William Holden

William Holden

William Holden (1950)
Data i miejsce urodzenia	17 kwietnia 1918 O’Fallon
Data i miejsce śmierci	12 listopada 1981 Santa Monica
Zawód	aktor
Współmałżonek	Brenda Marshall (1941-1971; rozwód)
Lata aktywności	1937–1981
Multimedia w Wikimedia Commons

William Holden właśc. William Franklin Beedle Jr.^[1] (ur. 17 kwietnia 1918 w O’Fallon, zm. 12 listopada 1981 w Santa Monica) – amerykański aktor filmowy. Laureat Oscara^[2]. American Film Institute umieścił go na 25. miejscu na liście największych aktorów wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends)^[3].

Życiorys

Urodził się w O’Fallon w Illinois jako syn Mary Blanche Ball (1898–1990), nauczycielki, i Williama Franklina Beedle (1891–1967), profesora chemii^[4]. Miał dwóch młodszych braci: Roberta Westfielda (1921–1944) i Richarda P. (1924–1964). Kiedy miał trzy lata wraz z rodziną przeprowadził się do South Pasadena w Kalifornii. Uczęszczał do South Pasadena High School. Naukę kontynuował w Pasadena Junior College, gdzie grał w lokalnym radiu.

W 1937 został odkryty przez łowcę talentu Paramount Pictures, podpisując swój pierwszy kontrakt. W filmie debiutował tuż przed wybuchem II wojny światowej – wystąpił jako więzień w przygodowym dramacie kryminalnym Prison Farm (1938) z Lloydem Nolanem, J. Carrolem Naishem i Marjorie Main. Pierwszą dużą rolę jako Joe Bonaparte zagrał w melodramacie Roubena Mamouliana Złoty chłopiec (Golden Boy, 1939). Odtąd określany był mianem złotego chłopca. W czasie wojny służył w lotnictwie i grał w filmach instruktażowych. Po jej zakończeniu mozolnie budował swą karierę.

Przełomem okazała się rola Joego Gillisa, młodego scenarzysty marzącego o sławie w filmie noir Billy’ego Wildera Bulwar Zachodzącego Słońca (1950). Wiąże się on z Normą Desmond (Gloria Swanson), niegdysiejszą gwiazdą kina niemego. Kreacja przyniosła mu pierwszą nominację do Oscara. Statuetkę zdobył w 1954 za pierwszoplanową rolę w filmie Stalag 17. Był wielką gwiazdą lat 50. Grał w filmach różnorodnych gatunkowo: westernie Ucieczka z Fortu Bravo (1953), komedii romantycznej Sabrina (1954) czy wojennym Moście na rzece Kwai (1957).

W stworzył wybitną kreację w antywesternie Sama Peckinpaha Dzika banda (1969). Pojawił się także w innej opowieści z Dzikiego Zachodu, Blake’a Edwardsa Zawadiaki (1971) i filmie katastroficznym Płonący wieżowiec (1974). Trzecią (i ostatnią) nominacją do Oscara został uhonorowany w 1977 za pierwszoplanową kreację w dramacie Sidneya Lumeta Sieć (1976).

Zmarł na skutek wykrwawienia po urazie głowy 12 listopada 1981^[2]. Ciało zostało odkryte 16 listopada^[5].

Filmografia

• Złoty chłopiec (1939) jako Joe Bonaparte
• Niewidzialne linie (1939) jako Tim Taylor
• Nasze miasto (1940) jako George Gibbs
• Człowiek z Colorado (1948) jako Del Stewart
• Bulwar Zachodzącego Słońca (1950) jako Joe Gillis
• Urodzeni wczoraj (1950) jako Paul Verrall
• Stalag 17 (1953) jako J.J. Sefton
• Ucieczka z Fortu Bravo (1953) jako kpt. Roper
• Niebieski księżyc (1953) jako Donald Gresham
• Sabrina (1954) jako David Larrabee
• Dziewczyna z prowincji (1954) jako Bernie Dodd
• Rada nadzorcza (1954) jako McDonald Walling
• Mosty Toko-Ri (1954) jako Harry Brubaker
• Piknik (1955) jako Hal Carter
• Miłość jest wspaniała (1955) jako Mark Elliott
• Most na rzece Kwai (1957) jako komandor Shears
• Klucz (1958) jako David Ross
• Konnica (1959) jako mjr. Henry „Hank” Kendrall
• Świat Suzie Wong (1960) jako Robert Lomax
• Kiedy Paryż wrze (1964; inny tytuł – Jak zdobyć sławę i piękną dziewczynę) jako Richard Benson/Rick
• Alvarez Kelly (1966) jako Alvarez Kelly
• Casino Royale (1967) jako Ransome
• Diabelska brygada (1968) jako podpłk. Robert T. Frederick
• Dzika banda (1969) jako Pike Bishop
• Zawadiaki (1971) jako Ross Bodine
• Mściciele (1972) jako John Benedict
• Breezy (1973) jako Frank Harmon
• Płonący wieżowiec (1974) jako Jim Duncan
• Sieć (1976) jako Max Schumacher
• Omen II (1978) jako Richard Thorn
• Fedora (1978) jako Barry Detweiler
• Porwanie (1979; inny tytuł – Ashanti) jako Jim Sandell
• Gdy czas ucieka (1980) jako Shelby Gilmore
• S.O.B. (1981) jako Tim Culley

Przypisy

Linki zewnętrzne

• William Holden w bazie IMDb (ang.)
• William Holden w bazie Filmweb
• William Holden w bazie Notable Names Database (ang.)