Włodycy

Ten artykuł od 2009-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Włodycy – warstwa drobnego rycerstwa w Polsce osiadła na własnej ziemi i nienależąca do stanu szlacheckiego. Zanikła w XV wieku, bowiem jej członkowie zasilili szeregi szlachty, mieszczaństwa lub chłopstwa[1].

Istota i pochodzenie włodyków stanowią przedmiot naukowych sporów. Zapewne mianem tym określano w Polsce wszystkich rycerzy (dostojników oraz drobne rycerstwo). W okresie formowania się stanu szlacheckiego (od połowy XIII w.) słabsze ekonomicznie jednostki spośród stanu rycerskiego (być może też tzw. rycerstwo służebne)[2] utworzyły grupę społeczną usytuowaną poniżej szlachty, dobrze widoczną w Małopolsce, mało wyraźnie na Mazowszu, nieobecną w Wielkopolsce. Główszczyzna za zabicie włodyki była dwukrotnie niższa niż za rycerza, a dwa razy wyższa niż za woja kreowanego z sołtysa lub kmiecia (militi autem creato de sculteto vel de kmethone), zwanego panoszą[3]. Niższa od rycerskiej, a wyższa od panoszej, była też nawiązka. Wraz z rozwojem przywilejów stanowych w XV wieku nastąpił zanik włodyków, którzy bądź przeszli do stanu szlacheckiego (zwłaszcza przenosząc się na Ruś), bądź znaleźli się w stanie mieszczańskim lub chłopskim.

Zobacz też

  • ministeriał
  • skartabellat

Przypisy

  1. Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski, Warszawa 1973, s. 537.
  2. Michał Sczaniecki Powszechna historia państwa i prawa (kilka wydań) paragraf 124 „Ministeriałowie” – nazywa włodyków odpowiednikiem ministeriałów, niższej szlachty w Rzeszy, pochodzącej od ludności niewolnej, przypisanej do ziemi i zobowiązanej do służby wojskowej.
  3. Romuald Hube: Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego, Warszawa 1881, s. 109n i 134.
    Oswald Balzer: Skartabelat w ustroju szlachetstwa polskiego, Kraków 1911, s. 1–5, 21.
    Stanisław Kutrzeba: Mężobójstwo w prawie polskiem XIV i XV wieku, Kraków 1907, s. 131n.
  • p
  • d
  • e