Wrocław Nowy Dwór
![]() | |||
Państwo |
| ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Wrocław | ||
Lokalizacja | Nowy Dwór | ||
Zarządca | |||
Data otwarcia | po 1889 r. | ||
Poprzednie nazwy | Mariahöfchen, Breslau Mariahöfchen | ||
Rodzaj | przystanek osobowy i posterunek odgałęźny | ||
Dane techniczne | |||
Liczba peronów | 2 | ||
Liczba krawędzi peronowych | 2 | ||
Kasy |
| ||
Linie kolejowe | |||
| |||
Położenie na mapie Wrocławia ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |||
![]() | |||
|
Wrocław Nowy Dwór (niem. Breslau-Mariahöfchen) – przystanek osobowy i posterunek odgałęźny we Wrocławiu, na linii kolejowej nr 275 Wrocław Muchobór – Gubinek[1].
Ruch pasażerski
Rok | Wymiana pasażerska na dobę |
---|---|
2017[2] | 300-499 |
2022[3] | 500-699 |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Wroc%C5%82aw%2C_stacja_Nowy_Dw%C3%B3r%2C_6.jpeg/220px-Wroc%C5%82aw%2C_stacja_Nowy_Dw%C3%B3r%2C_6.jpeg)
Położenie
Przystanek Wrocław Nowy Dwór położony jest na osiedlu Nowy Dwór, na północ od budynków osiedla. Wejście na perony znajduje się od strony ulicy Żernickiej[4].
Historia
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Niederschlesisch-M%C3%A4rkische_Eisenbahn.jpg/150px-Niederschlesisch-M%C3%A4rkische_Eisenbahn.jpg)
Geneza
Dzisiejszy przystanek, a pierwotnie stacja Wrocław Nowy Dwór, powstał przy zbudowanej przez Kolej Dolnośląsko-Marchijską linii kolejowej z Wrocławia w kierunku Berlina i Drezna w latach 1843–1846. Odcinek Wrocław – Legnica, na którym leży przystanek, zaczęto budować 29 sierpnia 1843, natomiast otwarto 18/19 października 1844 roku[5].
Przed 1945 r.
Przystanek Maria Höfchen został wybudowany w latach 1911–1912, przy łącznicy prowadzącej do Wrocławia Zachodniego[6]. Przystanek obsługiwał podmiejską wieś[7], włączoną do miasta w 1928 roku.
W zbiorach Muzeum Architektury we Wrocławiu zachowały się projekty budynku dworca z 1912 roku[8][9]. Identyczny budynek, rozbudowany tylko o magazyn, znajduje się do dziś (2014 r.) na przystanku osobowym Mrozów[10]. W 1914 roku wzniesiono przy dworcu dodatkowy magazyn na węgiel[6].
Na przełomie lat 20. i 30. XX w. Deutsche Reichsbahn zamierzało zelektryfikować trasę Wrocław – Legnica – Drezno, stanowiącą wówczas główną drogę transportu węgla kamiennego ze Śląska w głąb Niemiec[11]. W trakcie doby kursowało tędy wówczas nawet 100 pociągów[12]. Przy stacji na Nowym Dworze w 1926 powstała stacja transformatorowa[6].
W pierwszej połowie 1938 roku na włączonym w granice Wrocławia przedmieściu rozpoczęto budowę osiedla wspólnotowego (niem. Gemeinschaftssiedlung), przeznaczonego głównie dla pracowników pobliskiej fabryki pociągów i wagonów Linke-Hofmann Werke. Projekt przewidywał duży, a nawet „największy w Breslau od czasu dojścia Hitlera do władzy” kompleks mieszkaniowy, przeznaczony dla 10 tys. osób. Budowę osiedla zrealizowano tylko w części: przerwała ją II wojna światowa[13].
Przed 1945 rokiem przez przystanek przebiegał trzeci tor, dla pociągów podmiejskich z Wrocławia Świebodzkiego do Leśnicy[14].
Po 1945 r.
Pod koniec II wojny światowej budynek dworca uległ zniszczeniu, i już go nie odbudowano[14], pozostałe budowle również były uszkodzone. Po wojnie odbudowano zniszczoną nastawnię wykonawczą WND[14], a przystanek posiadał rangę stacji.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Nowy-dwor-panorama.jpg/220px-Nowy-dwor-panorama.jpg)
W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w latach 1973–1989, na południe od stacji wzniesiono osiedle w technologii wielkiej płyty dla 22 tys. mieszkańców[15].
