Ulisses Aldrovandi

Ulisses Aldrovandi
Strona tytułowa Ornitologiae, ... libri XII (wyd. 1646)

Ulisses Aldrovandi (ur. 11 września 1522 w Bolonii, zm. 4 maja 1605 tamże) – włoski humanista, lekarz i przyrodnik okresu renesansu.

Ukończył studia na Uniwersytecie Bolońskim w 1553 specjalizując się w medycynie[1]. W 1554 został wykładowcą macierzystej uczelni, prowadząc zajęcia z filozofii i logiki[1]. Ponieważ interesował się szczególnie przyrodą, to w 1561 zdołał doprowadzić do utworzenia pierwszej w Bolonii katedry filozofii przyrody, którą sam objął[1]. Założył publiczny ogród botaniczny, którym w kolejnych latach kierował, a następnie także muzeum przyrodnicze, którego zbiory gromadził do końca życia[1]. W 1574 został naczelnym lekarzem Bolonii[1].

W zakresie badań przyrodniczych był propagatorem badań empirycznych, opartych na własnych obserwacjach studiowanych obiektów, choć zdarzało mu się też opisywać obiekty, których nie widział (np. smoka)[1]. Takie podejście było główną przyczyną założenia muzeum, gdzie gromadził eksponaty przyrodnicze z całego świata celem ich dalszego analizowania[1]. Celem pozyskania materiałów badawczych odbył parę ekspedycji naukowych po Włoszech zbierając rośliny, zwierzęta, skały i minerały[1]. Zamawiał też wielkie ilości (w sumie 8 tys.) obrazów obiektów przyrodniczych, traktując te obrazy jako dokumentację naukową[1]. Stworzył też zielnik gromadzący 7 tys. roślin[1].

Główne dzieła wydane za życia Aldrovandiego[1]

  • Ornithologiae, hoc est de avibus historiae libri XII (1599);
  • Ornithologiae tomus alter (1600);
  • De animalibus insectis libri septem, cum singulorum iconibus ad vivum expressis (1602);
  • Ornithologiae tomus tertius, ac postremus (1603).

Po śmierci uczonego, władze Bolonii między 1605 a 1609 r. wydały własnym kosztem 9 innych tomów przyrodniczych autorstwa Aldrovandiego[1].

  • De piscibus, 1661
    De piscibus, 1661

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l Giuseppe Olmi, 2009: Ulisses Aldrovandi. W: Huxley R. (red.): Wielcy przyrodnicy. Wyd. Naukowe PWN: 59-62.

Linki zewnętrzne

  • Antidotarii Bononiensis, siue de vsitata ratione componendorum, miscendorumque medicamentorum, epitome, Bolonia, 1574.
  • Ornithologiae hoc est De auibus historiae libri XII., Bolonia, 1599.
  • Ornithologiae tomus alter cum indice copiosissimo, Bolonia, 1600.
  • Ornithologiae tomus tertius, ac postremus, Bolonia, 1603.
  • De reliquis animalibus exanguibus libri quatuor, Bolonia, 1606.
  • De piscibus libri V, et De cetis lib. vnus, Bolonia, 1613.
  • Quadrupedum omnium bisulcorum historia, Bolonia, 1621.
  • De animalibus insectis libri septem, cum singulorum iconibus ad viuum expressis, Bolonia, 1602.
  • Serpentum, et draconum historiae libri duo Bartholomaeus Ambrosinus, Bolonia, 1640.
  • Monstrorum historia cum Paralipomenis historiae omnium animalium, Bolonia, 1642.
  • Musaeum metallicum in libros IV distributum Bartholomaeus Ambrosinus, Bolonia, 1648.
  • Dendrologiae naturalis scilicet arborum historiae libri duo sylua glandaria, acinosumq, Bolonia, 1667.
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000118626480
  • VIAF: 100190422
  • ULAN: 500342675
  • LCCN: n50035572
  • GND: 118898825
  • LIBRIS: 31fhhxrm3tlbczr
  • BnF: 12061844r
  • SUDOC: 028873238
  • SBN: UFIV068127
  • NLA: 35832241
  • NKC: jn20000720005
  • BNE: XX1148686
  • NTA: 070804397
  • BIBSYS: 2119941
  • CiNii: DA14053559
  • Open Library: OL1422784A
  • PLWABN: 9810663672305606
  • NUKAT: n98037616
  • J9U: 987007271524705171
  • PTBNP: 305
  • CANTIC: a10038036
  • NSK: 000150610
  • BNA: 000026667
  • CONOR: 127903331
  • ΕΒΕ: 244667
  • BLBNB: 000505320
  • RISM: people/41012264
  • PWN: 3867511
  • Britannica: biography/Ulisse-Aldrovandi
  • Treccani: ulisse-aldrovandi
  • Universalis: ulisse-aldrovandi
  • NE.se: ulisse-aldrovandi
  • SNL: Ulisse_Aldrovandi
  • Catalana: 0002176
  • DSDE: Ulisse_Aldrovandi
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 1501