Cink sulfat
| Cink sulfat | |||
|---|---|---|---|
 | |||
 | |||
| IUPAC ime |
| ||
| Drugi nazivi | Beli vitriol Goslarit | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 7733-02-0  Y, 7446-19-7 (monohydrate) 13986-24-8 (hexahydrate) 7446-20-0 (heptahydrate) | ||
| PubChem[1][2] | 24424 | ||
| ChemSpider[3] | 22833 Y | ||
| UNII | 0J6Z13X3WO Y | ||
| EINECS broj | 231-793-3 | ||
| UN broj | 3077 | ||
| MeSH | Zinc+sulfate | ||
| ChEBI | 35176 | ||
| ChEMBL[4] | CHEMBL1200929  N | ||
| RTECS registarski broj toksičnosti | ZH5260000 | ||
| ATC code | A12CB01 | ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | ZnSO4 | ||
| Molarna masa | 161.47 g/mol (anhidrovan) 179.47 g/mol (monohidrat) 287.53 g/mol (heptahidrat) | ||
| Agregatno stanje | beli prah | ||
| Miris | bez mirisa | ||
| Gustina | 3.54 g/cm3 (anhidrovan) 2.072 g/cm3 (heksahidrat) | ||
| Tačka topljenja | 680 °C razlaže se (anhidrovan) | ||
| Tačka ključanja | 740 °C (anhidrovan) | ||
| Rastvorljivost u vodi | 22 g/100 ml, anhidrovan (20 °C) 96.5 g/100mL, heptahidrat (20 °C) | ||
| Rastvorljivost | anhidrovan: rastvoran u metanolu, glicerolu heptahidrat: 40 g/100 mL, glicerol nerastvoran u alkoholu | ||
| Indeks prelamanja (nD) | 1.658 (anhidrovan) 1.4357 (heptahidrat) | ||
| Opasnost | |||
| Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS) | ICSC 1698 | ||
| EU-klasifikacija | Štetan (’Xn) Opasan za životnu sredinu (N) | ||
| EU-indeks | 030-006-00-9 | ||
| R-oznake | R22, R41, R50/53 | ||
| S-oznake | S2, S22, S26, S39, S46, S60, S61 | ||
| Tačka paljenja | Ne-zapaljiv | ||
| Srodna jedinjenja | |||
| Drugi katjoni | Kadmijum sulfat | ||
| Srodna jedinjenja | Bakar(II) sulfat | ||
| Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Cink sulfat (ZnSO4) je bezbojno kristalno, rastvorljivo u vodi hemijsko jedinjenje. Hidratisani oblik, ZnSO4•7H2O, mineral goslarit, je istorijski poznat kao "beli vitriol" i može se pripremiti reagujući cink sa razvodnjenom sumpornom kiselinom. Može se isto tako pripremiti dodajući čvrst cink u rastvor bakar(II) sulfata.
- Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu
Još jedan prirodan oblik ovog heptahidrata je poznat kao mineral cink-melanterit (Zn,Cu,Fe)SO4•7H2O (on je strukturno različit od goslarita). Niži hidrati cink sulfata se u retkim slučajevima nalaze u prirodi kao minerali: biancit (Zn,Fe)SO4•6H2O, boileit (Zn,Mg)SO4•4H2O i guningit (Zn,Mn)SO4•H2O.
Upotreba
Cink sulfat se koristi kao izvor cinka u stočnoj hrani, veštačkim đubrivima, i u agrikulturnim sprejevima. ZnSO4•7H2O se koristi za pravljenje litopona, u koagulacionim kupatilima za dobijanje rajona (veštačke svile), u elektrolitima za cink galvanizaciju, kao mordan (fiksator boja) kod bojenja, kao prezervativ za kožu, i u medicini kao astringent i emetik.[5][6][7]
Za vodene rastvore cink sulfata se tvrdi da su efektivni u odstranjivanu mahovine sa krovova. Sprejiranje mešavine na mahovinu omogućava vetru da jednostavno oduva preostali otpad, ali se ne preporučuje za upotrebu na travnjacima jer je jednako efikasan u uklanjaju trave.[8]
Reference
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519. edit
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846. edit
- ↑ Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594. edit
- ↑ „ICSC (International Chemical Safety Cards) 1698 ZINC SULFATE”. Centers for Disease Control.
- ↑ „Burns, Gilbert's, Parasites, Stomatitis, Trichomoniasis, ...”. National Institutes of Health.
- ↑ „CAMEO Chemical data sheet for ZINC SULFATE”. National Oceanic and Atmospheric Administration.
- ↑ From [1] "If zinc sulfate comes into contact with neighboring plants, damage may occur. Plants and shrubbery should be draped when this chemical is being used."
Vanjske veze
 | Portal Hemija |