W latach 1983–1984 dokonano elektryfikacji linii kolejowej nr 275 na pierwszym odcinku do Miłkowic wraz z remontem linii, np. wymianą szyn na bezstykowe. W dniu 28 grudnia 1984 roku przez przystanek Wrocław Nowy Dwór przejechał oficjalnie pierwszy pociąg elektryczny, obsługiwany jednostką EN57[16].
Pierwotnie przystanek posiadał jeden peron wyspowy, niski, o dwóch krawędziach, połączony z dzisiejszą ulicą Żernicką i nastawnią wykonawczą stalową kładką[9].
Podczas przebudowy odcinka Wrocław Muchobór – Wrocław Żerniki linii kolejowej nr 275, w ramach modernizacji paneuropejskiego korytarza transportowego E-30, w latach 2003–2004 nadano obecny kształt przystanku: przebudowano układ torowy i sieć trakcyjną, dotychczasowy peron wyspowy i kładkę zlikwidowano, natomiast w ich miejsce wzniesiono obecne wysokie perony jednokrawędziowe oraz przejście międzyperonowe w poziomie szyn[17].
W lipcu 2015 r. wrocławski oddział PKP PLK rozstrzygnął przetarg na naprawę peronów przystanku. Po 11 latach od wybudowania zaszła konieczność wzmocnienia podbudowy oraz regulacji nawierzchni peronów[18].
Linie kolejowe
Zobacz też: Linia kolejowa nr 275.
Przystanek leży na linii kolejowej nr 275 Wrocław Muchobór – Gubinek[1]. Na odcinku, na którym zlokalizowano przystanek, jest to linia: magistralna, dwutorowa, zelektryfikowana, normalnotorowa, znaczenia państwowego, objęta umowami AGC oraz AGTC[19].
Infrastruktura
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Wroclaw_Nowy_Dwor-stacja_kol.jpg/220px-Wroclaw_Nowy_Dwor-stacja_kol.jpg)
Perony
Na przystanek Wrocław Nowy Dwór składają się dwa wysokie, jednokrawędziowe perony o wysokości 0,78 m ponad główkę szyny i długości użytkowej 200 m. Perony są zlokalizowane pomiędzy km 6,542 a 6,742 linii kolejowej nr 275. Nawierzchnia peronów jest utwardzona szarą kostką Bauma, natomiast krawędzie wykonane są z czerwonych płyt betonowych. Dojście na przystanek z osiedla Nowy Dwór zapewnia chodnik z ulicy Żernickiej. Na peronach są ustawione ławki i wiaty przystankowe. Perony są wyposażone w oświetlenie, zegary oraz urządzenia megafonowe[20]. Przejście w poziomie szyn na peron 1 zabezpieczają rogatki z sygnalizacją świetlną i dźwiękową.
Nastawnie
Na północ od peronów znajduje się dawna nastawnia wykonawcza WND, nieczynna po przemianowaniu stacji na posterunek odgałęźny[21]. Posterunek jest sterowany zdalnie z Lokalnego Centrum Sterowania Wrocław Muchobór[22].
Infrastruktura towarzysząca
W pobliżu stacji znajduje się budynek nieczynnej lokomotywowni Wrocław Gądów[23].
Ruch pociągów
Wszystkie pociągi osobowe na odcinku Wrocław – Legnica obsługują Koleje Dolnośląskie.
Na przystanku Wrocław Nowy Dwór, w rozkładzie jazdy 2013/2014, zatrzymywały się wszystkie pociągi przewoźnika pokonujące ten odcinek.
Pociągi KD kursowały w bezpośrednich relacjach z Wrocławia Głównego i z powrotem do stacji (kolejność rosnąca według odległości od przystanku):
- Legnica,
- Bolesławiec,
- Węgliniec,
- Lubań Śląski,
- Żary[24].
W rozkładzie jazdy 2013/2014, na przystanku zatrzymywały się wszystkie pociągi spółki Przewozy Regionalne – tj. pociągi międzynarodowe REGIOekspres relacji Wrocław Główny – Drezno[24]. Pociąg Express InterCity „Wawel”, jedyny pociąg spółki PKP Intercity w rozkładzie jazdy 2013/2014 na odcinku Wrocław – Węgliniec, przejeżdżał przystanek bez zatrzymania[24].
