenlik olduğunu iddia ederler. Daha az sayıda olmakla beraber tarihçilerin bazıları ise Vitale Candiano'nun Candiano sülalesi ve ailesinden olmadığını ileri sürerler.

Elimizdeki en iyi bilgilere göre 978-979 döneminde bir yıldan daha az bir müddet doçelik yapmıştır. 978'de Doçe Pietro Orseolo Venedik Cumhuriyeti Doçelik tahtından feragat edip Pireneler'in doğusunda "San Michele di Cuxa Manastırı"'na keşiş olup inzivaya çekilmiştir. Bunun üzerine Venedik ileri gelenlerinden oluşan Venedik Asemblesi onu (muhtemelen Eylül) 978'de Venedik Doçesi olarak seçmiştir.

Bu sırada Venedik ilerigelenleri arasında büyük bir ayrılık olup, bunlar birbirine gayet şiddetli rakip olan iki kliğe ayrılmışlardı. Bir klik Bizans taraftarı idi ve Kutsal Roma Germen İmparatoru II. Otto aleyhtarı idi. Diğer klik Kutsal Roma Germen İmparatoru II. Otto taraftarı idiler. İmparator II. Otto 976'da kendinin devamlı destek sağladığı ve yakın akrabası olan "Waldrada Lombardo"'nun kocası olan Doçe IV. Pietro Candiano'nun bir Venedik halk ayaklanması sonucu tahttan indirilip sarayında çıkartılan yangında ölmesinden sonra Venedik lehinde sağlamış olduğu tüm imtiyazları geri almıştı ve devamlı Venedik aleyhinde bulunmaktaydı. Doçe Pietro Orseola'nın tahtan feragat etmesine nedeninin yalnız çok inançlı olan kendisinin dinsel ve ruhani ihtiyaçlarını karşılamak için olmadığı ve Bizans-yanlı ve İmparator yanlısı kliklerin birbirleriyle çatışmaları dolayişıla tek bir taraf gayet zor ve çözülüp içinden çıkılması hemen hemen imkânsız görülen bir politik durumla karşı karşıya gelmesi ve şahsi için en kolay yolun "işin içinden şahsen ayrılması" olduğu da iddia edilmektedir. Vitale Candiano'nun İV. Petro Candiano'nun kardeşi olması ve imparator II. Otto'yu Venedik'e düşman olmaktan vazgeçirebileceği ve yeniden Venedik'e imtiyazlar vererek destek sağlayabileceği düşünülmekte idi. Tarihçilere göre Venedikliler Vitale Candiano'nun bu desteği sağlayacağı bekleyişi ile onu Venedik Doçesi seçmişlerdi.

Vitale Candiano'nun Doçe olduktan sonra hemen imparator II. Otto nezdine imparatorluğun Venedik'e uyguladığı imtiyazlı muameleleri ve verdiği eski destekleri yenilemesi için çabalar gösterdi. Fakat bütün bu çaba ve girişimlerin ayrılığı ortadan kaldırmak için yeterli olmadığı açıkça ortaya çıktı. Bu başarısızlığı onu doçelikte bu politika ile başarı sağlayamayacağına inandırdı. Aynı zamanda Doçe olduğu yılda sağlığı gittikçe kötüye gitmekte idi. Böylece 989'da bir yıl kadar doçelik yaptıktan sonra Vitale Candiano tahttan feragat etti. Venedik'te Sant'İlario Manastırı'na keşiş olup inzivaya çekildi; ama keşiş olarak 4 gün gibi gayet kısa bir zaman yaşadıktan sonra öldü.

Onu takiben Doçe seçilen Tribuno Memmo da imparator ile Venedik ilişkilerini iyileştiremedi. Ancak 992'de II. Petro Orseolo Doçe olarak seçildikten sonra bu ayrılığa ülkeler arasında ve Venedik içerisinde son verilebildi.

Ayrıca bakınız

Venedik Cumhuriyeti
Venedik doçeleri listesi

Kaynakça

Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Tribuno Memmo" maddesi kaynaklıdır: [1] 4 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)

Dış kaynaklar

Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, ISBN 0-679-72197-5 (İngilizce)
da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler ISBN 978-3538071162 (Almanca)

Dış bağlantılar

Resmî unvanlar
Önce gelen: Pietro Orseolo	Venedik Doçesi 978-979	Sonra gelen: Tribuno Memmo

Venedik Doçeleri

Bizanslılar Dönemi (697–737)
Paolo Lucio Anafesto (697–717) • Marcello Tegalliano (717–726) • Orso Ipato (726–737)

Magistri Militum Rejimi (738–742)
Domenico Leoni • Felice Cornicola • Teodato Ipato • Gioviano Cepanico • Giovanni Fabriciaco

