Telefon santrali,[1] birden fazla telefonun birbirini aramasını sağlayan, ses, görüntü ve mesaj iletişimi için aracılık eden ve genellikle iş ortamlarında kullanılan çok hatlı bir telefon sistemidir. İngilizce Private Branch Exchange kelimelerinin baş harfleri olan PBX'in karşılığıdır.[2]
Uzun yıllar boyunca ev ve işyerlerinde kullanılan analog telefon hatları ile çalışmalarına karşın son yıllarda yaygınlaşan VoIP teknolojisi ile IP Üzerinden çalışan modelleri de üretilmiştir.[3]
Telefonun iletişiminin ilk yıllarında, telefon görüşmesi yapabilmek için önce telekom ofisinde çalışan bir insanla konuşarak ondan görüşülmek istenen numaranın bağlanması talep ediliyordu. O kişi iki telefon hattını bir birine bağladığında karşılıklı iki yönlü görüşme sağlanıyordu. Zaman içerisinde bu durumu çözmek için telefon santralleri geliştirildi ve çevirilen numaranın doğrudan aranabilmesi ve iletişim kurulabilmesi sağlandı.
Analog, Dijital, VoIP ve hem analog hem VoIP ile çalışan hibrit telefon santralleri bulunmaktadır. Bulut bilişimin yaygınlaşması ile telefon hizmetleri bulut bilişim ile de sağlanabilmektedir. Bu hizmetler genel olarak "sanal santral" veya "bulut santral" olarak adlandırılmaktadır.
Telefon Santrali İşlevleri
İşlevsel olarak, telefon santralleri dört ana çağrı işleme görevini yerine getirir:
İki kullanıcının telefon cihazları arasında bağlantı (devre) kurulması (örneğin, çevrilen bir numarayı fiziksel bir telefonla eşleme, telefonun meşgul olmadığından emin olma)
Kullanıcıların istediği sürece bu tür bağlantıların sürdürülmesi (örn. Kullanıcılar arasında ses sinyallerinin yönlendirilmesi)
[1]4 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kullanıcının talebine göre bu bağlantıların kesilmesi
Muhasebe amaçları için bilgi sağlama (örneğin çağrı raporları, ses kayıtları vs.)
Bu temel işlevlere ek olarak, telefon santralleri, kendilerinin tercih edilme nedeni olarak farklı teknolojik özellikler sunabilir. Bu özellikler üreticilere göre farklılık göstermekle birlikte farklı isimlerle de anılıyor olabilir:
Gelen Çağrı İşlevleri
AutoCLIP
Çağrı yönlendirme
Çağrı Park Etme
Çağrı Alma
Çağrı Yönlendirme
Görüşme Bekletme
Arayan kimliği
İsimle Ara
DID (Doğrudan Dahili Arama)
DND (Rahatsız Etmeyin)
Beni Takip Et
Çağrı Kuyruklama
Çalma Grubu
Zaman Koşulları
Giden Çağrı İşlevleri
Görüşmeli Transfer
BLF Desteği
Kör Transfer
Geri aramak
DOD (Doğrudan Dışarıdan Arama)
Acil Durum numarası
Beklemede Müzik
Hızlı arama
Web/Tıkla Ara
İş Kabiliyetleri
Kara Liste
Çağrı Monitörü
Arama kaydı
Özel Uyarılar
DISA (Doğrudan İç Sistem Erişimi)
Ayırt Edici Zil Sesi
DNIS (Aranan Numara Tanımlama Hizmeti)
Ağ Geçidi Sağlama
İnterkom / Bölge İnterkom
IVR (Sesli Yanıt)
Akıllı Cep Telefonu Uygulaması
Bilgisayar Uygulaması
Tek Dokunuşla Kayıt
Çağrı / Bölge Çağrı
Telefon Hazırlama
PIN Listesi
Skype Entegrasyonu
Beyaz Liste
Mobil Telefonu Çaldırma
SIP Forking
Uzaktan Yönetim
CRM Entegrasyonu
Kullanıcı Portalı
CTI
Verimlilik İşlevleri
Konferans
Üç Yönlü Arama
Video görüşmeleri
Yazılı İletişim
Yönetim İşlevleri
İlave Uygulamalar
CDR (Çağrı Ayrıntı Kayıtları)
Olay bildirimi
Olay Günlükleri
Uzantıyı Dışa Aktarma / İçe Aktarma
Özellik Kodu
Sıcak Yedeklilik
LDAP
Çevrimiçi Yardım
Santral Monitörü
Kaynak Monitörü
SLA (Paylaşılan Çizgi Görünümü)
Sistem İstemi
Kullanıcı İzni
Web Tabanlı Kontrol Paneli
SNMP
VPN
LDAP
Sesli Mesaj ve Faks İşlevleri
E-postaya Faks Gönderme
Sesli mesaj
E-postaya SMS / E-postaya SMS
E-postayla Sesli Mesaj
Görsel Sesli Posta
Güvenlik İşlevleri
Güvenlik Duvarı
IP Kara Listesi
Kaynakça
^"Telefon santrali - TDK". tdk.gov.tr. 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2014.
^"PBX Nedir? - Santral ile PBX Terimlerini Açıklıyoruz". www.nolto.com. 16 Mayıs 2020. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
^Merkezi, İstanbul Times Haber. "En iyi Telefon Santrali Markaları Nelerdir?". www.istanbultimes.com.tr/. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
Elektronik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.