Komunikacja z przystankiem kolejowym
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Wroc%C5%82aw_~23vqjxbi.jpg/220px-Wroc%C5%82aw_~23vqjxbi.jpg)
Nieopodal stacji znajduje się pętla tramwajowa i autobusowa Nowy Dwór P+R komunikacji miejskiej we Wrocławiu, obsługiwana przez tramwaje (od września 2023) oraz autobusy dzienne i nocne. Przy pętli znajduje się również postój taksówek[25][26].
Przypisy
- ↑ a b PKP Polskie Linie Kolejowe: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014. Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. plk-sa.pl. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-16)].
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna. Skala 1:10 000. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Kolej Dolnośląsko-Marchijska. W: Michał Jerczyński, Stanisław Koziarski: 150 lat kolei na Śląsku. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1992, s. 27-30.
- ↑ a b c Wrocław Nowy Dwór. covalus.ovh.org. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-29)].
- ↑ Nowy Dwór. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Stacja kolejowa Wrocław Nowy Dwór, Wrocław – 1912 rok. Fotopolska.eu. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ a b Stacja kolejowa Wrocław Nowy Dwór, Wrocław – 1912 rok. Fotopolska.eu. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Przystanek kolejowy Mrozów. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Paweł Terczyński. Droższa niż parowóz (1). „Sygnały”. 1988 (24).
- ↑ Thomas Kunze, „Verein Schlesische Gebirgsbahnen”: E 95. Der Elektrische Zugbetriebe Im Riesengebirge um 1930. [dostęp 2014-01-09]. (niem.).
- ↑ Albert Miściorak, Krajobraz kulturowy wrocławskiego osiedla Nowy Dwór, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”. T. 13: Obszary kulturowe współczesnego miasta – funkcje i pogranicza. Red. G. Odoj, M. Szalbot, Katowice 2013, s. 32–46.
- ↑ a b c Przystanek kolejowy Wrocław Nowy Dwór (d. stacja). dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Nowy Dwór. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ kz. Elektrycznym z Wrocławia do Legnicy. „Gazeta Robotnicza”, s. 6, 1984-12-29.
- ↑ szem: Przebudowa linii kolejowej. wiadomosci.gazeta.pl. [dostęp 2004-05-20].
- ↑ PKP PLK: Naprawa nawierzchni peronowej peronu nr 1 i 2 na stacji Wrocław Nowy Dwór. Platforma Zakupowa PKP Polskie Linie Kolejowe SA. [dostęp 2015-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-12)].
- ↑ Instrukcja Id-12 (D-29) Wykaz linii, Warszawa: PKP Polskie Linie Kolejowe SA, 2011, s. 146 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-01] .
- ↑ PKP Polskie Linie Kolejowe: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014. Załącznik 2.4A. Wykaz peronów. plk-sa.pl. [dostęp 2014-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)].
- ↑ Przystanek kolejowy Wrocław Nowy Dwór (d. stacja). dolny-slask.org.pl, 2008-11-05. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Służbowy Rozkład Jazdy Pociągów 2013/2014 dla Przewoźnika Koleje Dolnośląskie S.A. Wrocław: PKP Polskie Linie Kolejowe SA Ekspozytura Zarządzania Ruchem we Wrocławiu, 2013, s. np. 106.
- ↑ Lokomotywownia Wrocław Gądów (Kuźniki), Wrocław – dolny-slask.org.pl:. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ a b c PKP Polskie Linie Kolejowe: Tablica 260 Wrocław Główny – Zgorzelec. Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 2013/2014. rozklad.plk-sa.pl, 2013-12-15. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Geoportal. Ortofotomapa. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ Jarosław Jakubczak: Uroczysta parada tramwajów i autobusów MPK Wrocław dojechała na Nowy Dwór. Do tego festyn dla pasażerów. Gazeta Wrocławska, 2023-09-02. [dostęp 2023-09-03]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Wrocław Nowy Dwór w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Stacja Wrocław Nowy Dwór na zdjęciach archiwalnych i współczesnych
- Wrocław Nowy Dwór w internetowym rozkładzie jazdy PKP – rozklad-pkp.pl (odjazdy)
Wrocław Nowy Dwór | ||
Linia 275 Wrocław Muchobór – Gubinek (6,812 km) | ||
![]() ![]() ![]() odległość: 1,669 km | ![]() | odległość: 2,597 km |
Linia 759 Wrocław Gądów – Wrocław Nowy Dwór (1,396 km) | ||
![]() ![]() ![]() odległość: 1,396 km | ![]() |
- p
- d
- e
czynne |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nieczynne |
|