Dukalık Dönemi (742–1148)
8. yüzyıl	Teodato İpato* (742–755) • Galla Lupanio* (755–756) • Domenico Monegario* (756–764) • Maurizio Galbaio (764–787) • Giovanni Galbaio* (787–804)
9. yüzyıl	Obelerio degli Antenori† (804–811) • Angelo Participazio (811–827) • Giustiniano Participazio (827–829) • I. Giovanni Participazio (829–837) • Pietro Tradonico (837–864) • I. Orso Participazio (864–881) • II. Giovanni Participazio* ((864–881))(887-888) • I. Pietro Candiano (887) • Pietro Tribuno (888–912)
10. yüzyıl	II. Orso Participazio (912–932) • II. Pietro Candiano (932–939) • Pietro Participazio (939–942) • III. Pietro Candiano (942–959) • IV. Pietro Candiano† (959–976) • I. Pietro Orseolo♦ (976–978) • Vitale Candiano♦ (978–979) • Tribuno Memmo (979–991) • II. Pietro Orseolo (991–1009)
11. yüzyıl	Ottone Orseolo* (1009–1026) • Pietro Centranico* (1026–1032) • Domenico Flabanico (1032–1043) • I. Domenico Contarini (1043–1071) • Domenico Selvo* (1071–1084) • Vitale Falier (1084–1096) • I. Vitale Michiel (1096–1102)
12. yüzyıl	Ordelafo Faliero (1102–1117) • Domenico Michele (1117–1130) • Pietro Polani (1130–1148)
*tahttan indirilme † idam edilme veya suikastle ölüm ‡ savaşta ölüm ♦ tahttan feragat etme

Cumhuriyet Dönemi (1148–1797)
12. yüzyıl	Domenico Morosini (1148–1156) • II. Vitale Michiel (1156–1172) • Sebastiano Ziani (1172–1178) • Orio Mastropiero (1178–1192) • Enrico Dandolo (1192–1205)
13. yüzyıl	Pietro Ziani (1205–1229) • Jacopo Tiepolo (1229–1249) • Marino Morosini (1249–1252) • Renier Zen (1252–1268) • Lorenzo Tiepolo (1268–1275) • Jacopo Contarini (1275–1280) • Giovanni Dandolo (1280–1289) • Pietro Gradenigo (1289–1311)
14. yüzyıl	Marino Zorzi (1311–1312) • Giovanni Soranzo (1312–1328) • Francesco Dandolo (1328–1339) • Bartolomeo Gradenigo (1339–1342) • Andrea Dandolo (1342–1354) • Marin Falier† (1354–1355) • Giovanni Gradenigo (1355–1356) • Giovanni Dolfin (1356–1361) • Lorenzo Celsi (1361–1365) • Marco Cornaro (1365–1367) • Andrea Contarini(1367–1382) • Michele Morosini (1382–1382) • Antonio Venier (1382–1400)
15. yüzyıl	Michele Steno (1400–1413) • Tommaso Mocenigo (1413–1423) • Francesco Foscari* (1423–1457) • Pasquale Malipiero (1457–1462) • Cristoforo Moro (1462–1471) • Niccolò Tron (1471–1473) • Niccolò Marcello (1473–1474) • Pietro Mocenigo (1474–1476) • Andrea Vendramin (1476–1478) • Giovanni Mocenigo (1478–1485) • Marco Barbarigo (1485–1486) • Agostino Barbarigo (1486–1501)
16. yüzyıl	Leonardo Loredan (1501–1521) • Antonio Grimani (1521–1523) • Andrea Gritti (1523–1538) • Pietro Lando (1538–1545) • Francesco Donato (1545–1553) • Marcantonio Trevisan (1553–1554) • Francesco Venier (1554–1556) • Lorenzo Priuli (1556–1559) • Girolamo Priuli (1559–1567) • Pietro Loredan (1567–1570) • I. Alvise Mocenigo (1570–1577) • Sebastiano Venier (1577–1578) • Niccolò da Ponte (1578–1585) • Pasquale Cicogna (1585–1595) • Marino Grimani (1595–1606)
17. yüzyıl	Leonardo Donato (1606–1612) • Marcantonio Memmo (1612–1615) • Giovanni Bembo (1615–1618) • Nicolò Donato (1618–1618) • Antonio Priuli (1618–1623) • Francesco Contarini (1623–1624) • I. Giovanni Cornaro (1624–1630) • Nicolò Contarini (1630–1631) • Francesco Erizzo (1631–1646) • Francesco Molin (1646–1655) • Carlo Contarini (1655–1656) • Francesco Cornaro (1656–1656) • Bertuccio Valiero (1656–1658) • Giovanni Pesaro (1658–1659) • II. Domenico Contarini (1659–1674) • Nicolò Sagredo (1674–1676) • Alvise Contarini (1676–1683) • Marcantonio Giustinian (1683–1688) • Francesco Morosini(1688–1694) • Silvestro Valiero(1694–1700) • II. Alvise Mocenigo(1700–1709)
18. yüzyıl	II. Giovanni Cornaro (1709–1722) • III. Alvise Mocenigo (1722–1732) • Carlo Ruzzini (1732–1735) • Alvise Pisani (1735–1741) • Pietro Grimani (1741–1752) • Francesco Loredan (1752–1762) • Marco Foscarini (1762–1763) • IV. Alvise Mocenigo (1763–1779) • Paolo Renier (1779–1789) • Ludovico Manin (1789–1797)
† Marino Falier (1354–55) vatana ihanet ile suçlanmış, yargılanmış ve idam edilmiştir. * Francesco Foscari (1423–57)Onlar Konseyi tarafından Doçe'likten hal edilmiştir. * Ludovico Manin Fransa Devrimi İtalya ordusu komutanı Napolyon Bonapart tarafından tahttan indirilip Venedik Cumhuriyeti ortadan kaldırılmıştır.